ΣΥΝΕΛΕΞΑ ΤΗ ΣΟΦΙΑ ΠΟΥ συσσώρευσα στη φοιτητική μου ζωή για να απαντήσω στο πιο κρίσιμο ερώτημα που διατυπώνεται αυτές τις μέρες στο μετρό.
Πώς περνάς μάθημα με ένα ξενύχτι;
Αρχικά, να πω ότι οι άνθρωποι της τελευταίας στιγμής χωριζόμαστε σε δύο κατηγορίες. Απ’ τη μια πλευρά έχεις τους «θα διαβάσω το πρωί, θα κοιμηθώ νωρίς και θα πάω να δώσω φρεσκαδούρα». Απ’ την άλλη έχεις τους «θα διαλυθώ στην καφεΐνη, θα το πάω σερί κι ό,τι γίνει».
Προτιμώ τη δεύτερη προσέγγιση.
Ξεκινάμε
Η διαδικασία ξεκινάει με ύπνο το μεσημέρι. Ας πούμε 14:00-18:00 ή 15:00-19:00. Αν και δεν είναι απαραίτητο, θα ελαφρύνει την πνευματική διάλυση που θα επέλθει αναπόδραστα κάποια στιγμή αργότερα.
Με την αφύπνιση, ντουζ, μερικά πηδηματάκια και λόγια ενθάρρυνσης μπροστά στον καθρέφτη.
Οι προκλήσεις της ζωής δεν έχουν «σωστό τρόπο αντιμετώπισης». Όσο σημαντικό είναι να διδάξεις στον εαυτό σου «να διαβάζει από λίγο κάθε μέρα όλο το εξάμηνο γιατί η επιτυχία θέλει σύστημα», άλλο τόσο σημαντικό είναι να σου μάθεις να διαχειρίζεσαι με ψυχραιμία την κρίση.
Κατέβασε την εφαρμογή My Effectiveness. Η ζωή σου μέχρι το επόμενο πρωί περιστρέφεται γύρω απ’ το Workodoro. Το σύστημα έχει ως εξής:
25 λεπτά διάβασμα
5 λεπτά διάλειμμα
25 λεπτά διάβασμα
5 λεπτά διάλειμμα
50 λεπτά διάβασμα
10 λεπτά διάλειμμα
Επανάληψη
Έστω ότι ξεκινάς στις 19:00.
Μέχρι τις 20:30 ο μοναδικός σου σκοπός είναι ο εξής:
• Να σημειώσεις σε μια λευκή κόλλα χαρτί γενικές πληροφορίες για το vibe του μαθήματος. Από τις ομάδες στο Facebook μέχρι τις εργασίες που έχουν γίνει υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας, προσπάθησε να καταλάβεις τον κεντρικό κορμό του μαθήματος που καλείσαι να δώσεις και τον χαρακτήρα του προσώπου που σε κρίνει. Εκτιμά τις μεγάλες, αναλυτικές απαντήσεις ή τις απαντήσεις μερικών γραμμών; Προτιμά να βλέπει την απάντηση ή τον συλλογισμό που οδήγησε σ’ αυτή;
• Αν υπάρχουν προηγούμενα θέματα, πέρασέ τα όλα σ’ ένα έγγραφο και μέτρα πόσες φορές έχει επαναληφθεί μια ερώτηση. Αργότερα, οι ερωτήσεις που έχουν επαναληφθεί θα είναι οι πρώτες που θα διαβάσεις.
• Αν υπάρχουν ομάδες στο Facebook ή ομαδικές σε chats με φοιτητές που έχουν περάσει το μάθημα, διάβασε πού εστίασαν.
• Αν υπάρχουν σημειώσεις, τις χρειάζεσαι εκτυπωμένες γιατί η οθόνη θα σε εξαντλήσει.
• Σημείωσε όλα τα χρήσιμα που μαθαίνεις τη μιάμιση αυτή ώρα. Είναι ο χάρτης που θα σε φτάσει στο αύριο.
