Όταν οι άνθρωποι της Στέγης μού περιέγραψαν το πρότζεκτ που θα ανοίξει την Κεντρική Σκηνή τη νέα σεζόν και φιλοδοξεί να μας κρατήσει καθηλωμένους για ώρες, δεν μου είπαν αρχικά το όνομα της ηθοποιού που θα αναλάμβανε να το φέρει εις πέρας. Μια ολιγόλεπτη σκηνή χωρισμού ενός ζευγαριού. Μία γυναίκα, επαγγελματίας ηθοποιός. Εκατό διαφορετικοί άνδρες ή non-binary/queer άτομα, ερασιτέχνες ή μη. Είκοσι τέσσερις ώρες συνεχούς παράστασης – κοινωνιολογικού και ψυχολογικού πειράματος για κοινό και ερμηνευτές. Η γυναίκα παραμένει, οι παρτενέρ εναλλάσσονται. Μόλις το άκουσα, αυτόματα ένα όνομα μού ήρθε στο μυαλό, μία ηθοποιός που θα μπορούσε να πάρει πάνω της αυτό τον μαραθώνιο: Στεφανία Γουλιώτη.
Η παράσταση The Second Woman των Αυστραλών Nat Randall και Anna Breckon έχει ήδη παρουσιαστεί σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Άμστερνταμ και Αυστραλία, και ο διεθνής Τύπος κάνει λόγο για μια ανεπανάληπτη θεατρική εμπειρία. Το casting call της Στέγης, που αναζητά τους παρτενέρ της Γουλιώτη, οι οποίοι θα βρεθούν μαζί της επί σκηνής από το Σάββατο 5 Οκτωβρίου στις 16:00 ως την Κυριακή 6 Οκτωβρίου στις 16:00, είναι ακόμα σε εξέλιξη. Εν τω μεταξύ, εκείνη βρίσκεται για πρώτη φορά στην καριέρα της σε μια τεράστια θεατρική περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, με τον Ηρακλή Μαινόμενο του Ευριπίδη που σκηνοθετεί ο Δημήτρης Καραντζάς.
Το σώμα αυτής της γυναίκας, πέρα από την επαφή που βίωσε με 100 διαφορετικούς άντρες, στη συνέχεια έμενε μετέωρο – το δικό μου σώμα θα το βιώσει 100 φορές. Για μένα είναι κάτι πολύ αφύσικο το να αποχωρίζεσαι σώματα. Ως παιδί, ως ενήλικας, στη ρομαντική μου φάση, η αίσθησή μου ήταν ότι υπάρχει ένα σώμα με το οποίο ταυτίζεσαι, έρχεσαι κοντά, γίνεσαι ένα και μένεις με αυτό.
Την πετυχαίνω Κυριακή μεσημέρι στο τηλέφωνο, ενώ έχει μόλις κάνει checkout από το ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης όπου είχε καταλύσει τις προηγούμενες μέρες, καθώς είχαν παραστάσεις στις γύρω περιοχές της Μακεδονίας – το προηγούμενο βράδυ έπαιξαν στα Μουδανιά. «Παίξαμε σε Κιλκίς, Καβάλα, τώρα πηγαίνουμε στο Δίον. Τις τέσσερις πρώτες μέρες που ήμασταν από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο, checkin-checkout, ζορίστηκα λίγο. Ο κόσμος όμως που έρχεται να μας δει είναι τρομερά ζεστός, λες και λαχταρά και το περιμένει πώς και πώς. Και δεν είναι εύκολο θέαμα μια παράσταση του Δημήτρη Καραντζά. Είναι πολύ ωραίο συναίσθημα το να δίνεις χαρά στο κοινό της περιφέρειας».
