Είναι μία από τις ερμηνεύτριες του σήμερα που έχτισε την πορεία της αργά και σταθερά, ξεκινώντας από μικρές μουσικές σκηνές, αλλά και ταβέρνες για το χαρτζιλίκι. Τη γνωρίσαμε ως ερμηνεύτρια στις εμφανίσεις του τραγουδοποιού Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, που ήταν και ο πρώτος που της έγραψε τραγούδια. Έχει περάσει πάνω από μία δεκαπενταετία από τότε και η άλλοτε ντροπαλή κοκκινομάλλα –αλλά πάντα δυναμική στη σκηνή– έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες τραγουδίστριες της γενιάς των σημερινών 40άρηδων.
Η χρονιά που φεύγει ήταν πλούσια για τη Μαρία Παπαγεωργίου, με νέες προκλήσεις, νέες συνεργασίες, νέο πρόγραμμα, νέα τραγούδια, νέες παραστάσεις. Όλα ήταν καινούργια για εκείνη φέτος, αλλά όχι αποκομμένα από τη μέχρι τώρα πορεία της. Η άνοδός της ήταν εντυπωσιακή μέσα σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον που δυσκολεύεται πολλές φορές να βρει προσωπικό στίγμα και καθαρή φωνή.
«Το κορίτσι με την κόκκινη κιθάρα», όπως έχει γραφτεί για εκείνη, που βγαίνει στη σκηνή συνήθως ξυπόλυτη, τα κατάφερε, όχι μόνο να τη συζητάει ο χώρος του τραγουδιού και πολλοί να θέλουν να συνεργαστούν μαζί της αλλά και να διευρύνει το κοινό της, παίζοντας ένα μη ασφαλές για κάτι τέτοιο ρεπερτόριο.
Τη γνωρίσαμε ως ερμηνεύτρια στις εμφανίσεις του τραγουδοποιού Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, που ήταν και ο πρώτος που της έγραψε τραγούδια. Έχει περάσει πάνω από μία δεκαπενταετία από τότε και η άλλοτε ντροπαλή κοκκινομάλλα —αλλά πάντα δυναμική στη σκηνή— έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες τραγουδίστριες της γενιάς των σημερινών 40άρηδων.
Το 2023 η Παπαγεωργίου καθιερώθηκε ως μία από τις σημαντικότερες παρουσίες στο ελληνικό τραγούδι του παρόντος. Και δεν εννοώ μόνο φωνητικά αλλά ευρύτερα καλλιτεχνικά. Ο πολύπλευρος κόσμος της σχηματίζει μια πυραμίδα στέρεη, ιδιοσυγκρασιακή, με τη δυνατότητα να λειτουργήσει παράλληλα και ως καταφύγιο αισθημάτων για τον ακροατή που θέλει κάτι παραπάνω από αυτό που απλώς θα βρεθεί μπροστά του.
To Facebook, το Instagram, το YouTube και το Spotify είναι οι βασικές πηγές διάδοσης των καλλιτεχνικών και μη μηνυμάτων της. Βέβαια, δεν λείπουν και οι συνεντεύξεις της στα μέσα, που γενικά της έχουν φερθεί με καλοσύνη.
Λευκή Καταιγίδα
Το ποδαρικό της στη χρονιά που φεύγει ήταν μια νέα προσέγγιση στο τραγούδι του Παύλου Παυλίδη «Λευκή Καταιγίδα». Μας έχει παρουσιάσει άλλες δύο διασκευές σε κομμάτια του Παυλίδη, το «Μόχα» και τον πολυδιασκευασμένο «Κηπουρό», που στη δική της εκδοχή ακούγεται τα τελευταία χρόνια στο YouΤube περισσότερο και από το πρωτότυπο.
«Δεν ξέρω τι με ενώνει τόσο καρμικά με την τραγουδοποιία του Παύλου Παυλίδη, ποια είναι αυτή η αστερόσκονη που πέφτει στα δάχτυλά μου και τη φωνή κάθε περίπου τρία χρόνια. Μετά το καλοκαίρι του “Μόχα, το φθινόπωρο του “Κηπουρού”, ήρθε ο χειμώνας της “Λευκής Καταιγίδας”», δηλώνει η ίδια.
