Η δολοφονία του Σουλεϊμανί και η μοίρα των αιωνίων χαμένων
Leila Nachawati
Alencontre, 12.01.2020
[...] Πολλοί αναγνωρίζουν στον Κασέμ Σουλεϊμανί ότι συνέβαλε στη στρατιωτική ήττα του ISIS στην περιοχή. Χωρίς να παραβλέπεται η συμμετοχή του σε έναν αγώνα κατά τον οποία οι κουρδικές δυνάμεις είχαν τον βασικό ρόλο, η παρουσία του στρατηγού στην περιοχή προηγήθηκε της εμφάνισης του ISIS [ανακηρύχθηκε Ισλαμικό κράτος στις 29 Ιουνίου 2014] και δεν διαχωρίζεται από την επεκτατική πολιτική του Ιράν που προσβλέπει σε μία σιϊτική ηγεμονία στη Μέση Ανατολή, σε αντίθεση με τη σουνιτική ηγεμονική ατζέντα της Σαουδικής Αραβίας.
Ένας από τους κύριους στόχους του στρατηγού, στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, ήταν να καταστείλει από την αρχή με όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή του τις εκδηλώσεις της λαϊκής δυσαρέσκειας εναντίον των κυβερνήσεων και των καθεστώτων που αποτελούν μέρος του ιρανικού άξονα στην περιοχή.
Στη Συρία, ο ρόλος του υπήρξε αποφασιστικός στο σχεδιασμό ενός πολέμου στο οποίο όλες οι κόκκινες γραμμές παραβιάστηκαν, όπου οι μηχανισμοί προστασίας των πολιτών απουσίαζαν παντελώς και η ατιμωρησία είχε φτάσει στο σημείο να καθιστά φυσιολογικές τις επιθέσεις εναντίον των νοσοκομείων, σχολείων και άλλων μη στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Οι Physicians for Human Rights (PHR), μια οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που παρακολουθεί τις επιθέσεις σε ιατρικές εγκαταστάσεις στη Συρία, έχει τεκμηριώσει εκατοντάδες παρόμοιες επιθέσεις από το 2011. Οι PHR καταγγέλλουν επίσης τη δολοφονία εκατοντάδων εργαζομένων στον τομέα της υγείας και τα συστηματικό βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε το ιατρικό προσωπικό.
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την εξέλιξη του πολέμου στη Συρία χωρίς τον κεντρικό ρόλο του Ιράν που παρείχε την υποστήριξή του στο συριακό καθεστώς και στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων "δημογραφικής ή θρησκευτικής μεταβολής", τις αναγκαστικές επανεγκαταστάσεις ομάδων πληθυσμού με βάση το θρυσκευμά τους. [...]
Η Leila Nachawati είναι ισπανο-σύρια καθηγήτρια που δάσκει στο Πανεπιστήμιο Carlos III της Μαδρίτης. 'Εχει γράψει το μυθιστόρημα 'Οταν η Δαμασκός θα ανθίσει πάλι.
***
Οι τελευταίες ώρες του
Κασέμ Σουλεϊμανί
Πως ο πιο ισχυρός των ιρανών στρατηγών παγιδεύτηκε από τους εχθρούς του, που ακολούθησαν τα ίχνη του από τη Δαμασκό στη Βηρυτό, κι από εκεί στη Βαγδάτη όπου και τον δολοφόνησαν.
Suadad al-Salhy
Middle East Eye. Βαγδάτη, Ιράκ, 04.01.2012
**
Μόλις κατέβηκε από το αεροσκάφος της ιδιωτικής συριακής εταιρείας Cham Wings, στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης, ο Κασέμ Σουλεϊμανί συνάντησε ένα γνωστό του πρόσωπο.
Ο 'Αμπου Μάχντι αλ-Μουχάντις, υπαρχηγός των ιρακινών παραστρατιωτικών των Hachd al-Chaabi [συνασπισμός ιρακινών σιϊτικών πολιτοφυλακών -σ.σ.], ήταν παλιός σύμμαχος του ιρανού στρατηγού, αλλά και στενός του φίλος.
