Δεκάχρονος πρωταθλητής στο σκάκι σε παραγκούπολη του Λάγος
"Μέχρι το λιοντάρι να μάθει να γράφει, η ιστορία του κυνηγιού θα δοξάζει πάντα τον κυνηγό" (αφρικανική παροιμία)
FacebookTwitter Ο Ferdinand Maumo. "Δεν άργησα να καταλάβω ότι ο Ferdinand ήταν ένα μεγάλο ταλέντο όταν του έδωσα να λύσει μια πολύπλοκη γεωμετρία κίνησης του Ιππότη, λίγα λεπτά αφότου του έμαθα τη βασική κίνηση αυτού του κομματιού. Αυτό από μόνο του είναι ένα εξαιρετικό κατόρθωμα, ακόμη και για μια ιδιοφυΐα. Γεννήθηκε για να παίζει σκάκι". (Tunde Onakoya) Φωτ. Tunde Onakoya
Νιγηριανό παιδί με εγκεφαλική παράλυση γίνεται σούπερ σταρ στο σκάκι
Alessandro Parodi
Το ταλέντο δεν έχει όρια
Το Chess in Slums Africa
Chess in Slums Africa
Chess in Slums Africa
FacebookTwitter "Το Λάγος της Νιγηρίας είναι η μεγαλύτερη πόλη της Αφρικής και η τέταρτη μεγαλύτερη στον κόσμο. Από το 1970, η ανάπτυξή της είναι εντυπωσιακή: μέσα σε δύο μόλις γενιές, από λιγότερους από 200.000 κατοίκους έφτασε να έχει πληθυσμό περίπου 20 εκατομμυρίων. Η μεγαλούπολη εκτείνεται σε μια σειρά από νησιά και χερσονήσους που συνορεύουν με τον Κόλπο της Γουινέας. Το γεγονός αυτό την εκθέτει σε υψηλό κίνδυνο πλημμυρών που προκαλούνται από τις φυσικές διαδικασίες διάβρωσης των ακτών, οι οποίες επιδεινώνονται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η οικονομική ανισότητα είναι πολύ υψηλή και ένας σημαντικός αριθμός κατοίκων ζει σε πυκνοκατοικημένους οικισμούς πάνω στο νερό, χωρίς υποδομές και φράγματα συγκράτησης, όπως το Makoko, γνωστό ως "η Βενετία της Αφρικής". (Mast, 2019). Φωτ. Edward Burtynsky, Makoko #2, Lagos, Nigeria 2016
FacebookTwitter O Tunde Onakoya, ο "προπονητής" των μικρών σκακιστών, που συνέλαβε την ιδέα του Chess in Slums Africa. "Ο Tunde μεγάλωσε στην κοινότητα Isale Odo στο Ikorodu, και όπως πολλά παιδιά που ζουν σε φτωχογειτονιές, δεν είχε πρόσβαση σε πολλά πράγματα. Όταν τελείωσε το δημοτικό σχολείο, η οικογένειά του ήταν πολύ φτωχή για να τον στείλει σε γυμνάσιο, οπότε έμεινε στο σπίτι για 2 χρόνια, ενώ η μητέρα του δούλευε ως καθαρίστρια στο Yintab College, στο Ikorodu, για να μαζέψει κάποια χρήματα για την εκπαίδευσή του. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έμαθε να παίζει σκάκι σε ένα κουρείο. Αργότερα θα κατατασσόταν ως ο νούμερο 13 σκακιστής στη Νιγηρία. Πίσω στο 2015, ο Tunde είναι πλέον πτυχιούχος και το μεγάλο ερώτημα έρχεται: τι κάνω με τη ζωή μου; Δεν υπήρχε τίποτα συγκεκριμένο - λίγο πιάνο στην εκκλησία και ιδιωτικά μαθήματα σκακιού εδώ και εκεί. Ο Tunde ήλπιζε ότι θα μπορούσε να διδάξει σκάκι σε σχολεία και να εισαγάγει το σκάκι στο πρόγραμμα σπουδών των σχολείων, αλλά δεν στάθηκε εφφικτό. Μια μέρα, πήγε να επισκεφθεί κάποιον στην κοινότητα Majidun και είδε πολλά παιδιά σε παραγκουπόλεις, πολλά από τα οποία δεν πήγαιναν σχολείο. Το σκάκι είχε δώσει στον Tunde πολλές ευκαιρίες