Η άθικτη "δημιουργική ορμή" της εκατοντάχρονης φιλοσόφου Simone Debout
Antoine Perraud
Mediapart, 01.01.2020
"Η σεξουαλικότητα είναι ένα πρόσφορο έδαφος πάνω στον οποίο φυτρώνουν όλες οι μεγάλες ιδέες". Αυτό είναι το πιστεύω μιας τρομερής φιλοσόφου: της Σιμόν Ντεμπού. Γεννημένη το 1919, πήρε μέρος στην Αντίσταση κατά του ναζισμού και ειδικεύτηκε στον Σαρλ Φουριέ του οποίου ανέδειξε την ριζοσπαστική νεωτερικότηται. Οι εκδόσεις Claire Paulhan είχαν την εξαιρετική ιδέα να συγκεντρώσουν την αλληλογραφία της με τον Αντρέ Μπρετόν σε ένα τόμο υπέροχα εικονογραφημένο, που μόλις κυκλοφόρησε.
Ποιος μπορεί να περηφανεύεται ότι έχει λάβει από τον Αντρέ Μπρετόν ένα γράμμα τόσο ωραίο, τόσο ευγενικό και τόσο συντροφικό; Η επιστολή αυτή, με ημερομηνία 9 Αυγούστου 1962, θα ήταν στήριγμα για μία ολόκληρη ζωή: "Αγαπητή Κυρία και Φίλη, η επιστολή σας με συγκινεί, με κινητοποιεί. Σας έχω ήδη δει, με το μέτωπο τόσο ψηλά, να αναμετριέστε με πολύ μεγάλα εμπόδια και να υπερνικάτε στο μέτρο του εφικτού τις αντιξοότητες. Μου κάνατε τη χάρη να μου μιλήσετε με τον μοναδικό σας τρόπο που συνδυάζει στον ίδιο βαθμό εμπιστοσύνη και διακριτικότητα και γι' αυτό με αγγίζει. [...]
**
Simone Debout & André Breton. Αλληλογραφία 1958-1966
Éditions Claire Paulhan, Νοέμβρης 2019
63 έγχρωμες φωτογραφίες, 288 σελίδες
*
Αν πρέπει -επί τέλους! - να μελετηθεί ο Φουριέ με πάθος, όπως το απαιτεί, και όχι πια διστακτικά (με πάθος, όπως μελετάμε τον Ρεμπώ, στον οποίο πάντα αναφέρεστε τόσο σωστά, για παράδειγμα), θα το οφείλει σε σας - και ξέρετε ότι, λέγοντάς σας αυτό, διακυβεύεται στα μάτια μου το μέλλον του κόσμου."
Ο Αντρέ Μπρετόν στην Σιμόν Ντεμπού
15 Σεπτεμβρίου 1958
"Το να συγκεντρώνεις επιστολές του André Breton και μια αλληλογραφία που καλύπτει πάνω από μισό αιώνα (από το 1958 ως το θάνατο του André Breton το 1966), είναι σα να ενώνεις τις διαδοχικές στιγμές μιας ανταλλαγής, μιας διπλής έντονης έγνοιας και ενός κοινού ενθουσιασμού για τον Σαρλ Φουριέ. Πρόκειται για μαρτυρίες, και για κάτι ακόμη περισσότερο, για την πραγματική και περίκλειστη μνήμη σαν μια όμορφη κοιμωμένη, καταχωρημένη σε επιστολές και γράμματα των λέξεων που ο αναγνώστης αφυπνίζει και ανασταίνει: στο παρόν, τη διπλή ευτυχία της ανακάλυψης του Φουριέ και της συνάντησης με τον Μπρετόν."