Συνοδευόταν από μια μικρή επιτροπή υποδοχής και δύο οχήματα, έτοιμα να μεταφέρουν τον αρχηγό της δύναμης al-Qods των Επαναστατικών Φρουρών στην οικία του αλ-Μουχάντις στην πράσινη ζώνη, τη συνηθισμένη του διεύθυνση στην ιρακινή πρωτεύουσα, σύμφωνα με τους σιϊτες αρχηγούς της χώρας.
Εκείνη τη στιγμή, κάτι δεν πήγαινε καλά. Πάνω από τα κεφάλια τους αιωρούνταν ένα αμερικανικό drone έτοιμο να χτυπήσει και σε λίγα λεπτά οι δύο άνδρες θα ήταν νεκροί.
"Βέλτιστο σύστημα ασφαλείας"
Ο Σουλεϊμανί και ο αλ-Μουχάντις βρίσκονταν εδώ και χρόνια στη λίστα των Ηνωμένων Πολιτειών με τους πλέον καταζητούμενους. Ωστόσο, απέφευγαν να χρησιμοποιούν σύγχρονες τεχνολογίες και τηρούσαν αυστηρά μέτρα ασφαλείας για να παραμένουν εκτός της εμβέλειας των ΗΠΑ, όπως αναφέρουν στο Middle East Eye οι ηγέτες των ενόπλων παρατάξεων προσκείμενοι στους δύο άνδρες.
Ο αριθμός των ατόμων που είχαν πρόσβαση στους δύο υπευθύνους ήταν αυστηρά περιορισμένος και, γενικά, είχαν προσπαθήσει και οι δύο να είναι διακριτικοί σε όλες τους τις μετακινήσεις τους.
"Το σύστημα ασφαλείας τους ήταν το βέλτιστο δυνατό. Πάντα ταξίδευαν χωρίς να ορίζουν εκ των προτέρων ημερομηνία, χωρίς να ανακοινώνουν τον προορισμό τους, και χρησιμοποιούσαν τακτικές αεροπορικές γραμμές ", δήλωσε στο MEE ένας αρχηγός που ήταν στο στενό κύκλο του Μουχάντις.
"Δεν περνούσαν από τα συνήθη επίσημα κανάλια για να σφραγίζουν τα διαβατήριά τους στα αεροδρόμια. Δεν χρησιμοποιούσαν κινητά και μετακινούνταν με κανονικά αυτοκίνητα και με όσο το δυνατόν μικρότερη συνοδεία", πρόσθεσε αυτή η πηγή. Όπως και οι άλλοι με τους οποίους μιλήσαμε, δέχτηκε να δώσει τη μαρτυρία του υπό τον όρο να τηρηθεί η ανωνυμία του για λόγους ασφαλείας.
"Σε γενικές γραμμές, ήταν δύσκολο να τους ακολουθήσουν. Αλλά τα αεροδρόμια της Δαμασκού και της Βαγδάτης βρίθουν από φιλο-αμερικανικές πηγές πληροφοριών, γι' αυτό και τους κυνήγησαν. "
'Ενα ραντεβού στη Βηρυτό
Σύμφωνα με ιρακινούς αξιωματούχους που γνώριζαν τις κινήσεις του Σουλεϊμανί, ο άνθρωπος που ήταν υπεύθυνος για τη διοίκηση των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων στο εξωτερικό συνήθιζε να χρησιμοποιεί διάφορα σημεία εισόδου στο Ιράκ.
Ενίοτε, όπως την μοιραία Παρασκευή, προσγειωνόταν στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Υπήρχαν όμως κι άλλες φορές που προτιμούσε να φτάνει στη Nadjaf ή να διασχίζει το Ιράν μέχρι το συνοριακό σταθμό της Munthiriya, στο κυβερνείο της Diyala, περίπου 120 χλμ. ανατολικά της Βαγδάτης.
Όλο και πιο συχνά, πετούσε πάνω από την βόρια περιοχή του Ιρακινού Κουρδιστάν, πριν προσεγγίσει με αυτοκίνητο την Βαγδάτη από τα νότια.
