«Κύριε δημοσιογρίφε, κύριε δημοσιογρίφε, θα μου πάρετε μια συνέντευξη;». Ο Κωνσταντίνος Ρήγος έχει μόλις ολοκληρώσει την πρώτη γενική πρόβα του νέου ανεβάσματος του Καρυοθραύστη του που απαθανατίστηκε φωτογραφικά από τον φακό του Πάρι Ταβιτιάν για τη LiFO. Η δημιουργική αναταραχή της πρόβας έχει κοπάσει και οι χορευτές φορούν τα καθημερινά τους ρούχα. Ο Κωνσταντίνος χαλαρώνει και με καλεί να τα πούμε, χρησιμοποιώντας ατάκα από τον Θάνο το Κολοκυθάκι, τον ήρωα της Φρουτοπίας του Ευγένιου Τριβιζά που αποτελεί το τρίτο κατά σειρά θεατρικό πρότζεκτ με το οποίο ασχολείται τη φετινή σεζόν, μετά και το Rocky Horror Show. Τον ρωτώ πότε ξεκινά η Φρουτοπία και μου λέει στις 14. «Γενάρη;» επισημαίνω. «Όχι! Τώρα! Τι μήνα έχουμε τώρα; Έχω χάσει τους μήνες. Έχω και Έντα Γκάμπλερ στα σκαριά για μετά, και κάτι ακόμα που το κρατώ ως έκπληξη προς το παρόν».
Δεν να το παίζω ότι εδώ κάνω τον βαθιά σκεπτόμενο και παραδίπλα τον ελαφρύ. Το ίδιο κάνω παντού, προσπαθώ να δημιουργώ εκείνο το χαοτικό περιβάλλον που θα κάνει τους καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάζομαι να αισθανθούν απόλυτα εκτεθειμένοι και να βγάλουν τον καλύτερό τους εαυτό.
Το 2010, το πρώτο ανέβασμα της δικής του, ενήλικης βερσιόν στο κλασικό μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι -ένα σχόλιο για τη μοναξιά και τον καταναλωτισμό των Χριστουγέννων όπως τον βιώνει η ενήλικη, πλέον, ηρωίδα του παραμυθιού, η Κλάρα- είχε παρουσιαστεί με επιτυχία στο θέατρο Θησείο. Τον ρωτώ γιατί αποφάσισε να επανέλθει σε αυτό το πρότζεκτ για έξι μόλις παραστάσεις, εν μέσω των άλλων του δουλειών. «Γουστάρω πολύ την τριλογία του Τσαϊκόφσκι με την οποία έχω ασχοληθεί, την Ωραία Κοιμωμένη, τη Μνήμη των Κύκνων και τον Καρυοθραύστη. Ανέβασα την Ωραία Κοιμωμένη στο Κρατικό το 1999 και ήταν ο λόγος που μετακόμισα εκεί στη συνέχεια. Έκτοτε, ψάχνω απεγνωσμένα πώς θα την ξαναπαρουσιάσω. Η Μνήμη των Κύκνων ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη, στη Λυρική, περιόδευσε σε όλο τον κόσμο. Τον Καρυοθραύστη επίσης θέλω να τον παρουσιάζω συχνά, είναι ένα έργο τρελό και οριακό, δεν ξέρεις αν αυτό που βλέπεις είναι παρωδία ή πραγματικότητα. Ταυτόχρονα νομίζω ότι διαθέτει μια πολύ σκληρή εσωτερικότητα που, όταν αναδύεται στο τέλος, καταδεικνύει ότι οι κόσμοι που εμείς πλάθουμε, είναι εκείνοι που μπορούν να μας απελευθερώσουν αλλά και να μας καταστρέψουν».