Η παράσταση αυτή σηματοδοτεί τη δεύτερη συνεργασία της με τον Καραντζά, μετά τη μεγάλη επιτυχία της Φαίδρας της Τσβετάγιεβα, που άνοιξε το ρεπερτόριο στο Προσκήνιο πριν από τρία χρόνια. «Τα χρώματα είναι ίδια, είμαστε πάλι σε μια πένθιμη συνθήκη. Εγώ καλούμαι ξανά να βρεθώ στην περιοχή μιας γυναίκας που συμφιλιώνεται με τον θάνατο. Ο Δημήτρης μού βγάζει κάτι πολύ μητρικό. Ό,τι κάνω, ό,τι πω, ό,τι άποψη έχω, όποια ψυχική μετακίνηση μου συμβαίνει, τον ταράζει. Αυτό δείχνει μια πολύ ουσιαστική σύνδεση, κάπως ηλεκτρική, που έχει τα καλά της και έχει και τις πλευρές που με κάνουν να αναρωτιέμαι “τώρα γιατί τον ανησύχησα τόσο;” Αυτό όμως, όπως και στον έρωτα, δημιουργεί μια εγρήγορση. Για μένα το να θέλω να ευχαριστήσω τον Δημήτρη είναι μεγάλος σκοπός – και δεν μου συμβαίνει συχνά με άλλους σκηνοθέτες. Αν νιώθω ότι δεν είμαι μέσα στην οπτική του, είναι σαν να έχω αποτύχει σε κάτι δικό μου, πολύ βαθύ».
«Σε όποιον το λέω, μου απαντά: “Είσαι τρελή, τι πας να κάνεις; Αλλά τέτοια είσαι, καλά να πάθεις”», μου λέει καθώς ξεκινάμε να μιλάμε για το The Second Woman. Το είδε πρόσφατα στο Άμστερνταμ και θαύμασε την Georgina Verbaan, την Ολλανδή ηθοποιό που υποδύθηκε αυτό τον τόσο σύνθετο ρόλο. «Αισθάνθηκα ότι ανέβασε τον πήχη. Από τη μία είναι η σωματική κόπωση από το γεγονός ότι θα είμαι 24 ώρες ξύπνια, όρθια. Το άλλο που με απασχολεί είναι η ψυχική δύναμη που χρειάζεται για να αντεπεξέλθω σε κάτι τέτοιο. Η ψυχική φθορά μετά τη συνάντηση με 100 διαφορετικά σώματα».
Το κάστινγκ ζητά άντρες ή μη δυαδικά/queer άτομα, διαφορετικής ηλικίας, ιθαγένειας και επαγγέλματος, ώστε η βεντάλια των παρτενέρ που θα βρεθούν απέναντί της να είναι μεγάλη και ενδεικτική της πολυπλοκότητας των ανθρώπινων σχέσεων.
«Μπορεί να ζητάνε τη σχέση με το ανδρικό σώμα, με την έννοια της “αρρενωπότητας”, οι σκηνοθέτριες και εμπνεύστριες του πρότζεκτ, όμως για μένα δεν έχει ιδιαίτερη σημασία το ότι θα είναι ανδρικά αυτά τα σώματα, αλλά η επαφή με 100 διαφορετικούς ανθρώπους μέσα σε 24 ώρες, γιατί το πρότζεκτ περιλαμβάνει πολλή σωματικότητα. Οι άντρες δεν ξέρουν τι τους περιμένει. Εγώ ξέρω. Με απασχολεί λοιπόν περισσότερο η ψυχική κόπωση, αλλά αυτός είναι και ο στόχος του πρότζεκτ. Πώς ένα σώμα φθείρεται μέσα από τη συνομιλία και την επαφή, τη “χρήση”, και πώς μένει μετέωρο στον αποχωρισμό.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση στην παράσταση, έτσι όπως την είδα στο Άμστερνταμ, ήταν ακριβώς οι στιγμές του αποχωρισμού. Το σώμα αυτής της γυναίκας, πέρα από την επαφή που βίωσε με 100 διαφορετικούς άντρες, στη συνέχεια έμενε μετέωρο – το δικό μου σώμα θα το βιώσει 100 φορές. Για μένα είναι κάτι πολύ αφύσικο το να αποχωρίζεσαι σώματα. Ως παιδί, ως ενήλικας, στη ρομαντική μου φάση, η αίσθησή μου ήταν ότι υπάρχει ένα σώμα με το οποίο ταυτίζεσαι, έρχεσαι κοντά, γίνεσαι ένα και μένεις με αυτό. Η διαδικασία του να αποχωρίζεσαι ένα σώμα, να έρχεσαι σε επαφή με ένα άλλο, και πριν προλάβεις να αποκτήσεις επαφή να πρέπει να το αποχωριστείς εκ νέου, ήταν η ενηλικίωσή μου. Ήταν μεγάλη αποκάλυψη το “α, θα χωρίζουμε δηλαδή με τους ανθρώπους που συναντάμε;”. Αλλά πέρα απ’ αυτό, νομίζω πως θα είναι πολύ όμορφο το ότι θα δούμε όλες τις διαφορετικές χημικές ενώσεις που θα προκύψουν μεταξύ δύο ατόμων.
Στο Άμστερνταμ μού έκανε τρομερή εντύπωση όταν είδα έναν άνθρωπο που μου θύμισε τη Δήμητρα της Λέσβου. Ήταν τόσο συγκινητικό όλο αυτό το μιξ των ηλικιών, των συμπεριφορών, των φασμάτων, των φυλών – το 100 είναι μεγάλος αριθμός! Είναι μεγάλη η βεντάλια, και για μένα γίνεται και μια πολιτική τοποθέτηση. Εσύ βλέπεις μια λευκή, όμορφη γυναίκα και περνά από μπροστά της οποιαδήποτε φυλή και ηλικία. Παίζει με τις πεποιθήσεις μας το έργο, με τα στερεότυπα, είναι ένα ευφυές πρότζεκτ».
Στο σημείο αυτό σκέφτομαι ότι υπάρχει μια νοερή συγγένεια ανάμεσα στο The Second Woman και στο The Doctor, την παράσταση του Robert Icke που σκηνοθέτησε η Κατερίνα Ευαγγελάτου στο Αμφι-Θέατρο τον φετινό χειμώνα, όπου η Στεφανία κρατούσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο και όλοι οι υπόλοιποι ηθοποιοί έφεραν ταυτότητες με κάποιον τρόπο αντικρουόμενες (ως προς το φύλο, τη φυλή, την ηλικία) με τους ρόλους που υποδύονταν. «Έχουμε συνδέσει όποιο έργο είναι σύγχρονο, μοντέρνο, με μια μικρή επιφάνεια. Αλλά εγώ βλέπω το βάθος σε αυτά τα έργα. Ενώ όλη μου η ζωή είναι τα αρχαία κείμενα και η Επίδαυρος, η φλέβα μου χτυπάει πλέον πιο κοντά σε αυτά τα σύγχρονα πρότζεκτ».
Μια και αναφέρει την Επίδαυρο, φέρνω την κουβέντα στις μεγάλες σοσιαλμιντιακές διενέξεις που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια με αφορμή τις παραστάσεις που ανεβαίνουν στο αργολικό θέατρο. Πέρσι ήταν η Κιτσοπούλου, φέτος ο Τερζόπουλος – που ενώ αποθεώθηκε από τη συντριπτική πλειονότητα των θεατών, προκάλεσε και αντιδράσεις σε μερίδα του κοινού εξαιτίας του πολιτικού σχολίου για την Παλαιστίνη.