Τέλος Γενάρη εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο Παλλάς, έπειτα από πρόσκληση της Τάνιας Τσανακλίδου, στο αφιέρωμα που επιμελήθηκε για τον συνθέτη Γιάννη Σπανό. Ήταν η δεύτερη φορά, μετά το Ηρώδειο, που συμμετείχε στο αφιέρωμα. Τότε ακούστηκε ότι είχε γίνει συζήτηση μήπως οι δυο τους συνεργάζονταν σε ένα κοινό πρόγραμμα. Η συνεργασία δεν ευοδώθηκε, αλλά δεν αποκλείεται να γίνει στο μέλλον, αφού και διατηρούν φιλική σχέση και η φωνή της Τσανακλίδου, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, υπάρχει στα live της Παπαγεωργίου.
Εκτός από τα τραγούδια της, η Μαρία Παπαγεωργίου κοινοποιεί συχνά και τις κοινωνικοπολιτικές θέσεις της για διάφορα θέματα, κυρίως μέσα από τα social media.
«Με αφορμή και τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών, δηλαδή των δικαιωμάτων τους στην ισότητα, κατεβαίνουμε (για πολλοστή φορά) με τους συνεργάτες μου στη συγκέντρωση στο κέντρο», είχε γράψει.
Τον Φεβρουάριο ξεκίνησε μια μίνι περιοδεία με live που προγραμμάτισε στη Θεσσαλονίκη και μερικές επαρχιακές πόλεις. Κατά τη διάρκεια της περιοδείας της συνέβη η τραγωδία στα Τέμπη.
«Ξημερώσαμε την πρώτη μέρα της Άνοιξης μέσα σε βαθιά θλίψη. Σε ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στα θύματα της τραγωδίας και τις οικογένειές τους, οι συναυλίες μας στον Βόλο και τη Θεσσαλονίκη αναβάλλονται».
Λίγες μέρες αργότερα ανακοινώνει παραστάσεις στην Κεντρική Σκηνή του Σταυρού του Νότου: «Είμαστε από τους τυχερούς που μπορούμε να επιστρέφουμε στο “σπίτι” μας, ζωγραφίζοντας μια Άνοιξη που δεν νιώσαμε».
Ακολούθησε η δημοσίευση του βιντεοκλίπ με τη διασκευή της στο τραγούδι που έχουμε αγαπήσει με τη φωνή του Θάνου Ανεστόπουλου “Έγινε η απώλεια συνήθειά μας”. Το αφιέρωσε στη μνήμη των θυμάτων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος.
Έγινε η απώλεια συνήθειά μας
Ωστόσο, οι συναυλίες της πηγαίνουν όλο και καλύτερα, το κοινό όλο και μεγαλώνει, ο ορίζοντας όλο και διευρύνεται. Παράλληλα με όλα τα υπόλοιπα, η Μαρία Παπαγεωργίου εργάζεται και ως δασκάλα φωνητικής και φροντίζει τη γερασμένη Ρακήλ, που δεν λέει ποτέ όχι για μια βόλτα στο Παγκράτι και στις κροκέτες κοτόπουλο.
Η κεντρική καλοκαιρινή της συναυλία είχε γίνει στον Κήπο του Μεγάρου. Εκεί καταλάβαινες ότι κάτι έχει αλλάξει για εκείνη. Διαφορετικός ήχος, μετατοπισμένη λογική προγράμματος, άλλα πατήματα. Για κάποιον που την παρακολουθεί από το ξεκίνημά της ήταν εμφανές ότι βρισκόταν σε μια στιγμή σιγουριάς και καλλιτεχνικής ωριμότητας. Δεν είναι και εύκολο για έναν ερμηνευτή αυτής της ποιότητας και με αυτήν τη στάση στα πράγματα να καταφέρει να κόψει το νήμα σε έναν τέτοιο προσωπικό μαραθώνιο.
Παράλληλα, εδώ και 15 χρόνια συμμετέχει σποραδικά στις παραστάσεις της Παιδικής Θεατρικής Ομάδας Κοπέρνικος και παραδίδει σεμινάρια με την Αποστολία Παπαδαμάκη που προσανατολίζονται στην εναρμόνιση του σώματος και της φωνής. Συμμετέχει σε παραστάσεις μέσα σε αρχαιολογικούς χώρους ως βοκαλίστρια και περφόρμερ. Η τελευταία ήταν το καλοκαίρι του 2023 στους Δελφούς.
Επίσης, μέσα στο 2023 εξαντλήθηκε ακόμα μία έκδοση του βιβλίου της Μια χαραμάδα πανικού, με την εντελώς προσωπική της κατάθεση για τις κρίσεις άγχους μέσα από μία ημερολογιακού τύπου αφήγηση.
Στα νέα της τραγούδια έδωσε τον τίτλο Ο τελευταίος αναλογικός έρωτας. Ήταν η δισκογραφική της επιστροφή έπειτα από 4 χρόνια, με σταθερή την πίστη της στη λογική του κύκλου τραγουδιών, όπως συνέβαινε κάποτε. Το βιντεοκλίπ ενός τραγουδιού του δίσκου είχε ήδη δώσει σε αποκλειστικότητα στη LiFO λίγο καιρό νωρίτερα.
«Ένας ψηφιακός κόσμος με ρωτάει συνεχώς, σαν ένας γιγάντιος διακόπτης, αν περνάει ρεύμα από την καρδιά μου ή όχι, παίζει μέσα μου προκλητικά με ένα on ή ένα off, το ένα ή το μηδέν μου. Εκπέμπω τραγούδια, σκέψεις και φθόγγους, πριν σωπάσει ο κόσμος που μεγάλωσα· ξεγελιέμαι πάνω στο τεντωμένο σκοινί, πιστεύοντας πως κάνω την πιο μεγάλη επανάσταση που έχει απομείνει – να περπατήσω ξυπόλητη στο κεραμιδί χώμα, να παραμείνω γήινη, να σφίξω ένα ζεστό χέρι, να δώσω μια αναλογική ματιά και ένα ακόμα, τελευταίο, αναλογικό φιλί», δήλωνε τότε.
Οι πλημμύρες στη Θεσσαλία τη βρίσκουν θυμωμένη και σαστισμένη:
«Ανοιγοκλείνω τις πόρτες του σπιτιού μου, τις ντουλάπες με τα ρούχα, τα ράφια με τα τρόφιμα· “κάνε κάτι, Μαρία” μονολογώ, κλείνω τα ράφια και τις ντουλάπες, νιώθω ότι θα ήταν τελικά καλύτερο να κάνω κάτι μέσα από τη μουσική μου ιδιότητα για τους συνανθρώπους μου. Συλλογίζομαι πως αν είχα μια συναυλία αυτές τις μέρες, θα παίρναμε στην ομάδα ο ένας τον άλλον τηλέφωνο για το τι θα κάνουμε. Αφού κανένας ιθύνων δεν παίρνει ποτέ ευθύνη σε αυτή τη ρημαγμένη χώρα, οι άνθρωποι της Τέχνης προσπαθούν να αφουγκραστούν την ψυχολογική ισορροπία των κατοίκων της, ακυρώνοντας τις περισσότερες φορές τις εργασίες τους, αφού το πένθος και η καταστροφή σε αυτόν τον τόπο δεν έχει άλλο πάτο. Συναυλία δεν έχω αυτές τις μέρες, ανοίγω ξανά τα συρτάρια, γεμίζω τις κούτες και πηγαίνω –με πολλούς, ελπίζω, από εσάς– στις συναυλίες του Δεληβοριά, της Ζαμάνη, του Γραμμένου και άλλων συναδέλφων, που θα μετατρέψουν τις συναυλίες τους σε βραδιές ελπίδας και συγκέντρωσης ειδών ανάγκης για τους ανθρώπους της Θεσσαλίας.»
Μια μέρα στην Αθήνα
Λίγες μέρες νωρίτερα είχε παρουσιάσει ένα νέο τραγούδι σε στίχους και μουσική του Ορέστη Ντάντου και το είχε αφιερώσει στον Αντώνη Καργιώτη. Όλοι θυμόμαστε πως κάποιος που ήθελε να λέγεται άνθρωπος τον πέταξε στα απόνερα του πλοίου με τον τρόπο που είδαμε. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να αφήσει και την ίδια ασυγκίνητη:
«Ψάχνω την αγάπη στα υπόγεια των πόλεων, κάπου παρασυρμένη από τα απόνερα της νεροποντής, της σκληρότητας και της ασυδοσίας. Γίναμε έτσι οι άνθρωποι ή πάντα έτσι ήμασταν; Αυτό το νέο τραγούδι μιλάει για την αγριότητα του ανθρώπου που δεν βλέπει πια τον πόνο γύρω του. Το έγραψε ο Ορέστης Ντάντος και θέλησα να το ανεβάσω σήμερα στο YouTube, την ώρα που παρατηρούμε όλες τις αντιφατικές εικόνες γύρω μας, και να το αφιερώσω στον Αντώνη Καργιώτη, που τον σκότωσαν και τον εγκατέλειψαν στα 36 του».
Τέλη Σεπτέμβρη, ύστερα από πρόσκληση του Δεύτερου Προγράμματος 103.7, η Μαρία Παπαγεωργίου δίνει μια συναυλία στα στούντιο της ελληνικής ραδιοφωνίας, που μεταδίδεται σε όλη την Ελλάδα. Ακολούθησε η έκδοση σε βινύλιο της Αλληλογραφίας, της δικής της ματιάς σε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, και ύστερα από λίγο μας ενημέρωσε πως μπήκε στον μακρινό για κείνη κόσμο των gamers, διασκευάζοντας και ενορχηστρώνοντας εκ νέου το “Coalescence Returns” του Χρήστου Χριστοδούλου στο παιχνίδι «Risk of Rain».
«Η γενιά μου ήταν η γενιά του Game Βoy και των ΜS-DOS. Κάθε video game αγαπιόταν και για τις μουσικές του, που παίζανε στο κεφάλι μας για χρόνια ολόκληρα, από το Tetris και το Super Mario. Τα γραφιστικά και οι μουσικές των video games εξελίχθηκαν πολύ μέσα στα χρόνια, οι δε μουσικές τους ενώνουν εκατομμύρια ανθρώπων ανά τον κόσμο και φτιάχνουν μια ολόκληρη κοινωνία γύρω από αυτά τα ακούσματα, η οποία ήταν άγνωστη μέχρι πρότινος σε μένα. Πρόσφατα γνωρίστηκα με τον ταλαντούχο Έλληνα παραγωγό των περισσοτέρων από αυτές τις μουσικές, τον Χρήστο Χριστοδούλου, ο οποίος με εμπιστεύτηκε για τη συμπαραγωγή και τη συνενορχήστρωση ενός εμβληματικού για τους video gamers κομματιού, που επανεκτελείται μετά από 10 χρόνια. Σας αφήνω σε link στο πρώτο σχόλιο αυτή μας τη στιγμή».
Το αποκορύφωμα της χρονιάς που φεύγει για την Παπαγεωργίου ήταν η sold out παράσταση-αφιέρωμα στον συνθέτη Θάνο Μικρούτσικο στο Θέατρο Ολύμπια. H σημαντική τραγουδοποιός και μουσικός τού σήμερα παρουσίασε ένα συγκινητικό και ουσιαστικό αφιέρωμα στον συνθέτη που άφησε το ισχυρό αποτύπωμά του στη μουσική μας. Η Μαρία Παπαγεωργίου κατάφερε να εμφανίσει το δυναμικό και πολυδιάστατο σύμπαν του ξανά μπροστά μας, μέσα από το δικό της τηλεσκόπιο. Καταχειροκροτήθηκε από το κοινό, που μέσα στη συγκίνησή του σηκώθηκε όρθιο στο τέλος της παράστασης, την οποία και ευελπιστούμε να δούμε ξανά.
*Η Μαρία Παπαγεωργίου το 2024 θα εμφανιστεί στο Gazarte και στην Κεντρική Σκηνή του Σταυρού του Νότου, ενώ παράλληλα σχεδιάζει και την έκδοση του νέου της βιβλίου.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