Καμία από τις άλλες αυτές διαδρομές δεν θα έσωζε τον Σουλεϊμανί, διαβεβαιώνει στο MEE ένας αρχηγός της Χεζμπολάχ, του λιβανέζικου κινήματος που υποστηρίζεται από το Ιράν, επειδή τον πρόδωσε "η διαδρομή που ακολούθησε τις τελευταίες 36 ώρες".
"Φαίνεται ότι τον είχαν υπό στενή παρακολούθηση ήδη από την αφιξή του την Πέμπτη στη Δαμασκό από την Τεχεράνη, μέχρι και τη δολοφονία του στη Βαγδάτη την Παρασκευή", εξηγεί ένας άλλος αξιωματούχος της Χεζμπολάχ.
'Ενας υπεύθυνος της Χεζμπολλάχ
Ο Σουλεϊμανί έφθασε στο αεροδρόμιο της Δαμασκού την Πέμπτη το πρωί. Δεν συναντήθηκε με κανέναν στην συριακή πρωτεύουσα και επιβιβάστηκε κατευθείαν από το αεροπλάνο σε ένα αυτοκίνητο που τον μετέφερε στη Βηρυτό, όπου συνάντησε τον γενικό γραμματέα της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα.
"Συζήτησαν επί ώρες τις τελευταίες εξελίξεις στο Ιράκ, ιδιαίτερα τις αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ που πρόσφατα έπληξαν την Καταέμπ Χεζμπολάχ [ιρακινή παραστρατιωτική ομάδα] και την επίθεση στην αμερικανική πρεσβεία στη Βαγδάτη πριν από λίγες ημέρες" , λέει στο MEE ο ίδιος αξιωματούχος της Χεζμπολάχ που έχει πείρα σε συνομιλίες με δημοσιογράφους.
Ο σκοπός των συνομιλιών, σύμφωνα με τους Λιβανέζους, ήταν να συμβάλουν στον συντονισμό της δράσης των ενόπλων δυνάμεων που υποστηρίζονταν στην περιοχή από το Ιράν και να παρθούν μέτρα για το ενδεχόμενο σύγκρουσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι συζητήσεις, όπως επισημαίνει, είχαν επίσης σκοπό "να επιλύσουν τα εκκρεμή ζητήματα μεταξύ ορισμένων παρατάξεων, ιδιαίτερα εκείνων που συνδέονται με τον Νασράλα".
Η άφιξη στην Βαγδάτη
Ο Σουλεϊμανί δεν πέρασε στη Βηρυτό περισσότερο χρόνο από ό, τι ήταν απαραίτητο και επέστρεψε το ίδιο βράδυ στη Δαμασκό ακολουθώντας τις συνήθεις διαδικασίες.
Στο αεροδρόμιο της Δαμασκού, ο Σουλεϊμανί επιβιβάστηκε σε πτήση της Cham Wings με προορισμό την Βαγδάτη μαζί με άλλους επιβάτες. Η πτήση είχε προγραμματιστεί να αναχωρήσει στις 8.20 μ.μ., αλλά για άγνωστους λόγους η απογείωση καθυστέρησε και έγινε στις 10:28 μ.μ., σύμφωνα με δημόσια στοιχεία της εταιρείας.
Σχεδόν την ίδια στιγμή, ο αλ-Μουχάντις λάμβανε πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες ο φίλος του σύντομα θα προσγειωνόταν στο Ιράκ. Ο αξιωματούχος αυτός των Hachd al-Chaabi είχε λάβει ένα πολύ σύντομο σημείωμα που ανέφερε μόνο την αεροπορική εταιρεία και την ώρα άφιξης.
Ο αλ-Μουχάντις, ένας από τους πιο ισχυρούς άνδρες στο Ιράκ, και εκπρόσωπος του Ιράν στη χώρα, ήταν γνωστό ότι κυκλοφορούσε στη Βαγδάτη με κάμπριο αυτοκίνητο. Αλλά όχι τη νύχτα εκείνη.