Εδώ να πω το εξής: κανείς δεν ξέρει πόσο διάβασες. Μπροστά στην κόλλα, όλα είναι πιθανά. Μπορεί να νιώθεις πανικό, αποτυχία, ντροπή και απογοήτευση. Μπορεί να σκέφτεσαι ότι όφειλες να έχεις προσπαθήσει, ότι δεν θα πετύχεις ποτέ τίποτα στη ζωή σου. Η εξεταστική μάς κάνει αφόρητα dramatic. Για να μπορέσεις να βγάλεις το βράδυ και να έχεις μια πιθανότητα, θα χρειαστεί να διαγράψεις τον εαυτό σου. Τον θυμάσαι πάλι αύριο. Φρικάρεις αργότερα. Τώρα θέλω την ψυχραιμία σου. Μπορείς να παρασυρθείς από άχρηστα συναισθήματα κάθε μέρα. Εξέταση έχεις πάλι τον Σεπτέμβρη. Γι’ αυτό μουρμούρα ξανά και ξανά αυτή την πρόταση: «Κανείς δεν έχει ιδέα πόσο πραγματικά διάβασα, μόνο τι θα παρουσιάσω σε μια μεμονωμένη εξέταση». Οι προκλήσεις της ζωής δεν έχουν «σωστό τρόπο αντιμετώπισης». Όσο σημαντικό είναι να διδάξεις στον εαυτό σου «να διαβάζει από λίγο κάθε μέρα όλο το εξάμηνο γιατί η επιτυχία θέλει σύστημα», άλλο τόσο σημαντικό είναι να σου μάθεις να διαχειρίζεσαι με ψυχραιμία την κρίση.
Vibe μαθήματος, ψυχραιμία, κατανόηση/απομνημόνευση της ύλης. Αυτά χρειάζεσαι για το 5. Ακόμη κι αν δίνεις τελευταία στιγμή, μπορείς να έχεις έστω τα ⅔.
Συνεχίζουμε
20:40-23:00 ξεκινάς το διάβασμα των SOS. Αυτά μπορεί να είναι λίγα, μπορεί να είναι εκτενή, μπορεί να είναι πολλαπλής επιλογής ή ολόκληρες ιδέες. Αν δίνεις μάθημα στο οποίο παίζει ανάπτυξη, παράλληλα γκουγκλάρεις για να πάρεις μια γενικότερη ιδέα περί τίνος πρόκειται. Αν παίζει αποστήθιση, μιλάς δυνατά και το αφηγείσαι στον εαυτό σου σαν να διαβάζεις σε παιδί που προσπαθείς να κρατήσεις ξύπνιο. Θεατρικά, σάλτσες, ανεβοκατεβάσματα φωνής. Βάλε πάθος. Εκτός κι αν έχεις άλλη σίγουρη μέθοδο, οπότε ακολουθείς αυτή. Περπάτα πάνω κάτω, η κίνηση στο διάβασμα είναι πολύ καλύτερη από το να κάθεσαι ώρες σε μια καρέκλα ή ένα κρεβάτι.
23:00 κάνεις διάλειμμα μέχρι τις 23:30 με παύση στο Workodoro. Κάνεις ό,τι θες.
23:30 ξεκινάει το βαρύ διάβασμα και θα κρατήσει μέχρι τις 4. Προτείνω τον πρώτο φραπέ σκέτο σε ποτήρι μισόλιτρης μπίρας για να κρατήσει. Κι ο ελληνικός λειτουργεί.
Πιάνεις βιβλίο ή/και σημειώσεις. Δεν διαβάζεις σελίδα σελίδα, διαβάζεις περιεχόμενα, αξιολογείς βάσει σημαντικότητας και προχωράς. Όταν πέφτεις πάνω σε κάτι που διαισθάνεσαι ότι είναι σημαντικό, το γκουγκλάρεις και βλέπεις λίγο πιο ολοκληρωμένα πώς παρουσιάζεται σε εξωπανεπιστημιακό πλαίσιο. Μην κάνεις το λάθος να ανοίξεις TikTok, θα σου φάει χαλαρά δίωρο. Αν έχεις απομνημόνευση, προτίμησε να ξέρεις καλά, π.χ., 5 πράγματα από 5 διαφορετικά κεφάλαια αντί για 5 πράγματα από το ίδιο. Τα γύρω γύρω απ’ το ίδιο κεφάλαιο θα τα χτυπήσεις αργότερα, τώρα μας νοιάζει η γενική αίσθηση ενός γνωσιακού εύρους που χρειάζεται ν’ αποκτήσεις σε πολύ μικρό διάστημα.
