Salty Bag
Πριν από δέκα χρόνια, το 2013, η Χρύσα Χαλικιοπούλου, ο Σπύρος Ντάικος, ο Παναγιώτης Βαρούχας και ο Στρατής Ανδρεάδης δημιούργησαν την πρώτη εταιρεία κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα, τη Salty Bag, χωρίς κανένας τους να έχει ειδίκευση στην κατασκευή τσαντών. Η Χρύσα είχε σπουδάσει πολιτικός μηχανικός και product designer, o Σπύρος και ο Πάνος ήξεραν από business και marketing, ενώ ο Στρατής είχε κάνει σπουδές Φιλοσοφίας.
Με έδρα τους την Κέρκυρα και με την ιστοσελίδα τους να έχει τρεις επιλογές γλώσσας (αγγλικά, ελληνικά και κερκυραϊκά) ξεκίνησαν να κατασκευάζουν στο χέρι τσάντες, είδη ταξιδίου και σπιτιού. Βασικός άξονας της δραστηριότητάς τους είναι η τοπικότητα, τα ανθεκτικά και επαναχρησιμοποιούμενα υλικά, η αυθεντικότητα, η δυνατότητα καθετί που βγαίνει από το εργαστήριό τους να επιστρέφει σε αυτό και να χρησιμοποιείται ξανά. Τα σχέδιά τους είναι καθημερινά, πρακτικά, ανθεκτικά, απολύτως σύγχρονα και διαχρονικά.
Προσφέρουμε χωρίς κόστος την επιδιόρθωση όλων των προϊόντων μας εφ’ όρου ζωής, για να κρατάτε την τσάντα σας όσο το δυνατό πιο πολλά χρόνια. Εάν επιστραφεί μια τσάντα σε εμάς για επανάχρηση, φυλάσσεται μέχρι να γίνει μια νέα Salty Bag και αυτός που την επιστρέφει κερδίζει έκπτωση 30% για την αγορά της επόμενης τσάντας του.
Ό,τι φτιάχνουν πρέπει να τηρεί κάποιες προϋποθέσεις. Τα υλικά με τα οποία δουλεύουν πρέπει να είναι χρησιμοποιημένα, διότι αυτά έχουν το χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Για παράδειγμα, συλλέγουν χρησιμοποιημένα πανιά ιστιοπλοϊκών σκαφών, τα πλένουν, ύστερα τα κόβουν στο χέρι στο εργαστήριό τους και μετά τα ράβουν. Το ίδιο κάνουν με τις χρησιμοποιημένες ζώνες αυτοκινήτων που προμηθεύονται από εργοστάσια ανακύκλωσης.
Επίσης, επιλέγουν χρησιμοποιημένα καλύμματα σκαφών και ρετάλια. «Για να είναι ένα brand sustainable πρέπει τα υλικά που χρησιμοποιεί να είναι τέτοια. Λόγω της φύσης της παραγωγής τους, τα ανακυκλωμένα υλικά είναι η τελευταία λύση, γι’ αυτό τα προτιμούμε μόνο αν δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Προσφέρουμε χωρίς κόστος την επιδιόρθωση όλων των προϊόντων μας εφ’ όρου ζωής, για να κρατάτε την τσάντα σας όσο το δυνατό πιο πολλά χρόνια. Εάν επιστραφεί μια τσάντα σε εμάς για επανάχρηση, φυλάσσεται μέχρι να γίνει μια νέα Salty Bag και αυτός που την επιστρέφει κερδίζει έκπτωση 30% για την αγορά της επόμενης τσάντας του. Οι μεταφορές μας εντός Κέρκυρας (συλλογή πανιών, προμήθεια υλικών) οδεύουν προς το να γίνουν carbon neutral, αφού χρησιμοποιούμε πλέον cargo ποδήλατο για τις περισσότερες από αυτές. Παράλληλα, προσπαθούμε να προμηθευόμαστε υλικά σε ακτίνα 500 χλμ., ενώ από το 2022 οι συσκευασίες αποστολής μας έχουν πιο βιώσιμο πρόσημο», εξηγεί ο Στρατής Ανδρεάδης που τρέχει αποκλειστικά την εταιρεία από το 2018.