Σιμόν Ντεμπού
Μάης 2019
Η Σιμόν Ντεμπού είναι η εκδότρια των Απάντων του Σαρλ Φουριέ (Anthropos, 1966-1968 ; Presses du réel, 1998-2013). Με την αποκάλυψη του Νέου ερωτικού Κόσμου (Anthropos, 1967 ; Presses du réel, 1998), επέτρεψε ιδίως την εκ νέου ανακάλυψη του φιλοσόφου στις πιο ανατρεπτικές πολιτικές και αισθησιακές του διαστάσεις, αυτές που έμειναν απαρατήρητες για πάνω από έναν αιώνα. Στο Griffe au nez (Anthropos, 1974, Payot, 1999) ή στο L'Utopie de Charles Fourier (Payot, 1978, Presses du réel, 1998), η Σιμόν Ντεμπού διερεύνησε τις οδούς μιας χειραφέτησης των επιθυμιών όπου η παθιασμένη ολοκλήρωση του μοναδικού δίνει υπόσταση στις κινήσεις του συλλογικού.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που τον πέρασε κυρίως στη Νέα Υόρκη, ο Αντρέ Μπρετόν (1896-1966) επέστρεψε το 1946 στο Παρίσι όπου έδωσε μία νέα ώθηση στο υπερρεαλιστικό κίνημα. Δημοσίευσε τον Φεβρουάριο του 1947 ένα μεγάλο ποίημα, την Ωδή στον Charles Fourier, και βλέπουμε, λιγότερο από δέκα χρόνια αργότερα, ενθουσιώδεις θιασώτες του έργου του "υπέροχου ονειροπόλου" να συντάσσονται μαζί του, μεταξύ αυτών και η Σιμόν Ντεμπού... "Μετασχηματίζοντας τον κόσμο "με τον Μαρξ," "αλλάζοντας τη ζωή" με τον Ρεμπώ και "ανασυγκροτώντας εκ βάθρων τον ανθρώπινο νου "με τον Φουριέ: αυτά τα αξιώματα που δεν διαχωρίζονται στη σκέψη του Αντρέ Μπρετόν, θα μπορέσουν έτσι να βρουν έναν τρόπο να ενσαρκωθούν, και ίσως μάλιστα και να επιβιώσουν.
Εκδόσεις Claire Paulhan
Μτφ. Σ.Σ.
**
Το 1981, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ουτοπία του Δήμου Κουβίδη (πολύ φίλος), ένας μικρός τόμος, σήμερα εξαντλημένος- με κείμενα του Σαρλ Φουριέ επιλεγμένα από τον γάλλο αναρχικό διανοητή Ντανιέλ Γκερέν. Τη μετάφραση του Προς την ελευθερία στον έρωτα είχε κάνει ο Μανόλης Δρίβας. Αντιγράφουμε τα περιεχομενά του:
Περιεχόμενα
Προεισαγωγικό σημείωμα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ του Ντανιέλ Γκερέν
Οι ντροπές του Πολιτισμού
Οι λαμπρότητες της Αρμονίας
Καταστροφικός ο Πολιτισμός, δημιουργική η Αρμονία
Οι πηγές του Φουριέ
Οι σταθμοί της ανθρώπινης εξέλιξης
Ο διφορούμενος
Ο μονοσεξουαλικός έρωτας
Σε σύγκρουση με τους ψευτοευλαβείς της ηθικής
Ο Φουριέ υποχρεώνεται να υποχωρήσει
Η προδοσία των μαθητών
Η ηδονή στο επίκεντρο της Αρμονίας
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Βγαίνουμε απ' τη νύχτα
Μια νέα ερωτική τάξη
Πρώτο μέρος
Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΚΙ ΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ
Ο χλευαζόμενος σελαδονισμός
Η υποβάθμιση του φυσικού έρωτα: κακή υπηρεσία στον έρωτα
Το "φιάσκο", ένα από τ' αποτελέσματα της σύγκρουσης ανάμεσα σε τρυφερότητα και πόθο
Η ΑΝΤΙ-ΗΘΙΚΗ
Στο θέατρο και το μυθιστόρημα
Η αντι-ηθική στην πράξη
ΑΣΚΗΜΙΕΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑΕγωισμός
Κυνισμός και πονηριά
Πίνακας των κακών
Παρτίδες τετράγωνες (παρτούζες) κι άλλα όργια
ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Εξευτελισμός της γυναίκας
Οι άντρες στο χορό
Οι Γάλλοι κι οι γυναίκες
Οι γυναίκες όχι πιο άστατες απ' τους άντρες
Έλλειψη λογίων γυναικών
Οι εξαιρετικές γυναίκες
Προς την ελευθερία των γυναικών
ΓΙΑ ΤΟ ΓΑΜΟ
Πώς γίνονται οι γάμοι
Για τις γαμήλιες τελετές
Εναντίον της οικογένειας
Ο απομονωμένος γάμος
