Η κόκκινη Μασσαλία
(από προχθές πρασινορόζ)
Μετά από ένα τέταρτο του αιώνα παντοκρατορίας της δεξιάς, ο ενωτικός συνδυασμός Μασσαλιώτικη 'Ανοιξη (αριστεροί και οικολόγοι) κέρδισε την δημαρχία με 12.000 ψήφους διαφορά.
Μεσόγειος, η γειτονιά μας
Συνάντηση με τον Jean-Claude Izzo, με αφορμή την δημοσίευση του Solea (1998)
Μετά το Total Khéops και το Chourmo, το Solea: ένας ακόμη αινιγματικός τίτλος για το τρίτο αυτό μέρος της τριλογίας του Fabio Montale ...
Jean-Claude Izzo - Το Solea είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου κομμάτια του Miles Davis, από το άλμπουμ του Sketches of Spain, μία μουσική που είναι για μένα ο ήχος του βιβλίου. Το Total Khéops (απόλυτο χάος, στην αργκό της Μασσαλίας) ήταν ο ήχος του ραπ, ο ήχος των προαστίων. Το Chourmo (ο κατάδικος) ήταν πιο raggamuffin, αναφερόταν στην αλληλεγγύη των καταδίκων. Η solea είναι κι ένας όρος του φλαμένκο για την τέλεια σιωπή που πρέπει να ακολουθεί το τέλος ενός τραγουδιού. Πιο πολύ κι από τον ήχο του βιβλίου, η solea είναι εδώ η κατάληξη της τριλογίας: και τώρα, σιωπή! Είναι αυτά ακριβώς τα λόγια που ο Godard βάζει στο στόμα του Fritz Lang, στο τέλος της Περιφρόνησης, όταν αυτός ατενίζει τη Μεσόγειο.
Φυσικά, ξαναβρίσκουμε στο Solea τον Fabio Montale, τον νωχελικό και γκουρμέ μπάτσο ...
Jean-Claude Izzo - Όταν έγραψα το Total Khéops, δεν φανταζόμουν ότι θα αντλούσα μία τριλογία από αυτόν τον χαρακτήρα που φτάνει στο τέλος της διαδρομής του, και ο οποίος είναι ένα είδος ρομαντικού ήρωα. Αργότερα μου επιβλήθηκε η ίδια η λογική του χαρακτήρα, καθώς ένιωσα την ανάγκη να το αναπτύξω μέχρι τέλους. Τώρα η τριλογία κλείνει, μαζί της και ο κύκλος...
Είναι και η Μασσαλία ένας από τους κύριους χαρακτήρες, όπως και στα δύο προηγούμενα έργα;
Jean-Claude Izzo - Το Solea διαδραματίζεται κι αυτό στη Μασσαλία, αλλά την περιδιαβαίνουμε λιγότερο από ό, τι στα δύο άλλα βιβλία. Περιγράφει μια στιγμή ανεπάρκειας, αναδίπλωσης, στρέφεται περισσότερο προς τη Μεσόγειο. Ωστόσο, η πόλη παραμένει πολύ παρούσα, βαραίνει πάνω στον Fabio Montale. Ενώ είναι όλο και πιο μόνος, μόνο η πίστη στην πόλη τον κάνει να παραμένει εκεί. Όπως το έλεγε περίπου ο Albert Camus, "οι αγάπες μιας πόλης είναι πάντα μυστικές αγάπες". Στο τέλος του μυθιστορήματος, η Μασσαλία γίνεται ένα αρχαίο θέατρο όπου ξαναβρισκόμαστε στην καρδιά της τραγωδίας. Περισσότερο από έναν χαρακτήρα, η πόλη γίνεται τότε ο παράγοντας που μας αποκαλύπτει αυτό που μας απειλεί, εδώ και αλλού. [...]
Gallimard, 2004
Συνέντευξη με τον Maurice Attia
Baptiste Madamour
Συνάντησα τον Maurice Attia στο φεστιβάλ Cambuse du noir [της "μαύρης λογοτεχνίας αντίστασης" -σ.σ.] της Valence που διεξάγεται κάθε χρόνο λίγο πριν την άνοιξη.
Au Bord du Noir : Πως καταλήξατε στο μαύρο μυθιστόρημα;
Maurice Attia: Επειδή το πρώτο βιβλίο που διάβασα στη ζωή μου ήταν ένα αστυνομικό, το Le rouge est mis του Le Breton αν θυμάμαι καλά, άργησα να διαβάσω, μόνο κάτι φανζίν όταν ήμουν μικρός και μια μέρα βρέθηκε μία κασέλα με βιβλία στο δωμάτιό μου, κι έτσι το δεύτερο βιβλίο ήταν το Bouvard et Pécuchet του Flaubert και μετά τα θεατρικά του Sartre ... Η δουλειά μου έτσι κι αλλιώς είναι να μελετώ τους ανθρώπους [ο Maurice Attia είναι ψυχίατρος, ψυχαναλυτής -σ.σ.], οπότε ήταν ένα είδος που με σαγήνευε, κι έπειτα ακολούθησαν συγγραφείς όπως ο Goodis, ο Thompson που με συνεπήραν πάρα πολύ, και εξακολουθούν να είναι οι αναφορές μου στη μαύρη λογοτεχνία, και φυσικά υπήρξαν και άλλοι... [...]