«Δεν έχουμε αλλάξει και πολύ τα τελευταία 2.500 χρόνια. Τώρα έχουμε τα social media, τότε είχαν το πόσες ντομάτες θα φάνε. Είναι ένα λαϊκό θέατρο η Επίδαυρος, όταν ένα θέατρο γεμίζει με 10.000 κόσμο, αναγκαστικά έχεις ποικιλόμορφες απόψεις. Είναι πολύ ωραίο αυτό, δεν θα έπρεπε να το βλέπουμε επικριτικά. Εμείς το έχουμε δημιουργήσει, εμείς το ευχαριστιόμαστε, κοιτάμε να μη χάσουμε κάποια social πλατφόρμα στην οποία δεν είμαστε μέσα, θέλουμε να προλαβαίνουμε να απαντάμε σε όλους και όλα, να είμαστε παντού. Αυτή είναι μια ανάγκη δική μας, στην Επίδαυρο σωματοποιείται αυτό που γίνεται πίσω από κάποια οθόνη. Γι’ αυτό και όλα αυτά τα έργα είναι επίκαιρα. Ο ψυχισμός του ανθρώπου δεν έχει αλλάξει, η ανάγκη για επίκριση, για ανταγωνισμό, για σύγκρουση είναι εκεί. Είναι υπέροχο που όλο αυτό βγαίνει μέσω της τέχνης στον δικό μας κόσμο –γιατί παραδίπλα βγαίνει αλλιώς, όπως όλοι ξέρουμε– και δεν βγαίνει αλλού, με χειρότερες συνέπειες. Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα έχει πάψει για μένα πλέον να είναι αυτοσκοπός, χρειάζεται η ζωντανή σύγκρουση με το κοινό. Όποτε έχω παίξει στην Επίδαυρο και μας γιουχάρανε –και ήταν αρκετές αυτές οι φορές–, ήμουν πολύ ευτυχισμένη μέσα μου! Ένιωθα ότι κάτι έχει μετακινηθεί, κάτι πετύχαμε. Ο άνθρωπος που μας γιούχαρε έφυγε θυμωμένος, μπορεί για λάθος λόγο, αλλά τουλάχιστον δεν έμεινε αδρανής, έφυγε με μια νέα εμπειρία στο σώμα του, ακόμα κι αν τον θύμωσα. Ό,τι περνά από την Επίδαυρο είναι λαϊκό θέαμα. Δεν μπορείς να περιμένεις να έχεις 20.000 διανοούμενους σε ένα Σαββατοκύριακο, που θα τους βάλεις να σκεφτούν. Θα έχεις ανθρώπους που θα θυμώσουν, επειδή περίμεναν να δουν κάτι άλλο, και ήρθαν αντιμέτωποι με την προσδοκία και τις πεποιθήσεις τους. Για μένα είναι τρομερά καλοδεχούμενη όλη αυτή η σύγκρουση και η πολυχρωμία της Επιδαύρου».
Εκτός από την επιτυχία του The Doctor, η Στεφανία έρχεται με την ορμή μιας εξαιρετικής σεζόν, που περιλάμβανε και τον δεύτερο κύκλο του «Maestro» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη στο Mega και το Netflix, όπου ο ρόλος της ήταν στο επίκεντρο κάποιων από τις πιο αξέχαστες, τις πιο δυνατές σκηνές όλης της σειράς. Αμέσως φέρνω στο μυαλό μου τη σκηνή της γέννας, τη σκηνή με το καρότσι στην πισίνα και τη σύγκρουση με τον Αλέξανδρο Μυλωνά, που υποδύεται τον πατέρα της. Σκηνές που απογειώθηκαν από τη μοναδική ερμηνευτική της δεινότητα, που δεν έχουμε συνηθίσει να απολαμβάνουμε στο πλαίσιο της ελληνικής τηλεοπτικής μυθοπλασίας. «Τον εμβάθυνε τον χαρακτήρα της Αλεξάνδρας ο Χριστόφορος, αν έμενε μόνο στην τοξική τύπισσα που έρχεται να τα κάνει όλα άνω κάτω, θα βαριόμουν κι εγώ. Επειδή αναφέρεις το καρότσι, αν το σκεφτείς, από εμένα δεν χρειαζόταν κάποιου είδους ερμηνευτική προσπάθεια. Όλα έδεσαν γλυκά. Αυτός ο άνθρωπος γράφει πάνω στους ηθοποιούς, γι’ αυτό και καθυστερούν τα επεισόδια. Τώρα, θα μου πεις, είναι καλό που εσύ του ενέπνευσες μια τοξική γυναίκα; Θα σου πω ναι, γιατί, αν θέλω να είμαι ειλικρινής, είμαι και αυτό και το παλεύω ακόμα και προσπαθώ».