Πίνακας των κακών της οικογένειας
Όταν η οικογενειακή ζωή δε θα υπάρχει πια
Γκάμα των δυσμενειών του συζυγικού δεσμού
Η παρακινδυνευμένη δυστυχία κι η πρόωρη ανησυχία
Η ανομοιότητα των γούστων και των χαρακτήρων
Τα επιβαρυντικά περιστατικά
Η δαπάνη
Η επαγρύπνηση
Η διαφωνία στην αγωγή
Οι τοποθετήσεις κι οι προικοδοτήσεις
Ο χωρισμός των παιδιών
Η απατηλή επιγαμία
Οι λαθεμένες πληροφορίες
Η στειρότητα
Η ψευδοπατρότητα
Η χηρεία
Η ορφάνια
Πόρισμα
Μηχανισμός του γάμου
Αρσενική εσωτερική διαφθορά
Απλή θηλυκή διαφθορά
Προγενέστερη συλλογική διαφθορά
Μεταγενέστερη συλλογική διαφθορά
Συμπαιγνιακή διαφθορά
Ανταγωνιστική διαφθορά
Διαφθορά αντίκτυπου
Ανασκευή των κοινωνικών πολιτικών
Για την παρθενιά
ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΙΧΕΙΑ Ή ΚΕΡΑΤΩΜΑ
Δε γίνεται θόρυβος παρά για μοιχεία
Τέσσερις τέρψεις της μοιχείας
Ιεραρχία του κερατώματος
Αναλυτικός πίνακας του κερατώματος
Κι οι κερατωμένες γυναίκες;
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΕΡΟΥΣ
Κατηγορούμενοι γι' αλαφράδα
Παραπεταμένοι απ' τη νεολαία
Ούτε καν έμπιστοι
Προσβλημένοι απ' το δαίμονα του νότου
Νοσταλγοί του έρωτα
Η θλίψη των φτωχών γέρων
Οι γέροι πρέπει ν' αγοράζουν τον έρωτα
Δεν είναι αγαπητοί στους μαθητές τους
Δεν είναι αγαπητοί στους μελλοντικούς κληρονόμους
Υπαίτιοι για την ίδια τους την τύχη
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Οι δοκησίσοφοι στο σκαμνί
Καμιά καινοτομία στον Πολιτισμό
Να πάμε ανάστροφα απ' τον Πολιτισμό
Δεύτερο μέρος
Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΝΙΑ
ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ: Η ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ
Να μην τα καταστέλουμε πια
Μερικά παραδείγματα απορρόφησης των παθών
Κήρυξη πολέμου στους οπαδούς της τελειοποιησιμότητας
ΤΑ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ: ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΑΓΩΓΗ
Το παιδί δεν είναι διεστραμμένο
Μπαίνοντας στην εφηβεία
ΜΕΡΙΚΑ ΕΥΕΡΓΕΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ
Όλα για την ηδονή
Ανεκτικότητα
Φιλία
Χειραφέτηση των γυναικών
Για τον Αρμονιακό χορό
Όχι πια αδιαντροπιά
Όχι αποκλειστικός γάμος
Όχι πια ζήλια
Θα μπορούμε να κερατωνόμαστε
Όχι πια σύγκρουση ανάμεσα σε τρυφερότητα κι επιθυμία
Το "φιάσκο" δε θα 'ναι πια ταπεινωτικό
Η αστάθεια γίνηκε μια αρετή
Συμφιλίωση αστάθειας και πίστης
ΤΟ ΑΓΓΕΛΙΚΑΤΟ
Για το αγγελικό ζευγάρι
Ένα παράδειγμα: Νάρκισσος και Ψυχή
Η ΕΡΩΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΓΕΡΟΥΣ
Όμορφα γερατειά
Τ' αγόρια αγαπάνε τις ώριμες γυναίκες, τα κορίτσια τους ώριμους άντρες
Ο γέρος δε θα χρειάζεται πια ν ' αγοράζει τον έρωτα
Ερωτικά προνόμια των πιο ηλικιωμένων
Οι γέροι αγαπημένοι παιδαγωγοί
Η γριά Υρζέλ κι ο έρωτας
Υρζέλ και Βαλέριος
Η Υρζέλ μεγάλη ποντίφηκας των στρατών
ΓΙΑ ΤΟ ΟΡΓΙΟ
Το εύθραυστο της ζήλιας: ένα σπέρμα της Αρμονίας
Άλλο σπέρμα Αρμονίας στο Πολιτισμένο όργιο
Το ευγενικό όργιο
Το όργιο του μουσείου
ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΜΠΟΥ ΤΗΣ ΑΙΜΟΜΙΞΙΑΣ;
ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ: ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΕΡΩΤΑ ΜΕ ΣΟΦΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ
Για τον Νόλη, τον μεταφραστή του Φουριέ, δείτε επίσης στο Αλμανάκ:
