Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
Ο Κόρμαν στα γυρίσματα της ταινίας «Το μαγαζάκι του τρόμου» © 1960 Santa Clara Productions, Inc. with The Filmgroup

Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024): Ο βασιλιάς των b-movies και του απενοχοποιημένου exploitation

0

Στην πολυετή καριέρα του, ο Ρότζερ Κόρμαν, ο οποίος απεβίωσε στα 98 του χρόνια στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια, εγγυήθηκε πάνω από 400 παραγωγές και υπέγραψε πολλές από αυτές, γράφοντας μάλιστα και μια σχετική αυτοβιογραφία με τίτλο «Πώς σκηνοθέτησα 100 ταινίες στο Χόλιγουντ και δεν έχασα δεκάρα», ένα υπερήφανο εγχειρίδιο θριαμβευτικής επιβίωσης σε ένα ριψοκίνδυνο περιβάλλον, το οποίο ανακάλεσε πικρά, όταν το 1962 τόλμησε να κολυμπήσει σε πιο σοβαρά ύδατα, και το «Intruder», με τον Γουίλιαμ Σάτνερ στον ρόλο ενός ρατσιστή, απέτυχε να πάρει έγκριση από την επιτροπή λογοκρισίας, παίχτηκε σε ελάχιστες αίθουσες και πάτωσε εμπορικά, παρά τις θετικότατες κριτικές των «New York Times» και άλλων. «Ποτέ ξανά ταινία με προσωπική κατάθεση», είπε και επέστρεψε εκεί που έπαιζε στα δάχτυλα τους προϋπολογισμούς και το κοινό, δηλαδή στο φτηνό σινεμά είδους, μια πλατφόρμα που σχεδόν εφηύρε και σίγουρα τελειοποίησε. 

Η οικογένειά του μετακόμισε στην Καλιφόρνια όταν ήταν μικρός και ο Ρότζερ μεγάλωσε στο Μπέβερλι Χιλς, σίγουρος πως θα ασχοληθεί με τον κινηματογράφο που αγαπούσε πολύ, στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Ανήσυχος, σπούδασε στην Οξφόρδη και στο Παρίσι βρήκε πρόθυμους αγοραστές των ιστοριών του. Το πρώτο σενάριο που έγινε ταινία, από την Allied Artists, είχε πρωταγωνιστές την Τζόαν Μπένετ και τον Ρίτσαρντ Κόντε, και κανείς δεν φανταζόταν πως θα μεταπηδούσε στο, ας πούμε, πιο αναξιοπρεπές πεδίο των b-movies, αυτό που προοριζόταν για γρήγορη κατανάλωση κυρίως στις drive-in ανοιχτές αίθουσες που ανθούσαν εκείνη την εποχή.

Ήταν ο πρώτος Αμερικανός σκηνοθέτης που τίμησε η Γαλλική Ταινιοθήκη, η Ακαδημία τον τίμησε με ειδικό Όσκαρ για την καριέρα του το 2009, ενώ όταν τον ρώτησαν πώς θα ήθελε να τον θυμούνται, απάντησε «ως κινηματογραφιστή, και μόνο». 

Η American International Pictures έμελλε να γίνει το σπίτι του: ξεκίνησε με ξεχασμένα γουέστερν και το γύρισε γρήγορα, ήδη από το 1956, στην επιστημονική φαντασία, με αδιανόητους τίτλους όπως «Night of the Blood Beasts» και «She Gods of Shark Reef», επιμένοντας πως «το τέρας σε κάθε sci-fi ταινία οφείλει να είναι ογκωδέστερο της πρωταγωνίστριας»! 

Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
She Gods of Shark Reef
Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
Night of the Blood Beasts