Το Ιράν αυξάνει την επιρροή του στο Ιράκ
Τουναντίον, κάλεσε τον Μοχάμεντ Ρεντχά, έναν στενό συνεργάτη υπεύθυνο για τις διευθετήσεις των Hachd al-Chaabi στο αεροδρόμιο, και τον διέταξε να τον συνοδεύσει στο τερματικό σταθμό και να προετοιμαστεί για έναν ειδικό προσκεκλημένο.
Το διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης υπόκειται σε αυστηρά μέτρα ασφαλείας από το 2003. Την ασφάλειά του διαχειρίζεται η βρετανική εταιρεία G4S υπό την εποπτεία των ιρακινών υπηρεσιών πληροφοριών και εθνικής ασφάλειας.
Οι ιρακινές αντιτρομοκρατικές δυνάμεις, από την πλευρά τους, είναι υπεύθυνες, σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, για τη διασφάλιση της περιμέτρου του αεροδρομίου, του εναέριου χώρου του και των δρόμων που οδηγούν σε αυτόν.
Τα μέτρα ασφάλειας απαιτούν οι απλοί επιβάτες που εισέρχονται και εξέρχονται από το αεροδρόμιο να διέρχονται από διάφορα σημεία ελέγχου κατά μήκος των δέκα χιλιομέτρων που χωρίζουν την πλατεία Abbas ben Firnas, το τελευταίο σημείο που μπορούν να προσεγγίσουν τα οχήματα, από τις αίθουσες αναχώρησης.
Όσο για τους ταξιδιώτες και τους αξιωματούχους που διαθέτουν ειδική συνοδεία, τους επιτρέπεται να ακολουθούν διαδρομές VIP, αρκεί να ενημερώνουν απλώς κάποιο σημείο ελέγχου για την ταυτότητα των ταξιδιωτών, καθώς και για τον αριθμό κυκλοφορίας και τα χαρακτηριστικά των οχημάτων.
Κάθε πληροφορία που φτάνει σε αυτό το σημείο κοινοποιείται στην ασφάλεια των αεροδρομίων, την εθνική ασφάλεια και τις υπηρεσίες πληροφοριών, καθώς και στο G4S.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και οι ιρακινοί του αντίπαλοι, θεωρούσαν τον αλ-Μουχάντις ως τον πιο επικίνδυνο άνθρωπο στο Ιράκ και τον διεκπεραιωτή των ιρανικών εντολών. Οι Αμερικανοί τον παρακολουθούσαν εδώ και χρόνια και δεν αποτελούσε μυστικό για κανέναν ότι o Ρέντχα μετέφερε μόνο τον Μουχάντις.
Αρχηγοί που ανήκαν στο περιβάλλον του Μουχάντις δήλωσαν στο MEE ότι όλοι γνώριζαν ότι ο ηγέτης των Hachd al-Chaabi δεν πήγαινε στο αεροδρόμιο για κανέναν άλλον φιλοξενούμενο εκτός από τον Σουλεϊμανί.
Μια αμερικανική πηγή ενήμερη για τις τελευταίες εξελίξεις επιβεβαίωσε στο MEE ότι οι Αμερικανοί είχαν λάβει αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες ο Σουλεϊμανί βρισκόταν καθ' οδόν για την Βαγδάτη. Ο αλ-Μουχάντις θα τον παραλάμβανε στο αεροδρόμιο και θα τον πήγαινε σπίτι του στην οχυρωμένη πράσινη ζώνη.
Τρεις ιρακινοί υπεύθυνοι ασφαλείας και κάποιοι αρχηγοί των Hashd al-Chaabi επιβεβαίωσαν ότι αυτό ήταν το σχέδιο.
Η παγίδα στήνεται
Το ταξίδι από τη Δαμασκό στη Βαγδάτη διήρκεσε μία ώρα και πέντε λεπτά, σύμφωνα με τα δημόσια στοιχεία της Cham Wings. Το αεροσκάφος προσγειώθηκε στις 12:32 μ.μ., ώρα Βαγδάτης.
