ΣΙΓΟΝΤΑΡΕΙ ΚΑΙ ΕΠΙΔΕΙΝΩΝΕΙ την ακραία ζέστη που φέρνουν οι αλλεπάλληλοι καύσωνες. Η εκρηκτική υπερθέρμανση της Αθήνας δεν σταματά όταν δύει ο καυτός ήλιος. Γιατί τότε, με τη δύση του ηλίου, το ατμοσφαιρικό φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη: Το βράδυ ξεκινάει η αργή απελευθέρωση θερμότητας από τις αστικές υποδομές που λειτουργούν ως αποθήκες θερμότητας, κάνοντας την πόλη να βράζει.
Περιορισμένο πράσινο, λιγοστοί ελεύθεροι χώροι, πυκνή δόμηση, ψηλά κτίρια με στενούς δρόμους που δημιουργούν «αστικά φαράγγια» πνίγοντας τον αερισμό της πόλης, έντονο κυκλοφοριακό, πολύ τσιμέντο και άσφαλτος.
Όλα αυτά μαζί δημιουργούν μια εκρηκτική συγχορδία στην οποία βρίσκει χώρο να αναπτυχθεί το ατμοσφαιρικό φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Στην Αθήνα το φαινόμενο αυτό παρουσιάζει μεγάλη ένταση και μπορεί να ανεβάσει σε κάποιες περιοχές τη θερμοκρασία κατά 10 βαθμούς ή και ακόμη περισσότερο.
Περιορισμένο πράσινο, λιγοστοί ελεύθεροι χώροι, πυκνή δόμηση, ψηλά κτίρια με στενούς δρόμους που δημιουργούν «αστικά φαράγγια» πνίγοντας τον αερισμό της πόλης, έντονο κυκλοφοριακό, πολύ τσιμέντο και άσφαλτος. Όλα αυτά μαζί δημιουργούν μία εκρηκτική συγχορδία στην οποία βρίσκει χώρο να αναπτυχθεί το ατμοσφαιρικό φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας.
Δυστυχώς υπάρχει η επιστημονική παραδοχή ότι η «Η Αθήνα είναι μια κλιματικά άρρωστη πόλη». Το ερώτημα που τίθεται είναι αν υπάρχει θεραπεία για την ακραία ζέστη και αν προς το παρόν δίνονται μόνο ασπιρίνες στην άρρωστη πόλη, όταν παγκοσμίως γίνονται ολιστικές θεραπείες μετά από εξονυχιστικό scanning για τις αιτίες της ασθένειας.
Τις απαντήσεις δίνουν στη LiFO ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης, διευθυντής και πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, και ο Ματθαίος Σανταμούρης, υπεύθυνος του τμήματος Anita Lawrence High Performance Architecture στο Πανεπιστήμιο Νέας Νότιας Ουαλίας (UNSW) στην Αυστραλία, ο οποίος είναι επικεφαλής ενός επιστημονικού project που θα κατεβάσει τη θερμοκρασία σε μία από τις πιο καυτές πρωτεύουσες του κόσμου, το Ριάντ, όπου η θερμοκρασία των 45 βαθμών Κελσίου είναι κανονικότητα.
Μιλώντας με τους δύο καθηγητές που αναπτύσσουν την ερμηνεία του φαινομένου της αστικής θερμονησίδας, το οποίο συνδέεται και αλληλεπιδρά εκρηκτικά με την κλιματική αλλαγή, διαπιστώνει κανείς την καλή αλλά και την κακή πλευρά των πραγμάτων. «Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα αυξήσει την ένταση των αστικών θερμικών νησίδων στα αστικά συστήματα» λέει ο Δ. Σαρηγιάννης, γεγονός που σημαίνει ότι μας περιμένουν ακόμη πιο καυτές μέρες και νύχτες. Αλλά, από την άλλη πλευρά, υπάρχουν λύσεις «ψύξης» των αστικών αυτών θερμονησίδων και η πόλη μπορεί να δροσιστεί. Ας δούμε τι συμβαίνει στην Αθήνα, τι γίνεται αλλού και με ποιους τρόπους είναι εφικτό να κατευναστεί το αστικό καμίνι.