Με το που καταλάβαινε πώς λειτουργούσε ένας είδος, όπως, για παράδειγμα, το γκανγκστερικό, όπου εμπιστεύτηκε τον Τσαρλς Μπρόνσον στο «I Mobster», άλλαζε, απλώς γιατί βαριόταν, ακριβώς όπως είχε μπαφιάσει στα νεανικά του χρόνια διαβάζοντας για λογαριασμό της 20th Century Fox σενάρια που έβρισκε παλιομοδίτικα και εκτός πραγματικότητας. Αυτό συχνά δημιουργούσε προβλήματα σε παραγωγές που εγκατέλειπε για χάρη μιας άλλης που του κέντριζε το ενδιαφέρον, ωστόσο επέστρεφε για να σώσει την κατάσταση, κυρίως με τη διαλλακτικότητα, την υπομονή αλλά και τις ιδέες του. Μια από αυτές ήταν να ρίξει στη «μάχη» του φινάλε του «Cry Baby Killer» του 1958 τον άγνωστο τότε Τζακ Νίκολσον να εκστομίσει την ατάκα «Τι στο διάολο συμβαίνει εδώ πέρα;», να πιάσει έναν χαρακτήρα από τον λαιμό και να τον εκσφενδονίσει στα σκηνικά σπάζοντάς τα, για να γλιτώσει διάλογο και έξοδα − ο σπουδαίος ηθοποιός δεν έπαψε ποτέ να μνημονεύει τον Κόρμαν ως τον άνθρωπο που τον πίστεψε, τον θεώρησε ιδιοφυή, τον παρακίνησε να παρακολουθήσει μαθήματα method acting και τον έμαθε τι σημαίνει σινεμά, δίνοντάς του ζουμερό ρόλο στο «Μαγαζάκι του Τρόμου», πολύ πριν από τις εμφανίσεις του στις τριπαριστές πραγματείες των ‘60s και βέβαια την απογείωση στον «Ξένοιαστο Καβαλάρη» του κολλητού του, Χένρι Φόντα. 

wild angels Facebook Twitter
«Άγριοι Άγγελοι» με τον Πίτερ Φόντα. Φωτ.: American International Pictures/American International Pictures/Getty Images/Ιdeal Image

Και δεν είναι ο μόνος που ξεχώρισε στο διεισδυτικό ραντάρ του Κόρμαν, ο οποίος προσέλαβε τον Μάρτιν Σκορσέζε για να σκηνοθετήσει το «Boxcar Bertha» και λίγο νωρίτερα τον Πίτερ Μπονγκτάνοβιτς για το «Targets», τον Τζόναθαν Ντέμι για να γράψει το «Caged Heat», τον απογοητευμένο από τη συμμετοχή του ως νεαρού ηθοποιού στο «Happy Days» (όλοι λάτρευαν τον Φόνζι, κι όχι αυτόν!) Ρον Χάουαρντ για το «Grand Theft Auto» το 1977, τον Πολ Μπαρτέλ, που οι μύστες γνωρίζουν καλά ως ιδιόμορφη φιγούρα στο indie κύκλωμα, αλλά και τον Τζέιμς Κάμερον για να σχεδιάσει σκηνικά στο «Beyond the Stars». Πίσω από το θαυμάσιο, χιτσκοκικό «Dementia 13» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, στις αρχές της δεκαετίας του 60, πάντα στην AIP, κρύβεται ο Ρότζερ Κόρμαν, και ήταν αυτός που του συνέστησε να μην ταξιδέψει στις Φιλιππίνες για το «Αποκάλυψη Τώρα», επειδή είχε γυρίσει πολλές ταινίες εκεί και γνώριζε πως θα έμπλεκε με τους μουσώνες και τις καθυστερήσεις.

Με τον Σκορσέζε έγιναν στενοί φίλοι, αν και φρέναρε συχνά τον οπαδικό του ενθουσιασμό. Όταν ο εμβριθής μαθητής του δήλωσε πως οι «Άγριοι Άγγελοι» ήταν καλύτερη ταινία από τις «Άγριες Φράουλες» του Μπέργκμαν, ο Κόρμαν απέρριψε τη θεωρία ως υπερβολική, συμπληρώνοντας πως «πρέπει ωστόσο να παραδεχτούμε πως το “Wild Angels” έχει σωστότερη δράση!». Το χιούμορ όχι μόνο χαρακτήριζε τον Κόρμαν, αλλά έσωζε πολλές ταινίες του, περνώντας υποδόρια, κάτω από την επιφανειακή πλοκή και εκτέλεση που πρόδιδαν πως καθεμιά από αυτές μετά βίας ξεπερνούσε τις 100 χιλιάδες δολάρια προϋπολογισμού και τις δυο εβδομάδες γυρισμάτων, συνήθως με μία λήψη σε κάθε σκηνή και μια βιασύνη που εξελίχθηκε σε πατέντα και παντιέρα των ανεξάρτητων δημιουργών με όραμα και τρέλα, πολύ πριν από την ευκολία της ψηφιακής τεχνολογίας και την επιβεβλημένη ταχύτητα στην παραγωγή περιεχομένου για τις πλατφόρμες.

Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
«Cry Baby Killer» με τον Τζακ Νίκολσον
Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
Ο πολυσχιδής Κόρμαν παραδέχθηκε πως ποτέ δεν γύρισε ακριβώς το φιλμ που ήθελε.

Το Νέο Χόλιγουντ εμφατικά δήλωνε πως ανήκει στο μεγάλο σχολείο του Κόρμαν − μόνο ο Σπίλμπεργκ γλίτωσε από τις τάξεις του, ίσως επειδή έμαθε να σκαρώνει ταινιάκια στο δικό του σπίτι. Και όσοι αναρωτιούνταν επί καιρό τι ακριβώς πρεσβεύει αυτός ο κινηματογράφος αιματηρής φρίκης, ανυπόστατης φαντασίας, φευγαλέου δράματος, σβέλτου μελό και κοινωνικού οπορτουνισμού, απλώς έχαναν τον χρόνο τους, γιατί ο Κόρμαν και οι ορεξάτοι απόστολοί του εκμεταλλεύονταν τα ρεύματα της εποχής, κυρίως το σεξ, τα ναρκωτικά και τη βία, μαθαίνοντας παράλληλα την πιο λαϊκή από τις τέχνες πριν στερεώσουν τα δικά τους κινηματογραφικά οικοδομήματα.

Το φυτώριο του Κόρμαν δεν είχε τελειωμό και, σαν να μην έφταναν οι ασταμάτητες παραγωγές του, ίδρυσε τη New World, διανέμοντας στις ΗΠΑ διεθνή αριστουργήματα όπως το «Κραυγές και Ψίθυροι» του Μπέργκμαν, την «Αντέλ Ουγκό» του Τριφό, το «Ντέρσου Ουζαλά» του Κουροσάβα και το «Φιτζκαράλντο» του Χέρτσογκ. Σοφιστικέ υπαρξιακά τρίωρα ξενόγλωσσα από τον άρχοντα του exploitation; Ας μην ξεχνάμε πως ο δημιουργός του «Death Race» είχε σπουδάσει αγγλική λογοτεχνία και ήταν υπεύθυνος για την επαναφορά του κομψού γοτθικού τρόμου, με τον κύκλο των μεταφορών των έργων του Έντγκαρ Άλαν Πόε που ξεκίνησε με την «Πτώση του Οίκου των Άσερ» το 1960. Ο πολυσχιδής Κόρμαν παραδέχθηκε πως ποτέ δεν γύρισε ακριβώς το φιλμ που ήθελε («όπως κι αν το ξεκινούσα, κάπως αλλιώς ολοκληρωνόταν»), αλλά τον διακατείχε αισιοδοξία, εκτός από τη δεδομένη γενναιοδωρία και την αποδεδειγμένη του πεποίθηση πως τα κινηματογραφικά είδη και το ανεξάρτητο σινεμά δεν θα πεθάνουν ποτέ, απλώς θα διανύσουν κύκλους και θα αλλάξουν φορμάτ, αντίστοιχα.

Ήταν ο πρώτος Αμερικανός σκηνοθέτης που τίμησε η Γαλλική Ταινιοθήκη, η Ακαδημία τον τίμησε με ειδικό Όσκαρ για την καριέρα του το 2009, ενώ όταν τον ρώτησαν πώς θα ήθελε να τον θυμούνται, απάντησε «ως κινηματογραφιστή, και μόνο». 

Ο Τζακ Νίκολσον μιλάει με συγκίνηση για τον Κόρμαν στo ντοκιμαντέρ «Ο κόσμος του Κόρμαν».

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Pulp Fiction / Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Είναι η τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με επίκαιρο κοινωνικό θέμα που της χαρίζει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό; Ή μήπως η πραγματική δύναμη πηγάζει από τον φόβο των γονιών για τις εγκληματικές παραλείψεις και, κυρίως, για την άγνοιά τους απέναντι στα κρυφά σημάδια του ψηφιακού κόσμου;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Οθόνες / Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Ο γιος της ηθοποιού Σάρα Μάιλς ήταν τεσσάρων ετών όταν βρέθηκε νεκρός ο μάνατζερ και πρώην εραστής της μητέρας του. Οι υποψίες είχαν πέσει τότε πάνω στον συμπρωταγωνιστή της Μπαρτ Ρέινολντς. 51 χρόνια αργότερα, ο Μπολτ προσπαθεί να θυμηθεί τι συνέβη.
LIFO NEWSROOM
Το Παιδί Τραύμα επιλέγει τις 10 αγαπημένες του ταινίες

Μυθολογίες / «Το Festen έχει επηρεάσει τους στίχους μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Παιδιού Τραύματος

Χάνεκε αλλά και Αγγελόπουλος, «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» αλλά και «Aftersun», το Παιδί Τραύμα επιλέγει 10 ταινίες που κυμαίνονται από τον ωμό ρεαλισμό και τη βία μέχρι τον θρίαμβο της ποίησης και της τρυφερότητας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Το Netflix έχει γίνει ο παράδεισος της εύκολης ψυχαγωγίας, αλλά για τους πραγματικούς σινεφίλ κρύβει και έναν άλλο κόσμο. Αυτή είναι μια λίστα με ταινίες που απαιτούν προσοχή και αφοσίωση, που αξίζουν τον κόπο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Movies