Στις 4 κάνεις το δεύτερό σου μισάωρο διάλειμμα, ασχέτως Workodoro. Προτείνω ταβανοθεραπεία, μπαλκονοθεραπεία, παραθυροθεραπεία. Κάτι ν’ ανοίξει λίγο το μάτι, να ξεκουραστεί ο εγκέφαλος. Έχεις λίγες ώρες ακόμη μέχρι να πας να δώσεις. Σε λίγο θα ξεκινήσει το πρώτο crush, η πρώτη «αδιανόητη εξάντληση». Χρειάζεται να περιμένεις μέχρι να έρθει η φάση της υπερέντασης.
4:30-6:00 χαζεύεις το βιβλίο, περνάς τα πολλαπλής αν υπάρχουν, διαβάζεις λίγο τα περιφερειακά του μαθήματός σου. Ειδικά σε μαθήματα με τεράστια ύλη, τα περιφερειακά δεν είναι τα δευτερεύοντα. Είναι τα σημαντικά που προσαρτώνται σε ιδέες που έχεις ήδη περάσει, αλλά δεν είχες χρόνο να διαβάσεις. Προσπαθείς να θυμάσαι λέξεις που σχετίζονται με το αντικείμενό σου.
Λογικά έχεις εξαντληθεί. Ευτυχώς σε λίγο ξημερώνει. Καφές και μπάνιο. Προσπάθησε να μυρίζεις ωραία, ντύσου ωραία. Στήσε μια εκδοχή εαυτού που μοιάζει προετοιμασμένη. Όλα μια αυθυποβολή είναι.
Αφότου μπανιαριστείς και προετοιμαστείς, φεύγεις για τη σχολή. Μπορεί να δίνεις 9, 11, 14:00. Δεν έχει σημασία. Πήγαινε στη σχολή, αν μπεις σε μέσα μεταφοράς διάβασε, αλλιώς περίμενε μέχρι να κάτσεις σε καφετέρια ή αναγνωστήριο. Πολλά μαγαζιά ανοίγουν μετά τις 10:00, τσέκαρε ποια ανοίγουν αξημέρωτα. Θα κάτσεις εκεί και θ’ αφηγηθείς στον εαυτό σου όσα διάβασες. Χωρίς βιβλίο, χωρίς πίεση. Αν δεν θυμάσαι τίποτα, δεν πειράζει. Τσέκαρε την κόλλα στην οποία έχεις γράψει τα βασικά στην αρχή της προετοιμασίας σου και ξεκίνα να σκέφτεσαι τι έμαθες από εκείνη την ώρα που δεν το ήξερες πριν ξεκινήσεις. Μετά, άνοιξε βιβλίο/σημειώσεις και συνέχισε με επανάληψη όσων έχεις ήδη διαβάσει. Αν ο νους αντέχει, πρόσθεσε. Αν δεν αντέχει, ξαναδές αυτά που ξέρεις.
Η ώρα της κρίσης
Όταν πάρεις τα θέματα μπροστά σου, πριν τα δεις, σκέψου «ό,τι και να υπάρχει εδώ, θα το παλέψω με την κοινή λογική και μια μείξη όσων τύχει να θυμηθώ. Κανείς δεν έχει ιδέα πόσο πραγματικά διάβασα, μόνο τι θα παρουσιάσω σε μια μεμονωμένη εξέταση».
Δες τα θέματα.
Όπως και πριν, δεν είσαι εδώ για να πανικοβληθείς. Είσαι εδώ για να παλέψεις.