Κατεβάζοντας τη θερμοκρασία στο Ριάντ
Για να δροσιστεί η Αθήνα, ο Ματθαίος Σανταμούρης υποστηρίζει ότι «θα πρέπει να υπάρξει ένα δομημένο πρόγραμμα θερμικής ανάσχεσης της τοπικής κλιματικής μεταβολής που η Αθήνα ακόμη δεν έχει αποκτήσει».
Ο Μ. Σανταμούρης είναι ειδικός σε θέματα δομημένου περιβάλλοντος. Υλοποιεί με την επιστημονική του ομάδα ένα project προηγμένης τεχνολογίας που φιλοδοξεί να ρίξει τη θερμοκρασία του Ριάντ κατά 4 βαθμούς: «Είναι το μεγαλύτερο έργο που γίνεται σήμερα παγκοσμίως. Κάνουμε όλο το κέντρο της πόλης μία όαση και μετατρέπουμε 3.5 χιλιάδες κτίρια στο κέντρο σε κτίρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης».
Η επιστημονική ομάδα του κ. Σανταμούρη βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία για έναν ακόμη λόγο. Ανέπτυξε τη νέα γενιά υπέρψυχρων δομικών υλικών για τα κατασκευαστικά έργα, τα οποία μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στη μείωση της υπερθέρμανσης, «δροσίζοντας» το δομημένο περιβάλλον.
«Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί ιδιαίτερα αποδοτικές τεχνικές ανάσχεσης της αστικής υπερθέρμανσης, όπως οι σύγχρονες τεχνολογίες υπέρψυχρων υλικών που παρουσιάζουν σχεδόν τριπλάσιο δυναμικό θερμικής ανάσχεσης αλλά και σύγχρονες τεχνολογίες αστικού πρασίνου. Η εφαρμογή τους μειώνει τη μέγιστη θερμοκρασία της πόλης έως και 4 βαθμούς», εξηγεί ο Μ. Σανταμούρης. Παγκοσμίως, όπως λέει, «υπάρχουν τεράστια προγράμματα αστικής θερμικής ανάσχεσης. Οι τεχνολογίες αυτές, όμως, απαιτείται να εφαρμόζονται μετά από σοβαρή επιστημονική επεξεργασία και όχι εμπειρικά από αδαείς».
«Η Αθήνα είναι μια κλιματικά άρρωστη πόλη»
Έχοντας την εμπειρία πάρα πολλών έργων μεγάλης κλίμακας σε όλο τον κόσμο, στην Ευρώπη, την Αμερική, την Ασία και την Αυστραλία, αλλά κάνοντας και αντίστοιχα έργα στην Ελλάδα, καθώς για χρόνια ήταν διευθυντής του Εργαστηρίου Κτιριακού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Μ. Σανταμούρης υποστηρίζει ότι «η Αθήνα παρουσιάζει μεγάλη ένταση της αστικής θερμικής νησίδας. Οφείλεται στην πολύ πυκνή δόμηση, στην αδυναμία του αέρα να διεισδύσει στην πόλη, στην ευρεία χρήση απορροφητικών υλικών καθώς και στη μεγάλη παραγωγή ανθρωπογενούς θερμότητας».
Εξηγεί ότι «η Αθήνα είναι μια κλιματικά άρρωστη πόλη». Υποστηρίζει ότι, όπως ένας ασθενής, έτσι και η Αθήνα για να μπορέσει να θεραπευτεί πρέπει να ακολουθηθεί μια πολύ συγκεκριμένη διαδικασία. Να γίνουν όλες οι απαραίτητες εξετάσεις για να διαπιστωθεί πού οφείλεται το πρόβλημα: «Το πρώτο επίπεδο παρέμβασης είναι να γίνει ουσιαστικά μια αποτύπωση των προβλημάτων. Στη συνέχεια θα πρέπει να υπάρξει ανάλυση των προβλημάτων και των αιτιών τους».
Η Κυψέλη, η Πανεπιστημίου και η Γλυφάδα
Η ανάλυση των αιτιών είναι εξαιρετικά σημαντική παράμετρος, «γιατί είναι άλλος ο λόγος που μπορεί να έχουμε υπερθέρμανση στην Κυψέλη, άλλος ο λόγος που μπορεί να έχουμε υπερθέρμανση στην Πανεπιστημίου και άλλος ο λόγος για την ύπαρξη του ίδιου φαινομένου στη Γλυφάδα».