Ο Σουλεϊμανί και οι δύο σύντροφοί του, ένας εκ των οποίων ήταν και γαμπρός του, δεν χρειάστηκε να περιμένουν. Ο αλ-Μουχάντις και οι συνοδοί του βιάζονταν να φύγουν για να μην γίνει η συνάντηση περισσότερο αντιληπτή. Οι υπάλληλοι της εθνικής ασφαλείας εξέτασαν τα ταξιδιωτικά έγγραφα των επισκεπτών και παρέδωσαν τις αποσκευές τους.
Το minibus Hyundai Starks et το Toyota Avalon δεν είχαν απομακρυνθεί πολύ πριν σειστεί η δυτική περιφέρεια της Βαγδάτης από τρεις εκρήξεις.
Σύμφωνα με μια έκθεση της εθνικής ασφάλειας που προμηθεύτηκε το ΜΕΕ, οι εκρήξεις σημειώθηκαν στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης στη 1.45 π.μ., και οι αρχικές έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τρεις κατευθυνόμενοι πύραυλοι έπληξαν τα δύο οχήματα.
Το Hyundai Starks, που κινούταν σε απόσταση περίπου 100/120 μέτρων από το άλλο όχημα, ήταν το πρώτο που χτυπήθηκε με πύραυλο.
'Ενας δεύτερος πύραυλος πέρασε ξυστά από το Toyota, το οποίο προσπάθησε να απομακρυνθεί. Αλλά μία τρίτη βολή αποτελείωσε τη δουλειά.
Οι ιρακινές αρχές χρειάστηκαν αρκετές ώρες για να ταυτοποιήσουν τα θύματα, μερικά από τα οποία ήταν ολότελα καμένα.
Ο Σουλεϊμανί, ωστόσο, ήταν εύκολο να εντοπιστεί χάρη σε ένα μεγάλο ευδιάκριτο δαχτυλίδι με ένθετη σκούρα κόκκινη πέτρα που φορούσε στο αριστερό του χέρι, όπως διευκρίνησαν αξιωματούχοι ασφαλείας στο MEE.
"Η επιχείρηση που διεξήχθη με drone ήταν πολύ σημαντική, ακριβής και καθόλου αυτοσχέδια. Και οι πληροφορίες που συγκεντρώσαμε αποκάλυψαν ότι το drone αιωρούνταν αναμένοντας την αναχώρησή τους", δήλωσε στο MEE ένα υψηλό στέλεχος των Hachd al-Chaabi.
Ο ίδιος αυτός αρχηγός των Hachd εξηγεί επίσης ότι η αμερικανική επιχείρηση κινδύνευσε να ματαιωθεί όταν δύο αυτοκίνητα προσπέρασαν την αυτοκινητοπομπή του Σουλεϊμανί καθώς κατευθυνόταν προς το αεροδρόμιο, αν και το drone ήταν σε θέση να στοχεύσει τα οχήματα.
"Γνωρίζαμε ότι οι Αμερικανοί κυνηγούσαν τους δύο άνδρες για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Είναι σαφές ότι [οι Αμερικανοί] στρατολόγησαν ανθρώπους που βρίσκονταν κοντά τους για να παρακολουθήσουν τις κινήσεις τους και να καθορίσουν τον τόπο και το χρόνο της δολοφονίας", πρόσθεσε ο παραστρατιωτικός αρχηγός.
"Οι αρχηγοί των ενόπλων παρατάξεων είναι τώρα τρομοκρατημένοι επειδή δεν ξέρουν σε ποιο βαθμό οι Αμερικανοί έχουν διεισδύσει στις γραμμές τους και δεν ξέρουν τι θα συμβεί στη συνέχεια."
Suadad al-Salhy
Η Suadad al-Salhy είναι μία freelance δημοσιογράφος που ειδικεύεται στην ιρακινή πολιτική και σε θέματα ασφαλείας. Υπήρξε ανταποκρίτρια του Reuters και έχει συνεργαστεί με το Al Jazeera, το Newsweek και την Lebanon's Daily Star.
Μτφ. Σ.Σ.