Πρόκειται για ένα brand που έχει τις ρίζες του στη θάλασσα, γι’ αυτό μεταφέρει τις ιστορίες της. Κάθε τσάντα Salty Bag έχει έναν κωδικό που μας ενημερώνει για την ιστορία του πανιού από το οποίο φτιάχτηκε η τσάντα. Εάν η Salty Bag σας είναι ως επί το πλείστον λευκή, σημαίνει ότι έχει κατασκευαστεί από πολυεστέρα (γνωστό και ως DACRON®) και προέρχεται από το πανί που χρησιμοποιείται σε κρουαζιέρες αναψυχής. Τα πανιά των αγωνιστικών σκαφών μπορείς να τα αναγνωρίσεις από τα έντονα χρώματά τους. Το κιτρινωπό υλικό ονομάζεται KEVLAR®, το μαύρο και γκρι είναι ανθρακόνημα, ενώ το γκρι και λευκό είναι Spectra®/Dyneema®. Ένα πιο λεπτό και συχνά πολύχρωμο υλικό είναι το ripstop NYLON®. «Απευθυνόμαστε σε όποιον θέλει να έχει ένα όμορφο, ανθεκτικό αντικείμενο φτιαγμένο στο χέρι με το χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα που υπάρχει».
Φέτος επέλεξαν να συνεργαστούν με designers και brands προκειμένου να μοιραστούν τις εμπειρίες και τη γνώση ετών που έχουν αποκτήσει. Μεταξύ άλλων, θα συνεργαστούν με τη Χριστιάννα Οικονόμου του All We See Is The Sea, την Κερκυραία πολυτάλαντη σχεδιάστρια Ελεάννα Φωτιάδη και θα φιλοξενήσουν το πρωτοποριακό Fashion Revolution Summer School, όπου φοιτητές και καθηγητές μόδας και design από όλο τον κόσμο θα περάσουν και από την Κέρκυρα τον Ιούνιο για να έρθουν σε επαφή με τις καλύτερες πρακτικές circular design που χρησιμοποιούν.
saltybag.com
Line
Στις αρχές του 2022 τρία κορυφαία ονόματα της αθηναϊκής bar σκηνής παρουσίασαν το πολυσυζητημένο πλέον εγχείρημά τους που είναι βασισμένο στις ζυμώσεις με οδηγό την εποχικότητα, τη βιωσιμότητα, τη δουλειά των μικρών παραγωγών και τις συνεργασίες, στοχεύοντας στη δημιουργία μιας κοινότητας ανθρώπων που θα εξελιχθούν μαζί. Ο Βασίλης Κυρίτσης, ο Νίκος Μπάκουλης και ο Δημήτρης Νταφόπουλος έβαλαν το Line στη λίστα «World’s 50 Best Bars» και όσο περνάει ο καιρός μάς εντυπωσιάζουν ακόμα περισσότερο με τη δουλειά που γίνεται εκεί, σε αυτόν τον χώρο των Κάτω Πετραλώνων που είναι σίγουρα κάτι παραπάνω από ένα ακόμα μπαρ με φαγητό.
Από την πρώτη στιγμή παρουσίασαν κάτι πρωτοποριακό για την Αθήνα, φτιάχνοντας και σερβίροντάς μας κρασιά που δεν είναι από σταφύλι αλλά από σύκο Κύμης, από ρόδι που μαζεύεται στους πρόποδες του Παρνασσού, από βορειοελλαδίτικο μήλο, από μέλι που έρχεται από την Καρδίτσα. «Έχουμε δώσει σε παραγωγούς φρούτων ανά την Ελλάδα τη δυνατότητα να αναδείξουν το προϊόν τους με διαφορετικό τρόπο, να μπουν σε έναν κλάδο που γι’ αυτούς ενδεχομένως ανοίγει μια μεγάλη πόρτα». Για να φτάσουν όλη αυτή την παραγωγή κρασιών που κάνουν δεν θα αγοράσουν δέκα και είκοσι κιλά φρούτα από τους παραγωγούς αλλά από διακόσια έως και έναν τόνο, «όλο αυτό δημιουργεί έναν κύκλο ανθρώπων και συνεργατών που μας δίνουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα χωρίς μεσάζοντες. Τα χρήματα πηγαίνουν κατευθείαν στον παραγωγό, τον βοηθάνε και τον στηρίζουν και έτσι δημιουργείται ένας κύκλος βιωσιμότητας».
Οι δημιουργοί του Line θέτουν και ένα άλλο ζήτημα που δεν συζητάμε ακόμα συχνά όταν μιλάμε για βιωσιμότητα, την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στην εστίαση. «Βλέπουμε ότι το τρωτό σημείο των καιρών μας στην εστίαση είναι η εύρεση προσωπικού.
Βασίζονται στα κρασιά τους για να κάνουν τα δικά τους βερμούτ που θα χρησιμοποιήσουν στο Νegroni, στο Αmericano και στο Dry Martini τους, ενώ τις οινολάσπες που προκύπτουν από τη ζύμωση θα τις εκμεταλλευτεί η κουζίνα για να ωριμάσει ένα τυρί που θα μας σερβίρει μετά από μερικούς μήνες. Η φύρα στο Line δεν πάει χαμένη, θα αρωματίσει τα ποτά τους, θα δώσει το κάτι παραπάνω στα πιάτα τους. «Θα ήταν ψέματα αν λέγαμε ότι τα πετυχαίνουμε όλα στο εκατό τοις εκατό, αλλά το ζητούμενο είναι ο τρόπος σκέψης».
Όταν χρησιμοποιούν παντζάρι με διάφορους τρόπους στο μπαρ δίνουν τα φύλλα του στους μάγειρες για να φτιάξουν παντζαρόπιτα. Το «blue cheese» που θα διαβάσετε στη συνταγή του Gimlet πάει να πει ότι για το ποτό σας κράτησαν κεφάλια από ροκφόρ και έκαναν βάμμα από αυτό. Το ζουμί από τα καρότα που έχουν επεξεργαστεί και έχουν καραμελώσει τα σάκχαρά του το χρησιμοποιούν για φτιάξουν τη σόδα τους για το Ηightball, ενώ η πούλπα τους πάει για μαγειρέματα. Για το Mary Pickford αποστάζουν κρασί από ρόδι, παίρνουν το eau de vie και ό,τι μένει στη φλάσκα το χρησιμοποιούν ως βάση για να κάνουν τη δική τους γρεναδίνη. Ο ντοματοχυμός για το άπαιχτο Sustainable Mary γίνεται από τα leftovers της κουζίνας, ενώ στο χείλος του ποτηριού βρίσκουμε πιπεριές, κρεμμύδια και σκόρδα που έχουν γίνει πούδρα για κάποια πιάτα. Όποιο ποτό και αν δοκιμάσετε, κάποια zero waste παρασκευή θα κρύβει από πίσω ‒ μη διστάσετε να ρωτήσετε.
Από την εμπειρία του στα μπαρ, ο Βασίλης Κυρίτσης έχει δει άπειρα λεμόνια, λάιμ, πορτοκάλια και ανανάδες να μην αξιοποιούνται ολόκληρα και να πετιούνται στους κάδους. «Πρόκειται για υλικά που ανάλογα με τη φαντασία και τη δημιουργικότητα του καθενός μπορούν να δώσουν πολλά και διαφορετικά πράγματα, μαρμελάδες και πουρέδες, ένα σωρό γαρνιτούρες. Το ιδανικό για μένα θα ήταν κάποια στιγμή να γίνεται ανταλλαγή όσων περισσεύουν μεταξύ των μπαρ και των εστιατορίων της πόλης, γιατί αυτό που μπορεί να είναι άχρηστο σε μένα μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο σε κάποιον άλλον. Κάποιες τάσεις έρχονται και χάνονται, αλλά εδώ μιλάμε για μια ουσιώδη τάση που κάνει τα μπαρ πιο βιώσιμα. Το να εκμεταλλευόμαστε ολιστικά ένα φρούτο, ένα κρέας ή ένα ψάρι είναι σημαντικό και πολύ δημιουργικό».
Οι headchefs, o Γιάννης Μαθιουδάκης και ο Ηλίας Κουραχάνης, δημιούργησαν το πρώτο τους απόλυτα zero waste πιάτο όταν τους περίσσεψαν αυγά ρέγγας. Με αυτά έκαναν έναν ταραμά που συνοδεύει την ημίπαστη παλαμίδα τους. Για την ίδια συνταγή έφτιαξαν και ένα σορμπέ από νερό που είχε περισσέψει στο μπαρ από έναν πουρέ κολοκύθας και το αξιοποίησαν ως topping στην οσπριάδα, ενώ το πέστο μυρωδικών είναι από τα περισσεύματα μυρωδικών, «το μπαρ παίρνει τα πιο όμορφα φύλλα κι εμείς τα υπόλοιπα». Το κίμτσι τους φτιάχνεται με ό,τι λαχανικό μένει, για το σεβίτσε τους προμηθεύονται μύδια, τα κάνουν αχνιστά και από το ζουμί τους γίνεται το leche de tigre για να μαρινάρουν το ψάρι τους. Τις κούπες λεμονιού και λάιμ που έχουν ήδη στύψει τις αφυγραίνουν και τις κάνουν πούδρα, δίνοντας έξτρα γεύση και άρωμα στα πιάτα. Βράζουν τα κόκαλα του αρνιού για να ετοιμάσουν τον ζωμό για τα αραντσίνι γαμοπίλαφο, ενώ το κρέας του αλέθεται, γίνεται κιμάς και έπειτα κεμπάπ. Τα κοτσάνια των μαϊντανών τα αποξηραίνουν και τα χρησιμοποιούν για να καπνίσουν τα κρέατά τους. Ό,τι δεν χρησιμοποιούν μπαίνει στον κομποστοποιητή τους και επιστρέφεται στη Φάρμα Ιζαμπώ στον Άμμο Μεσσηνίας. Και έχουν σκαρφιστεί διάφορα άλλα zero waste κόλπα.