Ο Μ. Σανταμούρης εξηγεί ότι στην Πανεπιστημίου υπάρχει μεγάλη ανθρωπογενής θερμότητα από την κίνηση, που αυξάνει τη θερμότητα. Στη Γλυφάδα υπάρχει ένα τελείως διαφορετικό πρόβλημα, λόγω της μεταφοράς θερμότητας από τον Βορρά: «Επομένως δεν είναι παντού ίδια τα προβλήματα. Δεν είναι μόνο η υπερθέρμανση, είναι το αίτιο της υπερθέρμανσης. Όταν το αίτιο της υπερθέρμανσης σε κάθε περιοχή είναι σαφές, από εκεί και πέρα γίνεται ουσιαστικά ο σχεδιασμός των "φαρμάκων" που πρέπει να δοθούν. Δεν σημαίνει ότι ο τρόπος που αντιμετωπίζω την υπερθέρμανση στην Πανεπιστημίου είναι ο ίδιος με τον οποίο αντιμετωπίζω την υπερθέρμανση στο Περιστέρι. Όπως δεν έχουμε ένα φάρμακο για όλες τις ασθένειες, το ίδιο ισχύει και εδώ».
Ο καθηγητής εξηγεί ότι μετά την αποτύπωση του προβλήματος, το επόμενο στάδιο είναι να γίνει ο σχεδιασμός των επεμβάσεων και η αξιολόγηση του αποτελέσματος αυτών των επεμβάσεων. «Αν πάτε να ρωτήσετε, για παράδειγμα, στον δήμο της Αθήνας τι περιμένουν από ένα συγκεκριμένο έργο, να μειωθεί η θερμοκρασία της Αθήνας κατά 0,5 βαθμούς; Κατά 2 βαθμούς; Δεν το ξέρουν. Γιατί δεν έχει γίνει αξιολόγηση. Άρα η δεύτερη φάση είναι να βρεθούν, να αξιολογηθούν και να βελτιστοποιηθούν οι λύσεις που υπάρχουν και χρειάζονται σε κάθε περιοχή. Το τρίτο στάδιο είναι να υπάρξει επίδειξη. Δηλαδή φτιάχνω μία περιοχή, βλέπω πώς δουλεύει, αν ταιριάζει με τις μελέτες μου, και μετά προχωράω στη μεγάλη κλίμακα. Δεν πάω και κατασκευάζω μία και έξω».
Τα hot spot της Αθήνας
«Τα χαρακτηριστικά του φαινομένου αστικής θερμικής νησίδας στην Αθήνα έχουν αποτελέσει το επίκεντρο πολλών μελετών που βασίζονται τόσο σε μετρήσεις εδάφους όσο και σε δορυφορικές παρατηρήσεις», εξηγεί ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης. Όσο για τα κόκκινα σημεία της υπερθέρμανσης, ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Ερευνών εξηγεί ότι το φαινόμενο «αναπτύσσεται οξύτερα στο κέντρο και στις δυτικές ζώνες της πόλης και μετριάζεται από την παρουσία περιοχών πρασίνου με τη μορφή αστικών πάρκων, ακόμη και μεσαίου μεγέθους».
Ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης υποστηρίζει ότι το φαινόμενο στην Αθήνα χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες περιβάλλοντος στις πυκνοδομημένες και κατοικημένες περιοχές σε σύγκριση με τις γύρω περιαστικές και αγροτικές περιοχές. Η ένταση του φαινομένου ποικίλλει από αρνητικές τιμές μερικών βαθμών έως περισσότερο από 10 °C σε κύριες κεντρικές περιοχές. «Επίσης, υπάρχει σύγκλιση απόψεων ότι το φαινόμενο είναι πιο έντονο κατά τη θερινή περίοδο. Όσον αφορά τη μέση ημερήσια διακύμανσή του, διαπιστώνεται ότι είναι πιο έντονο κατά τη διάρκεια της νύχτας. Μειώνεται απότομα μετά την ανατολή του ηλίου και εντείνεται μετά τη δύση, σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία του σχηματισμού του φαινομένου».