που άλλαξαν τη ζωή του, και ήθελε να κάνει το ίδιο για αυτά τα παιδιά που είδε στο Majidun. "Ήθελα να τους δώσω κάτι για να ελπίζουν", λέει. Από το πρωί ως το βράδυ, σκεπτόταν αυτά τα παιδιά και τι θα μπορούσε να κάνει το σκάκι γι' αυτά: "Μου έγινε εμμονή η σκέψη αυτή. Έψαχνα στο Google ανόητα πράγματα όπως "πώς το σκάκι μπορεί να αλλάξει τη ζωή" και έβλεπα ξανά και ξανά το Queen of Katwe". Τηλεφώνησε στους φίλους του και πήγε μαζί τους στο Majidun. Μάζεψαν περίπου πέντε παιδιά και τους έμαθαν πώς να παίζουν σκάκι. Τα 5 έγιναν 10, 20, 35 - και στη συνέχεια περίπου εκατό. Αυτό ήταν. Ο τρόπος με τον οποίον τα παιδιά υποδέχτηκαν το σκάκι, η λαχτάρα με την οποία κινούσαν κάθε πιόνι - ακόμη και όταν δεν ήταν σίγουροι αν οι κινήσεις τους ήταν σωστές ή λάθος, και η φωνή της Basirat που κρατιόταν σφιχτά από το παντελόνι του, παρακαλώντας τον να της δώσει ένα πιόνι από το σκάκι, είχαν μεγάλη σημασία γι' αυτόν. Η Basirat ήταν τότε 5 ετών και όταν μοιράστηκε τυχαία την ιστορία της στο Facebook, οι άνθρωποι έκαναν δωρεές γι' αυτήν και κάποιος υποσχέθηκε να χρηματοδοτήσει την εκπαίδευσή της μέχρι το πανεπιστημιακό επίπεδο. Η Basirat θα γινόταν αργότερα το παιδί που θα διαφήμιζε το ChessinSlums. Ο Tunde ήξερε ότι είχε βρει την κλίση του και ο δρόμος του ήταν ξεκάθαρος: να βρει περισσότερα παιδιά σαν την Basirat." (Oluwadunsin Deinde-Sanya/ Bella Naija). Φωτ. Tunde Onakoya
FacebookTwitter Ο Tunde Onakoya με την Basirat. Φωτ. Chu Chu of Agbaya (Twitter)
FacebookTwitter "Πριν από λίγο καιρό ο Tunde μοιράστηκε κάτι μαζί μας. Σκεφτόταν να οργανώσουμε μια σκακιστική παρέμβαση κάτω από τη γέφυρα του Oshodi. Ένα από τα πιο επικίνδυνα μέρη στο Λάγος. Πίστευε ότι θα μπορούσαμε να πάμε εκεί, να αγγίξουμε ζωές και να αλλάξουμε την ιστορία. Δεν θα πω ψέματα, ήμασταν όλοι φοβισμένοι. Έχουμε βρεθεί σε πολύ δύσκολες φτωχογειτονιές, αλλά αυτό ήταν μακράν το πιο ριψοκίνδυνο εγχείρημα που θα αναλαμβάναμε. Ο Tunde πλησίασε πρώτα τους τσιλιαδόρους. Τους είπε τι ήθελε να κάνει στην περιοχή τους, ειδικά για τα παιδιά του δρόμου. Αυτοί καλωσόρισαν την ιδέα, τον πήγαν στον αρχηγό τους και μάλιστα προσφέρθηκαν εθελοντικά να συμμετάσχουν στην προσπάθεια. Αυτοί οι άνθρωποι που θα έπρεπε να φοβόμαστε, έγιναν οι προστάτες μας. Μας άνοιξαν το δρόμο και φρόντισαν να μην τολμήσει κανείς να μας αγγίξει ή να μας διακόψει καθώς συζητούσαμε με τα παιδιά. Είναι αυτοί που καλούν τα παιδιά από τις κρυψώνες τους κάθε φορά που φτάνουμε εκεί. Είναι οι φύλακες άγγελοί μας". Chu Chu of Agbaya (Twitter)
FacebookTwitter Στο δρόμο προς το τουρνουά. "Το Makoko Chess dream ήταν μια τεράστια επιτυχία από κάθε άποψη. Παρουσιάσαμε τη μαγεία του σκακιού σε 30 παιδιά που δεν είχαν ξαναδεί ποτέ σκακιέρα μέχρι να αγωνιστούν και να αναδείξουν το χάρισμα του σκακιού που μόλις είχαν ανακαλύψει". (Tunde Onakoya) Φωτ. Tunde Onakoya