Υπάρχουν κι άλλα σχέδια;
Υπάρχει αυτή τη στιγμή μια συνέχεια που εκτυλίσσεται το 67-68 στη Μασσαλία όπου και θα συναντήσουμε πάλι την Irene στην Aix en Provence και τον Paco στη Μασσαλία. Θα μας απασχολήσουν εδώ τα προεόρτια του '68, όχι τα οδοφράγματα, όλα αυτά που συνέβησαν κυρίως στο Παρίσι, αλλά η κοινωνικοπολιτική συγκυρία του '67 που είναι συναρπαστική, γιατί περιλαμβάνει τον πόλεμο των 6 ημερών στο Ισραήλ, τον θάνατο του Τσε, τον πόλεμο του Βιετνάμ, τις ολοένα και πιο έντονες κοινωνικές συγκρούσεις που τσάκιζε η αστυνομία, και ο οικογενειακός προγραμματισμός. Αναφέρομαι στη συγκυρία που θα φέρει το '68, μέσω μιας φαινομενικά ασήμαντης αστυνομικής ιστορίας σαν κι αυτή, αλλά που εστιάζει και στη φρίκη, και ειδικότερα στο SAC [παράλληλη αστυνομία -σ.σ.] που ήταν τότε στη Μασσαλία ένα μείγμα ακραίων οπαδών του Ντε Γκωλ όπως ο Pasqua κ.λπ. και ντόπιων μαφιόζων που ανακατεύτηκαν με ένα σωρό βρωμιές. Λίγοι γνωρίζουν, για παράδειγμα, ότι το SAC, όπως έγινε και στη Χιλή την εποχή του Allende, είχε προγραμματίσει, αν το πράγμα στράβωνε το '68, να πιαστούν οι συνδικαλιστές και να αποκεφαλιστεί έτσι το κίνημα... Το εκπληκτικό με τη Μασσαλία είναι ότι δεν σημειώθηκαν βιαιότητες επειδή υπήρξε ένας [σοσιαλιστής -σ.σ.] δήμαρχος που λεγόταν Deferre ο οποίος, όποτε υπήρχε ο κίνδυνος να εκτραπεί μία διαδήλωση, έμπαινε στη μέση με τους δημοτικούς του συμβούλους και την τρίχρωμη εσάρπα του δημάρχου. Αντιμετώπιζε αυτά τα γεγονότα από την άποψη της Επαρχίας και όχι του Παρισιού "α, τα οδοφράγματα της Gay Lussac ..." κι ενώ υπήρχε ένα ισχυρό κίνημα, μία γενική απεργία και όλα αυτά, υπήρχε κι ένας δήμαρχος που το έπαιζε "αρνούμαι να προκληθούν έκτροπα" και έμπαινε πραγματικά στη μέση. Εγώ που ήμουν με την μεριά των διαδηλωτών, τον μισούσα γιατί με εμπόδισε να συγκρουστώ αλλά ταυτόχρονα τον θαύμαζα, έλεγα στον εαυτό μου ότι είναι γενναίος, να μπαίνει έτσι ένας άνδρας εξήντα ετών ανάμεσα στα CRS (τα γαλλικά ΜΑΤ -σ.σ.] και τους φοιτητές. Χρειαζόταν ένα κάποιο θάρρος για να καταφέρεις να κρατήσεις την πόλη μακριά από βίαιες αντιπαραθέσεις μεταξύ φοιτητών και CRS. Θέλω να αναφερθώ σε όλη αυτή τη συγκυρία, όπως και στη θέση των γυναικών εκείνη την εποχή, για όλα αυτά γράφω, δεν ξέρω πότε θα παραδόσω, αλλά εντάξει, κι επίσης αυτό που μου φαίνεται διασκεδαστικό, καθώς έζησα στη Μασσαλία για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι ότι νομίζω πως θα βρεθούν Μασσαλιώτες, όπως έγινε λιγάκι και με το Αλγέρι, που θα ανακαλύψουν ξανά μία Μασσαλία που δεν υπάρχει πια. Έχοντας ζήσει σε λαϊκές γειτονιές, όπως τα βόρεια προάστια, που σήμερα θεωρούνται κάτι σαν το Bronx, τότε δεν ήταν καθόλου έτσι, υπήρχαν κοινότυπες εργατικές κατοικίες, αλλά υπήρχε μία κατάσταση φιλική και μάλλον συμπαθητική, και ένα ολόκληρο μέρος της πόλης που ήταν ζωντανό έχει εξαφανιστεί, οι κινηματογράφοι έχουν εξαφανιστεί κ.λπ. Νομίζω ότι μόνο οι παλιοί Μασσαλιώτες θα θυμηθούν αυτά τα μέρη και αυτά τα γεγονότα. Θα ήθελα να τα επανεξετάσω λίγο όλα αυτά και μετά βλέπουμε.
Μτφ. Σ.Σ.
Δείτε επίσης στο Αλμανάκ:
Η Μασσαλία της ράπερ Keny Arkana