Οι αστικές περιοχές, όπως λέει, που χαρακτηρίζονται από συμπαγή και ψηλά κτίρια, έχουν υψηλή θερμική μάζα σε αντίθεση με τις μη αστικές περιοχές που χαρακτηρίζονται από μικρή θερμική μάζα.« Έτσι, κατά τη διάρκεια της ημέρας υπάρχει υστέρηση στην ηλιακή θέρμανση των αστικών περιοχών λόγω των θερμικών ιδιοτήτων των υλικών του κτιρίου. Οπότε, το φαινόμενο αστικής θερμικής νησίδας αναπτύσσεται γύρω στο μεσημέρι. Τη νύχτα οι μη αστικές επιφάνειες ψύχονται πιο γρήγορα από τις αστικές, καθώς τα οικοδομικά υλικά αποτελούν αποθήκες θερμότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αναπτύσσεται έντονα το φαινόμενο αστικής θερμικής νησίδας και η επιφανειακή εκπομπή φαίνεται να έχει μια ψυκτική επίδραση στις θερμοκρασίες της αστικής επιφάνειας.
Για αυτόν το λόγο, κατά τη διάρκεια της νύχτας, τα αστικά προάστια με μεγαλύτερη βλάστηση και υψηλότερη επιφανειακή εκπομπή στα βορειοανατολικά προάστια της Αθήνας είναι πιο δροσερά. Από μια πρόσφατη μελέτη που εξετάζει τη συμβολή της αστικοποίησης στις τάσεις θέρμανσης του αέρα στην Αθήνα βρέθηκε ότι, από το 1975, η ένταση του φαινομένου αστικής θερμικής νησίδας αυξάνεται κατά περίπου +0,2 °C ανά δεκαετία. Σε εποχική βάση, ο ρυθμός μεταβολών του φαινομένου είναι πιο έντονος το καλοκαίρι παρά τον χειμώνα, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 40% του παρατηρούμενου ρυθμού θέρμανσης της θερμοκρασίας το καλοκαίρι στην πόλη».
Τι γίνεται στην Ευρώπη και στον κόσμο για τη μείωση της ακραίας ζέστης
Το φαινόμενο δεν απασχολεί μόνο την Αθήνα. Ο πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών μάς δίνει πληροφορίες για το τι συμβαίνει αλλού και είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πόλεις που έχουν κάνει πολύ εντυπωσιακά έργα θερμικής ανάσχεσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως λέει, είναι η Σιγκαπούρη. «Στην πόλη τοποθετήθηκε ένα υπόγειο σύστημα ψύξης του νερού, το μεγαλύτερο του κόσμου, για την ψύξη μιας σειράς δημόσιων συγκροτημάτων. Πρόκειται για ένα σύστημα που είναι 40% αποδοτικότερο σε σχέση με τον κλιματισμό, ικανό να δροσίσει 24.000 κατοικίες σε έναν χρόνο. Η μείωση του αποτυπώματος άνθρακα με τη χρήση αυτού του συστήματος ισοδυναμεί με την απομάκρυνση 10.000 αυτοκινήτων από τους δρόμους της πόλης».
Η Μαδρίτη χτίζει έναν τεράστιο αιολικό κήπο που αναμένεται ότι θα μειώσει τη θερμοκρασία της πόλης κατά 4 βαθμούς. Το γραφείο αστικής σχεδίασης και αρχιτεκτονικής τοπίου West 8 και η τοπική αρχιτεκτονική εταιρεία Porras Guadiana κέρδισαν έναν διεθνή διαγωνισμό σχεδιασμού για την κατασκευή του πάρκου 14,5 εκταρίων που θα πρέπει να ανοίξει έως το 2025. Ο κήπος θα είναι φτιαγμένος σε σπειροειδή δομή από βρύα και φτέρες που θα υψώνονται πάνω από τις κορυφές των δέντρων για να πιάσουν πιο δροσερά αεράκια. Μόλις συλληφθεί ο αέρας, ο κήπος θα βοηθήσει να διασκορπιστεί ο αέρας και στις γύρω περιοχές. Εάν ο νέος αιολικός κήπος επιτύχει να δημιουργήσει μια ευχάριστη και υποφερτή ατμόσφαιρα για τους κατοίκους, μπορεί να σημαίνει ότι λιγότεροι από αυτούς πρέπει να βασίζονται στον κλιματισμό ή να εγκαταλείψουν την πόλη για να ξεφύγουν από τη ζέστη, συντελώντας περαιτέρω στη μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας.
Στο Βερολίνο, στην περιοχή του Ζωολογικού Κήπου (Tiergarten) έχει δημιουργηθεί πάρκο πρασίνου 210 εκταρίων, το οποίο συνοδεύεται από μικρότερα γειτονικά πάρκα στις γύρω περιοχές. Η παρέμβαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα η περιοχή να εμφανίζει δείκτη φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας ίσο με 4,53 ◦C, σε αντίθεση με άλλες περιοχές που πλησιάζουν τους 10 ◦C.