FacebookTwitter "Είχαμε μια επαναστατική ιδέα, να φτιάξουμε κοστούμια για τα αγόρια και φορέματα για τα κορίτσια (εμπνευσμένα από το The queen’s gambit) για να αφηγηθούμε μια νέα ιστορία για τα παιδιά στις φτωχογειτονιές, η οποία δεν είναι απλώς μια αφήγηση για τη φτώχεια, αλλά μια εικόνα του τι είναι εφικτό αν τους δοθούν ίσες ευκαιρίες να διαπρέψουν". (Tunde Onakoya) Φωτ. Tunde Onakoya
FacebookTwitter "Μια παραγκούπολη είναι απλώς ένας τόπος, δεν καθορίζει τους ανθρώπους που ζουν εκεί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να είμαστε αμείλικτοι στον αγώνα μας για τη δημιουργία ενός δίκαιου μέλλοντος για αυτά τα παιδιά που έχουν περιθωριοποιηθεί για τόσο πολύ καιρό. Να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι και τα δικά τους όνειρα ισχύουν. Σε αυτές τις δύο εβδομάδες που περάσαμε στο Makoko, σκιαγραφήσαμε το προφίλ περίπου 100 παιδιών που δεν πηγαίνουν σχολείο και ξεκινάμε μια μεγάλη εκστρατεία για να τα επαναφέρουμε στο σχολείο και να δημιουργήσουμε ένα κέντρο σκακιού στην κοινότητά τους. Είναι δυνατόν να κάνεις μεγάλα πράγματα ξεκινώντας από ένα μικρό μέρος". (Tunde Onakoya) Φωτ. Tunde Onakoya
FacebookTwitter Ο Ferdinand Maumo (αριστερά) κάνει την κίνησή του. "Επισκέφθηκα το σπίτι του και συνάντησα την οικογένειά του για να τους πω πόσο θαυμάσιος ήταν ο γιος τους. Ο πατέρας του είναι ένας φτωχός ψαράς και η μητέρα του μια μικροέμπορος. Με το ζόρι βγάζουν αρκετά χρήματα για να τρέφονται καθημερινά, εξ ου και ο λόγος για τον οποίο ο Ferdinand και τα τρία αδέλφια του δεν πηγαίνουν σχολείο. Για ένα παιδί με τόσο απίστευτο χάρισμα, μου ράγισε η καρδιά όταν έμαθα ότι αυτός και τα αδέλφια του δεν είχαν ποτέ καμία μορφή κανονικής εκπαίδευσης.
Το @chessinslums αποφάσισε να χορηγήσει στον Ferdinand μια υποτροφία και θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την εκπαίδευσή του για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Για το μικρό αγόρι με τα ονειροπόλα μάτια, αυτή είναι μόνο η αρχή της όμορφης ιστορίας του.
Σε αυτές τις δύο εβδομάδες που του διδάξαμε σκάκι, δεν τον άκουσα ποτέ να μιλάει μια αγγλική λέξη, αλλά την τελευταία ημέρα του τουρνουά, όταν σήκωσε το τρόπαιο, μουρμούρισε τη λέξη "champion". (Tunde Onakoya). Φωτ. Tunde Onakoya
FacebookTwitter Ο κυβερνήτης της πολιτείας του Λάγος, Babajide Olusola Sanwo-Olu, απέναντι στον Ferdinand Maumo. Φωτ. Punch Newspaper
FacebookTwitter "Ο Ferdinand κέρδισε πανηγυρικά στο τμήμα junior ενός τοπικού τουρνουά. Οι νέοι του συμπαίκτες έμαθαν να τον σέβονται στη σκακιέρα και να τον εκτιμούν ως φίλο. Μετέφεραν το τρόπαιο με μια βάρκα στο πασσαλόχτιστο σπίτι του" (όπου τους υποδέχεται μαζί με τον πατέρα του). Φωτ. The Kashope
FacebookTwitter Ο Ferdinand με τη μητέρα του Jesuwame. Φωτ. The Kashope
FacebookTwitter Ο νικητής με τον πατέρα του. Φωτ. Chu Chu of Agbaya (Twitter) και Switch Nigeria