Οι δημιουργοί του Line θέτουν και ένα άλλο ζήτημα που δεν συζητάμε ακόμα συχνά όταν μιλάμε για βιωσιμότητα, την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στην εστίαση. «Βλέπουμε ότι το τρωτό σημείο των καιρών μας στην εστίαση είναι η εύρεση προσωπικού. Αν εξαιρέσεις το κομμάτι του μπαρ, όπου οι bartenders έχουν κίνητρο για να εξελιχθούν, το υπόλοιπο προσωπικό, ειδικά το κομμάτι του service, είναι λίγο πιο δύσπιστο, πρόκειται για μια δουλειά που σχεδόν κανείς στην Ελλάδα δεν βλέπει σε επίπεδο καριέρας και είμαστε συνυπεύθυνοι όλοι γι’ αυτό. Σκέψου ότι πολλά μαγαζιά δεν θα ανοίξουν φέτος γιατί δεν υπάρχει το ανθρώπινο δυναμικό για να τα τρέξει ή άλλα θα ανοίξουν με ελλιπές προσωπικό, κάτι που θα κάνει τον κόσμο να διαμαρτύρεται.
Όλο το ζήτημα του sustainability, λοιπόν, ξεκινάει από το πώς θα καταφέρουμε οι άνθρωποι που θα εργαστούν εδώ να δουν αυτήν τη δουλειά ως κάτι που μπορεί να τους κρατήσει χρόνια. Δίνουμε όλα όσα δικαιούται κάποιος σε αυτήν τη δουλειά, αποδοχές και άδειες, πράγματα τα οποία για πάρα πολλά χρόνια δεν ήταν αυτονόητα στον χώρο μας. Από κει και πέρα, δίνουμε κίνητρα στο κομμάτι της εκπαίδευσης γύρω από το κρασί, τα κοκτέιλ, το φαγητό, τους φέρνουμε σε επαφή με τα μπαρ με τα οποία κάνουμε συνέργειες σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε να αντιλαμβάνονται πόσο σημαντικοί είναι οι άνθρωποι για τον δικό μας τον κλάδο και ότι, αν θέλει κάποιος, μπορεί να έχει και μια επαφή με το εξωτερικό. Προσφέρουμε επιπλέον οικονομικά κίνητρα και ιδιωτική ασφάλιση σε όσους τους αρέσει το περιβάλλον μας και μένουν σε μας. Γιατί αν δεν υπάρχουν άνθρωποι, δεν υπάρχουν ούτε κοκτέιλ ούτε φαγητό, γι’ αυτό λέμε ότι από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε την κουβέντα περί βιωσιμότητας».
Αγαθοδαίμονος 37, Κάτω Πετράλωνα, 210 3421311
Harry Rigalo
Βρέθηκε από πολύ μικρή ηλικία στο κομμάτι των ανακαινίσεων και των κατασκευαστικών έργων σε οικοδομές, δουλεύοντας και πηγαίνοντας σχολείο ταυτόχρονα. «Εκείνο το διάστημα, δουλεύοντας σε μεγάλα εργοτάξια, ζώντας την τρέλα της κατασκευής των εγκαταστάσεων των Ολυμπιακών Αγώνων, απέκτησα τριβή με τα περισσότερα υλικά. Τα παρατηρούσα και πάντα σκεφτόμουν τη διαφορετική χρήση, προσέγγιση και σύνθεση του καθενός ξεχωριστά».
Ο Χάρης Ρηγάλος σπούδασε Μουσική Τεχνολογία, συνθέτοντας παράλληλα μουσική. Πάντα όμως κάτι τον τραβούσε στη σύνθεση υλικών, έτσι καταπιάστηκε με το αναλογικό κολάζ, ενώ στην πορεία ξεκίνησε η ενασχόλησή του με το interior design και την κατασκευή λειτουργικών αντικειμένων. «Τα υλικά μού προκαλούσαν συναισθήματα, μου έδιναν κίνητρο να τα αξιοποιήσω».
Νοίκιασε το πρώτο του εργαστήριο, στο οποίο δουλεύει μέχρι σήμερα. Ξεκίνησε συλλέγοντας κάποιες παλιές καρέκλες, βιομηχανικά αντικείμενα και διάφορα άλλα υλικά και με τη λογική του κολάζ, την οποία εφάρμοζε πλέον σε αντικείμενα, χρησιμοποιήθηκαν διάφορα από αυτά σε μία νέα σύνθεση. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί μια σειρά από καρέκλες που σε μεγάλο βαθμό λάμβαναν υπόψη τη λειτουργικότητα, χωρίς βέβαια να υπερισχύουν οι κανόνες της, καθώς φτιάχτηκαν με αφορμή τον πειραματισμό και βάσει της ελευθερίας στον σχεδιασμό.