Παρόμοια είναι και η κατάσταση στο Μιλάνο, όπου στις περιοχές που έχουν πάρκα (το πάρκο του Σεμπιόνε και οι Κήποι της Πόρτα Βενέτσια) ο δείκτης φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας είναι ίσος με 4,3 ◦C και 5,2 ◦C, σε αντίθεση με άλλες περιοχές, όπως το Duomo, η Porta Vigentina και η Porta Ticinese, όπου ο δείκτης του φαινομένου ξεπερνάει τους 9 ◦C. Αντίστοιχες διαφορές έχουν παρατηρηθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, στις επιμέρους περιοχές όπου έχουν δημιουργηθεί θύλακες πρασίνου, όπως το Μπάρι, το Αλικάντε, το Παρίσι και το Λονδίνο.
Ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης αναφέρει ακόμη ότι στα μέτρα που μπορούν να συνεισφέρουν στον μετριασμό των επιπτώσεων του φαινομένου συμπεριλαμβάνονται σύγχρονες εφαρμογές στα κινητά. Στο Βέλγιο αναπτύχθηκε μια εφαρμογή κινητού για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από το φαινόμενο αστικής θερμικής νησίδας. Η εφαρμογή είναι δωρεάν και εύκολη στη χρήση, καθιστώντας τη χρήσιμη για την αντιμετώπιση των φαινομένων των αστικών θερμικών νησίδων και των επιπτώσεών τους στην ανθρώπινη υγεία. Εκτός από την εμφάνιση τοποθεσιών σε κίνδυνο, η εφαρμογή επιτρέπει επίσης στους χρήστες να οπτικοποιούν τη χωρική κατανομή των δροσερών σημείων σε μια πόλη.
Αυτές οι πληροφορίες σε συνδυασμό με κοινωνικοοικονομικά και πληθυσμιακά δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν από πολεοδόμους στις Βρυξέλλες για την ανάπτυξη ενός δικτύου προσβάσιμων δροσερών σημείων που προωθούνται κατά τη διάρκεια του καύσωνα.
Οι πληροφορίες χαρτογράφησης υποστηρίζουν επίσης την εφαρμογή τοπικών δράσεων προσαρμογής, όπως η ανθεκτική στη θερμότητα ανακαίνιση δημόσιων πλατειών και χώρων στάθμευσης, η προσαρμογή υφιστάμενων δρόμων και ο σχεδιασμός νέων κτιριακών περιοχών, όπως έγινε στην Αμβέρσα. Εκεί οι πληροφορίες αστικής θερμικής νησίδας χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και για να παρακινήσουν να ενταχθεί πρόγραμμα πράσινων στεγών στον αστικό οικοδομικό κώδικα. Η εφαρμογή μπορεί να χρησιμοποιηθεί από πολεοδόμους και τοπικές κυβερνήσεις για να παρακινήσει και να σχεδιάσει στρατηγικές προσαρμογής στο υπερβολικό θερμικό στρες.
Στην ίδια λογική, στη Βιέννη δημιουργήθηκε χάρτης με βάση δορυφορικά δεδομένα και κυκλοφόρησε από τον δήμο της πόλης. Προορίζεται να χρησιμεύσει ως επιχειρησιακό εργαλείο από το υπουργείο Πολεοδομίας και άλλες αρχές για την εφαρμογή μέτρων στις γειτονιές που είναι πιο ευάλωτες σε θερμικά συμβάντα. Η ανάλυση που πραγματοποιήθηκε από την Ecoten Urban Comfort έδειξε ότι, εάν δεν ληφθούν μέτρα, η θερμοκρασία στη Βιέννη θα αυξηθεί κατά 8°C έως το 2050.
Ο χάρτης δίνει πληροφορίες για υψηλές θερμοκρασίες στη Βιέννη και τις περιοχές με χαμηλή βλάστηση και υδάτινα σώματα στις οποίες θα μπορούν να κατευθύνονται ευάλωτα άτομα.