Οθόνες / Η Χιονάτη και 8 καλύτεροι λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένα υποψήφιο για Όσκαρ animation για ενήλικες, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Αριάν Λαμπέντ και μια τολμηρή ταινία για την προσφυγική εμπειρία, γυρισμένη στην Αθήνα, είναι μερικές από τις προτάσεις της εβδομάδας που θα σας αποζημιώσουν.
THE LIFO TEAM
Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Σε μια άγνωστη χώρα»: Μια τολμηρή ταινία, γυρισμένη στην Αθήνα

Οθόνες / «Πιστεύει κανείς ότι οι Παλαιστίνιοι θα ξεχάσουν και θα συμβιβαστούν με την απώλεια;»

Ωμή, διεισδυτική, αφτιασίδωτη, η ταινία «To a land unknown» εστιάζει στο προσφυγικό και ιδιαίτερα στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Ελλάδα. Ο σκηνοθέτης Μαντί Φλάιφελ μίλησε στη LifO για όλα τα ζητήματα που θίγει η εξαιρετική και με έντονο ελληνικό «χρώμα» ταινία του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Θα ήθελα να ήμουν στα γυρίσματα του Pulp Fiction»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Δημήτρη Νάκου

Μυθολογίες / «Θα ήθελα να ήμουν στα γυρίσματα του Pulp Fiction»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Δημήτρη Νάκου

Ο σκηνοθέτης που μόλις παρουσίασε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, το «Κρέας», μοιράζεται μια λίστα που περιλαμβάνει από ρουμάνικο νέο κύμα μέχρι την ταινία με το πιο αταίριαστο ζευγάρι στην ιστορία του κινηματογράφου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Η Εύα Κοταμανίδου μιλά για τα γυρίσματα του «Θιάσου» και για το μεγαλείο του Θόδωρου Αγγελόπουλου

Σαν Σήμερα / Εύα Κοταμανίδου: «Όλοι είχαμε μια έγνοια, ότι γυρίζοντας την ταινία αυτή κάναμε μια ουσιαστική αντίσταση»

Η ηθοποιός που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1936 είχε καταγράψει τις αναμνήσεις της από την ιστορική ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου στην οποία πρωταγωνιστούσε.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
CHECK «Εφηβεία»: Μια οδυνηρή σειρά για τον άγνωστο κόσμο των σημερινών 13χρονων 

Οθόνες / «Εφηβεία»: Μια οδυνηρή σειρά για τον άγνωστο κόσμο των σημερινών 13χρονων 

Οι σημερινοί έφηβοι μεγαλώνουν σε ένα τρομακτικό χάος πληροφορίας και επιρροών που τους διαμορφώνουν, χωρίς τον έλεγχο της οικογένειάς τους. Μια βρετανική σειρά στο Netflix θέτει ερωτήματα για τους λόγους που οδηγούν σε ακραίες καταστάσεις - προσοχή, περιέχει spoiler.
M. HULOT
Ariane Labed: «Δεν με ενδιαφέρει να σκίσω το γυναικείο σώμα στις ταινίες μου, το σέβομαι»

Οθόνες / Ariane Labed: «Δεν με ενδιαφέρει να σκίσω το γυναικείο σώμα στις ταινίες μου· το σέβομαι»

Με αφορμή την κυκλοφορία της πρώτης της μεγάλου μήκους ταινίας -στην οποία υπογράφει το σενάριο και τη σκηνοθεσία-, την κινηματογραφική διασκευή του γοτθικού μυθιστορήματος Sisters της Ντέιζι Τζόνσον, η Ariane Labed μιλάει στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο για το σινεμά που την εξιτάρει και την κάνει να ρισκάρει.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Οι ταινίες της εβδομάδας: O Σόντερμπεργκ ξαναχτυπά και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Οθόνες / Οι ταινίες της εβδομάδας: O Σόντερμπεργκ ξαναχτυπά και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Αυτή η κινηματογραφική εβδομάδα έχει να μας δώσει το φοβερό δίδυμο Μπλάνσετ-Φασμπέντερ, την αδικημένη από τα Όσκαρ ερμηνεία της Μαριάν Ζαν-Μπατίστ στο Hard Truths και ένα αριστουργηματικό ντοκιμαντέρ που ήταν υποψήφιο για αγαλματίδιο.
THE LIFO TEAM