Θέλοντας να μεταφέρει το εγχείρημά του σε μια μεγαλύτερη κλίμακα, ξεκίνησε τη διαδικασία της δημιουργίας και σύνθεσης ενός all-day μαγαζιού στον Νέο Κόσμο. Το Τέρας είναι ένας πολυδιάστατος χώρος που συνδυάζει το sustainable design με την εστίαση. Υλοποιήθηκε με τη χρήση επίπλων και φωτιστικών σχεδιασμένων στη λογική του recycling. Σε ένα κτίριο του ’30, στο οποίο έγιναν όσο το δυνατό λιγότερες παρεμβάσεις, για το μπαρ αξιοποίησε ξύλα από παλιούς μπουφέδες και παλιά κλωστρά, στο πάτωμα χρησιμοποιήθηκαν ρετάλια από μάρμαρα και παλιά πλακάκια.
Τα τελευταία δυόμισι χρόνια έχει επικεντρωθεί σε ένα από τα αρχαιότερα, φυσικά πιο κλασικά υλικά, το μάρμαρο. Αυτή την περίοδο κατασκευάζει μια σειρά επίπλων και αντικειμένων σε συνεργασία με ένα καινούργιο ελληνικό brand, το «thenonobject». Βασικά υλικά της είναι τα ρετάλια αχρησιμοποίητων όγκων μαρμάρου, ενώ επαναχρησιμοποιεί και σίδερο.
Πόσο εύκολο είναι να κάνει κανείς sustainable έπιπλα στην Ελλάδα; Γιατί δεν βλέπουμε περισσότερες τέτοιες προσπάθειες; «Το sustainable έπιπλο, ειδικά αν προέρχεται από πειραματικά υλικά τα οποία θέλουν μελέτη ως προς την κατασκευή αλλά και τις ιδιότητές τους, μένει πίσω για διάφορους λόγους. Ένας από αυτούς είναι το κόστος κατασκευής, το οποίο καταλήγει να μην είναι ανταγωνιστικό στο μοντέλο του καταναλωτισμού στο οποίο ανήκει και ο χώρος του design. Παρ’ όλα αυτά, γίνονται πολύ αξιόλογες προσπάθειες οι οποίες ανήκουν και στον κόσμο του συλλεκτικού design, το οποίο είναι μια τάση αυξανόμενη και στηρίζει την έννοια της βιωσιμότητας».
Εκτός από τον σχεδιασμό conceptual επίπλων που αποτελούν προϊόντα επαναχρησιμοποίησης, ο Χάρης Ρηγάλος έχει και μερικές ακόμα καθημερινές sustainable συνήθειες. Αποφεύγει να υπερβάλλει όταν αγοράζει τρόφιμα, ώστε να μην τα πετάει, και ακολουθεί την ίδια λογική και στο μαγείρεμα. Έχει περιορίσει το κρέας στη διατροφή του, έχει βάλει στη ζωή του το περπάτημα και το ποδήλατο, και ανακυκλώνει.
Swaplanet
Η ιδέα της Swaplanet, της πρώτης πλατφόρμας ανταλλαγής παιδικών ρούχων στην Ελλάδα, προέκυψε σε έναν αυτοκινητόδρομο κάπου ανάμεσα σε Ουγγαρία, Ρουμανία και Βουλγαρία από την ανάγκη δύο νέων γονιών που ταξίδευαν με τη μικρή κόρη τους, ενώ περίμεναν το δεύτερο παιδί τους, που ήταν διαφορετικού φύλου από το πρώτο. Υπέρμαχοι του zero waste τρόπου ζωής και ευαισθητοποιημένοι σχετικά με τη διατήρηση των πόρων του πλανήτη, αναλογίστηκαν τι θα έκαναν τα κοριτσίστικα ρούχα που είχαν φυλάξει στην ντουλάπα τους.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα από το οικογενειακό του ταξίδι ο Σερίφ Μπαρακάτ γνωρίστηκε με την Έλενα Στάμου και τον Τζίμυ Νικολαΐδη σε ένα εκκολαπτήριο επιχειρήσεων με σκοπό να δημιουργήσουν μια νεοφυή επιχείρηση με θετικό αντίκτυπο και, μεταξύ άλλων, μοιράστηκε μαζί τους την ιδέα του. Ο Σερίφ είναι Αιγύπτιος, γεννήθηκε στο Κουβέιτ και μετά την κήρυξη του πολέμου μετακόμισε στο Κάιρο, σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός στο Μόντρεαλ, η ζωή και η καριέρα του τον ταξίδεψαν στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στην Καζαμπλάνκα και τελικά στην Αθήνα. Η Έλενα σπούδασε στην Ελλάδα και στη Μ. Βρετανία Διοίκηση Επιχειρήσεων, Μάρκετινγκ και Επικοινωνία. Γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα σε μια πολύτεκνη οικογένεια, το εφηβικό της όνειρο ήταν να επισκεφτεί περισσότερες από τριάντα χώρες, έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει πολλά προγράμματα για παιδιά και εφήβους. Ο Τζίμυ είναι ένας νέος μπαμπάς, μισός Βρετανός, μισός Λιβανέζος, και έχει μεγαλώσει στην Ελλάδα, την οποία και θεωρεί σπίτι του. Είναι μηχανολόγος μηχανικός και εφευρέτης. Μετά από δέκα χρόνια εργασίας στο Ντουμπάι και στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 2020 επέστρεψε στην Ελλάδα για να γνωρίσει και να αγαπήσει η νέα του οικογένεια τον τόπο όπου μεγάλωσε και ο ίδιος.