Το παραμύθι του Τσαϊκόφσκι πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αγία Πετρούπολη το 1892 κι έκτοτε, κάθε χρόνο παίζεται σε όλο τον κόσμο σε δεκάδες διαφορετικές αναγνώσεις. Πώς ο Κωνσταντίνος οραματίστηκε τη δική του εκδοχή; «Ήταν σαν απάντηση στον ίδιο μου τον εαυτό. Τα άλλα δύο μπαλέτα τα έκανα σε "μεγάλο μέγεθος" κι έτσι ήθελα αυτό να το φέρω σε μικρό και κλειστοφοβικό χώρο, ώστε η σχέση της μουσικής με τα σώματα να μην έχει αναλογία. Και στο κλασικό μπαλέτο φυσικά, ο τεράστιος όγκος της μουσικής ερμηνεύεται πάντα από έναν χορευτή ή μία χορεύτρια ή ένα pas de deux. Τα μεγάλα σύνολα είναι συνήθως για πιο αρμονικά θέματα. Ήθελα να δω τον Καρυοθραύστη έτσι, όχι μέσα από ένα μεγάλο σύνολο 15-20 ατόμων. Είναι κι αυτή η αίσθηση της μελαγχολίας των Χριστουγέννων - ένας άνθρωπος μόνος πρέπει να ανοίξει τα δώρα του. Η Κλάρα φαντασιώνεται τα δώρα της, οι άνθρωποι μεταμορφώνονται σε παιχνίδια τα οποία πλάθει με τον δικό της τρόπο ενώ παρακολουθεί τα πάντα σαν να βρίσκεται μέσα σε έναν εφιάλτη προσπαθώντας να διαλέξει τον πρίγκιπα. Τελικά καταλήγει σε μια κίνηση αυτοχειρίας, όχι προσπαθώντας να σκοτωθεί αλλά για να βάλει τέλος στην έννοια της παρθενίας της».
Στη συνέχεια ο Κωνσταντίνος μου εξηγεί ότι κατά τη μεταφορά του έργου από το Θησείο στο Rex, δεν το έχει πειράξει κι ότι η ουσία του παραμένει η ίδια. Σκηνογραφικά θα αλλάξει κάποιες λεπτομέρειες, ενώ δεν έχει αποφασίσει ακόμα αν η τελική εκδοχή που θα δούμε θα είναι άσπρη όπως στο παλιό ανέβασμα ή μαύρη που ταιριάζει περισσότερο στη σκηνή του Rex. Στον θίασο, έχει κρατήσει δύο από τα πέντε μέλη κι έχει αλλάξει τα άλλα τρία, εκ των οποίων και την πρωταγωνίστρια, αφού την ταλαντούχα τρανσέξουαλ χορεύτρια Μυρτώ Κοντονή που υποδυόταν την παλιά Κλάρα, έχει αντικαταστήσει η νεαρή Ιωάννα Αντώναρου. Τον ρωτώ πώς είναι η μετάβαση από τη Μυρτώ στην Ιωάννα. «Φυσιολογική» μου λέει. «Το έργο δεν έχει κάποια ειδική ανάγκη ως προς αυτό το κομμάτι. Η πρωταγωνίστρια είναι μια κοπέλα που προσπαθεί να φαντασιωθεί τη ζωή της».
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος ασχολείται από την αρχή της πορείας του με πολλά διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα, όμως τα τελευταία δυο χρόνια βρίσκεται, θα μπορούσαμε να πούμε, σε έναν θεατρικό δημιουργικό οργασμό. Από τα Κόκκινα Φανάρια, μέχρι το Καμπαρέ και την Αρκαδία, οι παραστάσεις του σχολιάζονται ποικιλοτρόπως, σίγουρα όμως δεν περνούν απαρατήρητες. Παράλληλα, αναλαμβάνει αδιάκοπα και την καλλιτεχνική επιμέλεια ζωντανών μουσικών προγραμμάτων, καθώς και τη σκηνοθεσία βιντεοκλίπ για τραγουδιστές όπως η Πάολα και ο Γιώργος Μαζωνάκης. Αναρωτιέμαι πώς καταφέρνει να απομονώνει δημιουργικά το καθετί από αυτά και να μην τα μπλέκει μεταξύ τους. «Μάλλον έτσι είναι η ψυχοσύνθεσή μου, δεν μου κάνει κόπο να τα απομονώσω γιατί