Ο χάρτης ευπάθειας της αστικής θερμότητας, όπως εξηγεί ο Δ. Σαρηγιάννης, ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει μια σειρά από δημόσιες αντιδράσεις μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των μέσων ενημέρωσης, που τελικά οδήγησε σε μια δημόσια συζήτηση σχετικά με πρωτοβουλίες που μπορεί να αναλάβει η πόλη για να προστατεύσει τους πολίτες της από την υπερβολική ζέστη και να προσφέρει άνετες, φιλικές προς το περιβάλλον αστικές περιοχές για τους κατοίκους των πόλεων.
Με βάση τον Χάρτη Ευπάθειας Αστικής Θερμότητας, το 2019 ο δήμος της Βιέννης ξεκίνησε το έργο Cool Streets, με στόχο τη μείωση της θερμοκρασίας στις τρεις περιοχές που προσδιορίζονται ως οι πιο ευάλωτες στη ζέστη. Σε αυτές τις περιοχές, οι αρχές της πόλης δημιούργησαν ανοιχτούς χώρους με δέντρα και φωτεινότερες επιφάνειες, που αντανακλούν λιγότερη θερμότητα, και εγκατέστησαν ντους ομίχλης για την ψύξη της ασφάλτου και την υγρασία του οδοστρώματος. Επιπλέον, απαγορεύτηκε η στάθμευση σε επιλεγμένους δρόμους.
Ο δήμος Αθηναίων
Εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα που ενημερώνει για τα πιο δροσερά σημεία στην Αθήνα δημιούργησε και ο δήμος Αθηναίων, σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Είναι η εφαρμογή extrema Global, μέσω της οποίας οι πολίτες ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο για όλες τις δροσερές διαδρομές και τα σημεία της πόλης που είναι διαθέσιμα, αλλά και για τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ωστόσο η εφαρμογή αυτή δεν συνδέεται προς το παρόν με πολεοδομικές και χωροταξικές παρεμβάσεις που αφορούν τη θερμική ανάσχεση της πόλης, όπως συνέβη σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Τα έργα για τη θερμική ανάσχεση
Από τον δήμο Αθηναίων διαβεβαιώνουν ότι σε όλα τα έργα που εκτελεί η δημοτική αρχή χρησιμοποιούνται πια ψυχρά υλικά. Επιχειρείται, όπως λένε, οι νέες κατασκευές να συμβάλουν στη μείωση του φαινομένου της αστικής θερμονησίδας.
Παρόλο που υπάρχουν οι λύσεις, οι καλές πρακτικές και το επιστημονικό προσωπικό για να τις εφαρμόσει, ο πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών υποστηρίζει ότι οι προσπάθειες έχουν ατονήσει: «Στην Ελλάδα κατά την περασμένη δεκαετία σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν εξαιρετικά πρωτοπόρα έργα θερμικής ανάσχεσης σε πολλές πόλεις, με ιδιαίτερα καινοτόμα αποτελέσματα. Την περίοδο εκείνη η χώρα μας βρέθηκε στην πρωτοπορία της σχετικής έρευνας και υλοποίησης και η ελληνική βιομηχανία παρήγαγε και εξήγαγε μαζικά καινοτόμα σχετικά προϊόντα. Παρ' όλα αυτά, η προσπάθεια ατόνησε κυρίως λόγω της πολιτικής αδράνειας σχετικά με αυτό το θέμα που προκάλεσε η οικονομική κρίση και η πανδημία».
Λύσεις που εμπνέονται από τη φύση
Οι στρατηγικές που μας παραθέτει ο πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών για τη μείωση της αστικής θερμονησίδας στην πραγματικότητα είναι όλες οι καλές πρακτικές που θα κάνουν την Αθήνα πιο ανθρώπινη: «Περιλαμβάνουν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την αύξηση της επιφάνειας βλάστησης και των χώρων πρασίνου, την παροχή δομών σκιάς και νερού, τη χρήση ανακλαστικών δομικών υλικών και την ενσωμάτωση πρακτικών στον αστικό σχεδιασμό με λύσεις βασισμένες στην αειφορία, που εμπνέονται από την ίδια τη φύση (nature-based solutions)».
Η μαζική φύτευση των στεγών, οι κατακόρυφοι κήποι στις όψεις των κτιρίων, η αποκατάσταση των θαμμένων ποταμών είναι καίριες παρεμβάσεις που θα έδιναν ανάσες στην πόλη. Κοιτώντας την παρούσα κατάσταση, δυστυχώς ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς για όλα τα παραπάνω.