Έπειτα από σχετική έρευνα ανακάλυψαν ότι η βιομηχανία των ρούχων αποτελεί τον δεύτερο παραγωγό αποβλήτων παγκοσμίως μετά τα πλαστικά και αποφάσισαν να δράσουν άμεσα. Ρωτώντας γονείς με παιδιά 0-14 ετών, μπόρεσαν να χαρτογραφήσουν τις ανάγκες τους και τους λόγους για τους οποίους θα κατέφευγαν στη λύση της πλατφόρμας. Λίγους μήνες μετά, τον Μάρτιο του 2021, η πλατφόρμα είχε γεννηθεί με όλες τις προδιαγραφές που είχαν ζητήσει οι ίδιοι οι γονείς.
Στη Swaplanet χρησιμοποιούν ένα επαγγελματικό εργαλείο μέτρησης που τους έχει δοθεί από τον διαγωνισμό ClimAccelerator του EIT Climate-KIC ‒στον οποίο βρέθηκαν μεταξύ των νικητών‒ ώστε να μπορούν να μετρήσουν με αξιοπιστία τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο που έχουν οι υπηρεσίες τους. Βάσει του εργαλείου αυτού, μέχρι σήμερα έχουν κάνει 22.000 ανταλλαγές ρούχων και έχουν εξοικονομήσει 140.000 κιλά διοξειδίου του άνθρακα, που αντιστοιχεί σε 6.400 ώριμα δέντρα ή 29 φορές τον γύρο του κόσμου με αυτοκίνητο, και 24 εκατομμύρια λίτρα νερού που αντιστοιχούν στη μηνιαία κατανάλωση 2.200 νοικοκυριών.
Η παγκόσμια αγορά μεταχειρισμένων ενδυμάτων αναμένεται να διπλασιαστεί σχεδόν μέχρι το 2027, φτάνοντας τα 350 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ αναμένεται να αναπτυχθεί συνολικά κατά μέσο όρο σχεδόν τρεις φορές πιο γρήγορα από την παγκόσμια αγορά ενδυμάτων. Στην Ελλάδα, με κάθε παραγγελία από τη Swaplanet αποστέλλουν και μια οικολογική κάρτα η οποία ενημερώνει τους χρήστες για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο που έχει η αγορά τους στη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα και την αντιστοιχία σε νερό, εκπαιδεύοντας τους γονείς έτσι ώστε να αντιληφθούν ότι μικρές αλλαγές στις αγοραστικές τους συνήθειες επηρεάζουν θετικά το περιβάλλον.
«Μέχρι σήμερα μας έχουν εμπιστευτεί και έχουν κάνει εγγραφή στην πλατφόρμα περισσότεροι από 11.500 γονείς που ενδιαφέρονται να κάνουν χρήση των υπηρεσιών μας, αγοράζοντας τα είδη που χρειάζονται για τα παιδιά τους και συνεισφέροντας παράλληλα στη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα και της κατασπατάλησης νερού από τη βιομηχανία της γρήγορης μόδας. Επίσης, μας έχουν στείλει ρούχα, παπούτσια και βιβλία που δεν χρειάζονται πια, αλλά είναι σε άριστη κατάσταση, ώστε να τα διαλέξουν και να τα αγαπήσουν κάποιοι άλλοι γονείς και παιδιά. Στόχος μας είναι να έχουμε 50.000 μέλη στην πλατφόρμα μας στην Ελλάδα και 150.000 στην Ευρώπη.
Στην Ευρώπη και στην Αμερική είναι ευρέως διαδεδομένο να αγοράζεις ρούχα από δεύτερο χέρι και θεωρείται εντελώς φυσιολογικό τόσο για οικονομικούς αλλά και για περιβαλλοντικούς λόγους. Στην Αμερική δύο στα πέντε ρούχα που αγοράζει η Generation Z είναι από δεύτερο χέρι, ενώ είναι σημαντικό για τους νέους να αγοράζουν από βιώσιμες εταιρείες», επισημαίνει η Έλενα Στάμου.
Υπάρχουν όμως κι άλλοι λόγοι για να χρησιμοποιήσει κάποιος τις υπηρεσίες της Swaplanet, στην οποία μπορεί να εξοικονομήσει κανείς μέχρι και 90% από τις τιμές της λιανικής. Αν πάλι ψάχνετε συγκεκριμένες μάρκες, στην πλατφόρμα θα βρείτε πάνω από 2.000, άρα δεν χρειάζεται να κάνετε τις αγορές σας σε πολλά καταστήματα. Επίσης, στέλνοντας εκεί τα είδη που δεν χρειάζεστε πια, χωρίς κανένα κόστος, ξεκαθαρίζετε τις ντουλάπες των παιδιών, κάνοντας περισσότερο χώρο, και παράλληλα κερδίζετε και πίστωση σε πλανήτες (1 πλανήτης=1 ευρώ). «Το σημαντικότερο όμως είναι ότι έτσι δίνει κανείς έμπρακτα το παράδειγμα στα παιδιά ότι όλοι μαζί μπορούμε να συμβάλουμε στην προστασία του πλανήτη, του κόσμου στον οποίο ζουν, και αυτό θα το καταλάβουν καλύτερα αργότερα και τα ίδια».
Στόχος τους είναι μέχρι το 2024 να δημιουργήσουν έναν κόμβο στο Βέλγιο για την εξυπηρέτηση των αγορών της Γαλλίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας και μετά κάθε χρόνο να ανοίγουν από δύο νέες αγορές. «Στο μέλλον τα περισσότερα αγαθά θα ανταλλάσσονται γιατί έχουμε ήδη χρησιμοποιήσει όλους τους πόρους που μας δίνει η Γη. Για να διατηρήσουμε τον τρέχοντα τρόπο ζωής μας θέλουμε ιδέες σαν αυτή, οπότε το να ανταλλάσσουμε είδη που έχουν ήδη παραχθεί είναι μονόδρομος».
Παπιγιόν project
«Έχω μεγαλώσει σε χωριό, στην Αγγίστα Σερρών, όπου η γιαγιά μου είχε μια αυλή γεμάτη λουλούδια και ήταν πολύ καλή με αυτά, έπιανε το χέρι της φοβερά, ενώ ο παππούς μου αναλάμβανε τα μπολιάσματα στα δέντρα. Βλέποντας αυτούς τους δυο να κάνουν δουλειές κατάλαβα ότι η φροντίδα των φυτών χρειάζεται πάνω απ’ όλα ενσυναίσθηση. Κι όταν πια βρέθηκα σε πόλεις μουντές τις περισσότερες μέρες, τα φυτά ήταν η μόνη μου ευχαρίστηση μέσα στο σπίτι, ήταν ο τρόπος μου να αποσυμπιέζομαι». Επί δεκατρία χρόνια ο Αχιλλέας Χαρίσκος ταξίδευε όπου τον πήγαιναν οι παραστατικές τέχνες. Ρώμη, Παλέρμο και Νάπολη, Βερολίνο, Πράγα, Αγία Πετρούπολη, Πόλη του Μεξικού και Τζακάρτα είναι μόνο μερικές από τις στάσεις που έκανε για να χορέψει. Όταν δεν είχε μαθήματα, πρόβες ή παράσταση έβρισκε τον χρόνο να μαζεύει και να υιοθετεί τα φυτά όσων μετακόμιζαν και δεν είχαν πού να τα αφήσουν, ενώ συνέλεγε κι αυτά που κάποιοι άφηναν στα σκουπίδια, για να τα περιθάλψει.
Με τη σειρά του, όταν άφηνε πίσω του μια πόλη για να μεταφερθεί σε μια άλλη, φρόντιζε να χαρίζει τα φυτά του σε φίλους που ήξερε ότι θα τα φροντίσουν, ενώ, αν ταξίδευε με τρένο, έπαιρνε μια-δυο μικρές γλάστρες μαζί του. Όταν πια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 2016 δεν εγκατέλειψε την ενασχόλησή του με τα φυτά, στα οποία είναι εντελώς αυτοδίδακτος. Την περίοδο της πρώτης καραντίνας που όλοι έβλεπαν online παραστάσεις, ζύμωναν ψωμιά και κανόνιζαν διαδικτυακά ποτά, ο Αχιλλέας ήθελε να παίζει τάβλι. «Μου έδωσε ένα μια φίλη που πάνω του είχε την ονομασία ενός παλιού music hall των βορείων προαστίων». Αυτή η ονομασία ήταν ίδια με αυτή ενός κόκκινου πολωνικού λουλουδιού που είχε συναντήσει, και κάπως έτσι βαφτίστηκε το μαγαζί με second hand φυτά που άνοιξε το καλοκαίρι του 2021 στην Κυψέλη.
Το Παπιγιόν project είναι ένα μέρος γεμάτο used φυτά που βρέθηκαν εγκαταλελειμμένα, είτε στα σκουπίδια είτε σε μπαλκόνια, ή προήλθαν από μια διαδικασία ανταλλαγής. Πίσω από μια διάφανη λωριδοκουρτίνα έχει δημιουργήσει ένα μικρό εργαστήριο στο οποίο φτιάχνει γλάστρες από ανακυκλωμένα υλικά κηπουρικής, από χώμα που περισσεύει από τις μεταφυτεύσεις, ελαφρόπετρα και μια πολύ μικρή δόση τσιμέντου για να δέσουν, «είναι κατασκευές που κρατάνε την υγρασία λίγο παραπάνω, σίγουρα βοηθούν το φυτό περισσότερο από ένα πλαστικό κασπό». Πέρα από το ότι ανταποκρίνεται στην τάση που θέλει την Αθήνα να πρασινίζει ολόκληρη, δημιουργώντας αστικές ζούγκλες από τα διαμερίσματα μέχρι τους χώρους εστίασης, το Παπιγιόν project βασίζεται στην επαναχρησιμοποίηση και την προωθεί προκειμένου η Αθήνα να αρχίσει να αγοράζει second hand φυτά, όπως κάνει και με τα ρούχα.
«Πλέον παίρνουμε τόσα πράγματα από δεύτερο χέρι, γιατί να μην το κάνουμε και με τα φυτά; Πολλοί είναι εκείνοι που παρατάνε τα φυτά τους μέσα και δίπλα σε κάδους, είτε γιατί τα βαρέθηκαν είτε γιατί αυτά έχασαν τη λάμψη τους. Δεν έχει να κάνει με το αν ξέρουν ή όχι να τα φροντίζουν, κανείς στην πραγματικότητα δεν ξέρει ή τουλάχιστον δεν μπορεί να γνωρίζει τι χρειάζεται κάθε γλάστρα αν δεν διαβάσει και δεν πειραματιστεί. Πρέπει να παρατηρείς αν το φυτό περνάει καλά στο σπίτι σου και όχι να το αντιμετωπίζεις σαν ένα άψυχο κομμάτι διακόσμησης, να λες “θέλω αυτά τα φύλλα να μου καλύψουν εκείνη την άδεια γωνία”, δεν πάει έτσι, δεν μπορείς να τοποθετήσεις σώνει και καλά ένα φυτό κάπου που δεν είναι η θέση του».
Απολαμβάνει να φροντίζει ένα παρατημένο φυτό, να το ανανεώνει, να του χαρίζει μια δεύτερη ευκαιρία και μια παράταση ζωής κι έπειτα να του βρίσκει ένα άλλο σπίτι. «Ψάχνω συνέχεια νέα φυτά, εκείνα με τα οποία δεν έχει τύχει να ασχοληθώ μέχρι σήμερα, και δοκιμάζω όσα διαβάζω στην πράξη, προκειμένου να μπορώ να συμβουλέψω καλύτερα εκείνον που τελικά θα τα αγοράσει». Το Παπιγιόν project ακολουθεί την εποχικότητα στα φυτά, φιλοξενώντας εκείνα που αντέχουν στις εκάστοτε θερμοκρασίες. Όταν δεν φροντίζει τη δική του ανθισμένη ταράτσα, ο δημιουργός του αναλαμβάνει άλλες, περιποιείται μπαλκόνια και κήπους, ασχολείται κυρίως με καλλωπιστικά κλαδέματα. Πλέον βρίσκει λιγότερα φυτά στα σκουπίδια και προμηθεύεται πολλά από ανακαινίσεις μπαλκονιών, από κηπουρούς που τον ενημερώνουν ότι οι ιδιοκτήτες τους δεν χρειάζονται πια κάποιες από τις γλάστρες τους και δεν ξέρουν τι να τις κάνουν. Αποφεύγει τα φυτά που έρχονται εδώ από μακριά, ενώ πλέον έχει και ένα ψυγείο με ανθοδέσμες, το οποίο γεμίζει με αγριολούλουδα που ευδοκιμούν στην Αττική.
Αγίας Ζώνης 13, Κυψέλη, 210 8672040
Architecture Design Map 5: The Green Issue
Η συλλεκτική έκδοση της LiFO σε συνεργασία με το Archisearch.gr και την Design Ambassador.