λειτουργούν για μένα ως τελείως διαφορετικά πράγματα που τα αντιμετωπίζω με τον ίδιο τρόπο. Όταν δουλεύω για κάποιον τραγουδιστή δεν βαριέμαι και δεν κάνω ξεπέτες. Προσπαθώ να βρίσκω κάθε φορά στοιχεία που να κάνουν το αποτέλεσμα ιδιαίτερο και πετυχημένο. Κρίνομαι συνέχεια εξαιτίας των επιλογών μου και είναι φυσιολογικό. Δεν προσπαθώ πάντως να αποδείξω τίποτα σε κανέναν, εκτός από τον εαυτό μου για τον οποίο νιώθω σίγουρος. Όταν το 2000 έκανα την Τρελή Ευτυχία με την Oktana, συνειδητοποίησα ότι για μένα το πιο σημαντικό είναι να κάνω αυτό που θέλω, ανεξαρτήτως αν αυτό θα κριθεί πετυχημένο ή αποτυχημένο. Τότε ηρέμησα σε σχέση με τον ανταγωνισμό και με όλους τους εξωγενείς παράγοντες. Όταν συνέχισα στο ΚΘΒΕ κι έπειτα στη Λυρική και το Εθνικό, ήταν σαν να άνοιγε μια πιο μεγάλη πόρτα κάθε φορά που έκλεινε η προηγούμενη. Θεωρώ λοιπόν ότι οι επιλογές μου ήταν υπέροχα σωστές, υπό την έννοια ότι αν δεν είχα ασχοληθεί με τους τραγουδιστές, δεν θα είχα τη δυνατότητα να κάνω όλες αυτές τις παραστάσεις τύπου Καρυοθραύστη και να τις κάνω με τον δικό μου τρόπο. Η ενασχόληση με τη μουσική βιομηχανία ξεκίνησε ως το μέσο για τα υπόλοιπα, αλλά στην πορεία έγινε αγάπη. Αλλιώς δεν θα το συνέχιζα, δεν μπορώ να ασχολούμαι με πράγματα που δεν μου αρέσουν. Γι' αυτό έφυγα κι από το ΚΘΒΕ, γιατί δεν μπορούσα να μπω στη διαδικασία να κάνω αυτό που θέλουν οι άλλοι. Θέλω -και το έχω καταφέρει- σε οποιονδήποτε χώρο παρουσιάζω κάτι, αυτό να φέρει ουσιαστικά την υπογραφή μου. Δεν το παίζω ότι εδώ κάνω τον βαθιά σκεπτόμενο και παραδίπλα τον ελαφρύ. Το ίδιο κάνω παντού, προσπαθώ να δημιουργώ εκείνο το χαοτικό περιβάλλον που θα κάνει τους καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάζομαι να αισθανθούν απόλυτα εκτεθειμένοι και να βγάλουν τον καλύτερό τους εαυτό».
Ο Καρυοθραύστης παρουσιάζεται στη σκηνή του Rex τις ημέρες των γιορτών και θέλω να κλείσουμε την κουβέντα μας με ένα σχόλιο του Κωνσταντίνου για το νόημα και τον συμβολισμό τους. «Ο Καρυοθραύστης διαδραματίζεται παραμονή Χριστουγέννων, μιας γιορτής που μπορεί να συνδέεται με την παράνοια του απόλυτου κιτς ή με την απόλυτα μοναχική απλότητα. Τι είναι για σένα τα Χριστούγεννα αισθητικά;» τον ρωτώ. «Εγώ δεν έχω πρόβλημα με το κιτς, το αφομοιώνω μέσα στο έργο μου. Σίγουρα είναι γιορτή μοναξιάς τα Χριστούγεννα τα οποία ωστόσο δεν έχω ζήσει ποτέ μοναχικά. Έχουν τη μελαγχολία της λάμψης. Η λάμψη είναι ποπ. Γι' αυτό και λειτουργούν έτσι και ο κόσμος κινείται γύρω από αυτό τον μύθο. Και φυσικά υπάρχει πάντα η ελπίδα της αναγέννησης, είτε με τον χριστιανικό είτε με τον κοσμικό είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο το δεις».
Info
Καρυοθραύστης
15, 16, 22, 23, 29, 30/12, 21:30
Rex (Πανεπιστημίου 48, 211 8000080)
Εισ.: € 15, 10.
Η παράσταση είναι ακατάλληλη για άτομα κάτω των 18 ετών.
σχόλια