Στη μάχη αυτή, θα δώσεις τον καλύτερο γραφικό σου χαρακτήρα. Ακόμη κι αν γράφεις τη μία άσχετη απάντηση μετά την άλλη, θα το κάνεις με ωραία γράμματα, προσεγμένη σύνταξη και δουλεμένες περιόδους. Άσε τον μακροπερίοδο λόγο, θέλουμε ωραίες, στακάτες προτάσεις με τελείες και αυτοπεποίθηση. Αν το σηκώνει το μάθημα (ανθρωπιστικές επιστήμες), χρησιμοποιείς τη φράση «στο συγκεκριμένο ζήτημα υποστηρίζονται διάφορες απόψεις με διαφορετικούς βαθμούς αποδοχής από την επιστημονική κοινότητα». Tώρα θα αποδειχθεί σημαντική η έρευνα που έκανες για το τι θέλει ο καθηγητής. Αν είναι σάλτσες, βάλε σάλτσες. Αν είναι μεστός λόγος, κάνε την καρδιά σου πέτρα. Αν είναι έξτρα πληροφορίες, θυμήσου ό,τι γκούγκλαρες ή φτιάξε κάτι δικό σου. Αν η απάντηση είναι πολύ εξειδικευμένη και δεν την ξέρεις, πήγαινε στο επόμενο και προσπάθησε να θυμηθείς, έστω, σε ποιο κεφάλαιο απ’ τα περιεχόμενα αντιστοιχεί. Θα την παλέψεις στο τέλος.
Μην κάνεις μουτζούρες. Μην παραδώσεις «πρόχειρο» στην επίσημη κόλλα αναφοράς, πάρε άλλη. Αν δεν φτάνεις το πέντε ούτε για πλάκα, θα παραδώσεις ένα απίστευτα εμφανίσιμο γραπτό. Δεν ξέρεις ποιος διορθώνει, με τι ποσοστό κούρασης και πόσο του έχουν βγει τα μάτια με τους γραφικούς χαρακτήρες των άλλων. Δεν ξέρεις αν η τύχη αποφασίσει να σου χαμογελάσει. Δεν έχεις απέναντί σου αδέκαστους δικαστές, έχεις ανθρώπους που προσπαθούν να διορθώσουν γραπτά στο πλαίσιο της εργασίας τους. Ξέρουμε όλες πώς λειτουργεί η βαθμολογία σε πολλά μαθήματα κι όσες δεν ξέρετε, θα μάθετε σύντομα. Το «στο περίπου» υπάρχει. Η τύχη υπάρχει. Αλήθεια.
Όταν τελειώσεις, μη συζητήσεις τι απάντησαν οι υπόλοιποι. Μην μπεις στη διαδικασία, δεν αξίζει τον κόπο και κατά 99% απάντησαν κάτι άλλο. Η μόνη γνώμη που σ’ ενδιαφέρει είναι της διόρθωσης. Τράβα σπίτι, πήγαινε για ύπνο. Αν έχεις υπερένταση, δες κόσμο που δεν θα σε ρίξει.
Έκανες το καλύτερο δυνατό. Με αξιοπρέπεια. Συγχαρητήρια για την προσπάθεια.
Τώρα ύπνος και πάμε για το επόμενο.
Extra tips
• Σωστή στάση διαβάσματος είναι αυτή που σε βολεύει.
• Το πάτωμα είναι γραφείο.
• Η περίφημη συμβουλή με το μάσημα τσίχλας εμένα δεν με βοήθησε ποτέ, αλλά μπορεί να βοηθήσει εσένα.
• Το άρωμα παίζει πράγματι κάποιο ρόλο, αν θες να βοηθήσεις τη μνήμη σου, ψέκασε κάποια κολόνια όταν απομνημονεύεις και πάρε ένα ψεκασμένο χαρτομάντηλο για την εξέταση.
• Κάνε ό,τι σε βοηθάει να μη βαριέσαι, ακόμη κι αν αυτό είναι 10ωρο βίντεο στο YouTube με το Subway Surfers.
• Mη φας πολλούς υδατάνθρακες, θα πας για ύπνο.
• Η γυμναστική βοηθάει, αλλά επίσης κοιμίζει. Μην το παρακάνεις.
• Μην αυτομαστιγώνεσαι. Μίλα στον εαυτό σου σαν να είναι φίλος που θες να ενθαρρύνεις.
• Φάε ή πιες μαύρη σοκολάτα.
• Πάρε φυσιολογικό ορό για ξηροφθαλμία. Εναλλακτικά, κλάψε.