Επιστέφοντας στο The Second Woman, της λέω πως στο μυαλό μου την έχω συνδέσει με αθλητική προετοιμασία και πειθαρχία σε ό,τι καταπιάνεται. Δεν την τρομάζει το ότι θα κληθεί να συνυπάρξει θεατρικά με εκατό άγνωστα άτομα, ενώ δεν θα έχει προηγηθεί καμία πρόβα; «Ακριβώς το αντίθετο! Δίψαγα για κάτι τέτοιο, να μην μπορώ να κάνω πρόβα, να είναι όλα της στιγμής, απρόβλεπτα. Το αναζητούσα, αν δεν ερχόταν ένα τέτοιο πρότζεκτ, μπορεί να το δημιουργούσα μόνη μου. Είναι στιγμή ζύμωσης και αλλαγής αυτή για μένα. Και όποτε έχω διδάξει, η διδασκαλία μου είναι αυτή, στη στιγμή με τον άλλο, να μην ξέρεις πώς θα αντιδράσεις, τι θα προκύψει σε εσένα, τι θα αποκαλυφθεί από τον κρυφό εαυτό σου. Αυτό έχει νόημα. Αν έρθω με κασέτα να σου δείξω κάτι, είναι σαν να μην αγαπάω αυτήν τη δουλειά που κάνω, όπως μου έλεγε ο Βογιατζής. Την αγαπάς όταν σου αποκαλύπτει πράγματα και αυτό γίνεται μόνο μέσα από το απρόβλεπτο και τη στιγμή, οπότε αυτό είναι ένα πρότζεκτ κατεξοχήν όπως το ονειρευόμουν».
«Δηλαδή, αρχές Οκτώβρη, τι θα περιλαμβάνει το πρόγραμμά σου; Πώς θα είναι εκείνες οι μέρες πριν από το 24ωρο της παράστασης;», τη ρωτώ προτού κλείσουμε. «Δεν θα κάνω τίποτα διαφορετικό. Θα βγω με τους φίλους μου, ταυτόχρονα θα κάνω πρόβες και για άλλα πράγματα, θα πάρω Ζάναξ και θα κοιμηθώ καλά την προηγούμενη μέρα. Έτσι όπως είναι η ροή των πραγμάτων στη ζωή μας, θα το αντιμετωπίσω σαν ένα τυχαίο γεγονός, με την πολύ καλή έννοια. Μου έχει τύχει να μείνω ξάγρυπνη για 24 ώρες, γιατί πήγα στην Άννα Βίσση και έμεινα ως τις 8 το πρωί και κοιμήθηκα στις 10. Αν μπόρεσα να το κάνω επειδή έτυχε να περάσω καλά στην Άννα Βίσση, θα το κάνω και για την παράσταση. Θέλω να το αντιμετωπίσω σαν ένα ελαφρύ γεγονός, ως τη συνέχεια στη ζωή μιας γυναίκας σε μια ημέρα που κάτι της έτυχε, της έτυχαν αυτές οι συναντήσεις με αυτούς τους 100 άντρες και δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά από το να τις ζήσει. Αν το αντιμετωπίσω ως αθλήτρια, όπως λες, νιώθω ότι θα προδώσω το ίδιο το πρότζεκτ».
«The Second Woman» των Nat Randall & Anna Breckon
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Κεντρική Σκηνή
Από το Σάββατο 5/10 στις 16:00 συνεχόμενα ως την Κυριακή 6/10 στις 16:00
Το casting call συνεχίζεται μέχρι την Παρασκευή 26/7
Η περιοδεία της παράστασης «Ηρακλής Μαινόμενος», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, συνεχίζεται σε όλη την Ελλάδα και από τέλη Αυγούστου επιστρέφει σε ανοιχτά θέατρα της Αττικής (πληροφορίες και εισιτήρια εδώ)
Ο τρίτος και τελευταίος κύκλος του «Maestro» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη έρχεται σύντομα στο Mega και στο Netflix.
Ευχαριστούμε το Lazart Hotel, Trademark Collection by Wyndham (Κολοκοτρώνη 16, Σταυρούπολη 231 6015000) για τη φιλοξενία της φωτογράφισης.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
