Πινάρ Σελέκ, το σύμβολο της Τουρκίας που αντιστέκεται!
Η Πινάρ Σελέκ, κοινωνιολόγος, συγγραφέας, φεμινίστρια, αντιμιλιταρίστρια, είναι ΤΟ σύμβολο της Τουρκίας που αντιστέκεται στο αυταρχικό της Κράτος. Καθώς διώκεται εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια από το καθεστώς, μπορούμε νόμιμα να πούμε ότι έχουμε να κάνουμε με μια δικαστική σκευωρία και να καταγγείλουμε ότι πρόκειται για ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών που εξυφαίνεται στις ανώτερες σφαίρες της εξουσίας.
Η τελευταία πράξη της δικαστικής της περιπέτειας άρχισε όταν, μετά από την τέταρτη αθώωσή της, ο εισαγγελέας του Ανώτατου Δικαστηρίου ζήτησε αυτή η αθώωση να ακυρωθεί, ακριβώς όπως συνέβη και με τις τρεις προηγούμενες. Και αυτό χωρίς να προσκομίσει κανένα νέο στοιχείο εναντίον της.
Η υπόθεση Πινάρ Σελέκ είναι κάτι το μοναδικό στην ιστορία του δικαίου στη Τουρκία, και προκαλεί δίκαια την οργή από κάθε άποψη!
Παρά την καταστολή, τα βασανιστήρια, τη φυλάκισή της, τις πολλές δίκες, παρά την εξορία της στη Γαλλία, η Σελέκ δίνει το παρόν σε όλους τους αγώνες με αστείρευτο θάρρος.
Έφηβη στη Κωνσταντινούπολη, έζησε δίπλα σε παιδιά του δρόμου και σε εκδιδόμενες γυναίκες, πάλεψε για την αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας και την απελευθέρωση του κουρδικού λαού. Σήμερα, συνεχίζει τον αγώνα της ενάντια στη πατριαρχία, τον καπιταλισμό και τα εξουσιαστικά συστήματα συνδέοντας πάντα μεταξύ τους αυτούς τους αγώνες.
Στην Ελλάδα κυκλοφορεί το βιβλίο της Επειδή είναι Αρμένιοι (εκδόσεις Στοχαστής)
Σόνια Μητραλιά
Αποκλειστική συνέντευξη της Σελέκ Πινάρ στη Σόνια Μητραλιά.
Αναδημοσιεύεται από το ιστολόγιο της φεμινιστικής συλλογικότητας Το Μωβ.
Οι Έλληνες παραδοσιακά ενδιαφέρονται για ό,τι συμβαίνει στη Τουρκία, αλλά δεν γνωρίζουν την εμβληματική μορφή της αντίστασης στον αυταρχισμό του τουρκικού Κράτους που είστε εσείς. Τι είναι αυτό που κάνει την κυβέρνηση Ερντογάν να οργίζεται εναντίον σας, μήπως το ότι υπερασπίζεστε τις μειονότητες ;
Σελέκ Πινάρ : Η δίκη μου άρχισε τον Ιούλιο του 1998, δηλαδή πολύ πριν την κυβέρνηση Ερντογάν. Παρά τις τέσσερις αθωώσεις μου, αυτή συνεχίζει, εδώ και 23 χρόνια, να κραδαίνει τη Δαμόκλεια σπάθη πάνω από το κεφάλι μου. Αυτή η δίκη είναι εμβληματική επειδή καταδεικνύει τη συνέχεια του εθνικιστικού-μιλιταριστικού και αυταρχικού καθεστώτος στο οποίο οι μηχανισμοί της απονομής δικαιοσύνης είναι στην υπηρεσία της εξουσίας. Το πολιτικό πεδίο της σημερινής Τουρκίας είναι αποτέλεσμα εξαιρετικά πολύπλοκων κοινωνικοπολιτικών
Μεγάλωσα μπροστά στις φυλακές όπου ήταν έγκλειστος ο πατέρας μου και πολλοί από τους δικούς μας λόγω του στρατιωτικού καθεστώτος που επέβαλε το πραξικόπημα του 1980, το οποίο φυλάκισε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Κατόπιν, η νεότητά μου σημαδεύτηκε από πολλές δίκες ενάντια σε αγωνιστές και αγωνίστριες, διανοούμενους, καλλιτέχνες που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των καταπιεσμένων, που ασκούν κριτική στις κατασταλτικές πολιτικές. Ήξερα πως στη Τουρκία, αν έχεις κριτικό λόγο ρισκάρεις ή τη φυλακή ή την εξορία ή το θάνατο. Αυτά που εσείς υποστήκατε κατά τη δικτατορία των συνταγματαρχών ήταν και είναι για εμάς μια μόνιμη πραγματικότητα. Άρα όταν άρχισα την έρευνά μου για το κουρδικό ζήτημα, γνώριζα πως θα είχα προβλήματα με τις κρατικές αρχές, αλλά δεν φανταζόμουν ότι θα με κατηγορούσαν για άσκηση βίας και πως θα βρισκόμουν μπλεγμένη σε ένα κακό φιλμ επιστημονικής φαντασίας που θα συνεχιζόταν για τόσο πολύ χρόνο. Όμως, δεν μετανιώνω για τίποτα. Αντιστάθηκα από την πρώτη μέρα της σύλληψής μου, αντιστάθηκα στα άγρια βασανιστήρια, αντιστάθηκα στη φυλακή, αντιστάθηκαν στις απειλές και αντιστέκομαι στην εξορία καθώς αυτή η χώρα είναι και ένας χώρος αντίστασης, μεγάλωσα μέσα στην αντίσταση, ενσωμάτωσα αυτή τη κουλτούρα της αντίστασης, της δημιουργίας, της ελπίδας.
Μπορείτε να μας μιλήσετε για την αντίσταση, για τα κινήματα αμφισβήτησης ;
Το παράδειγμα της κοινωνικής αμφισβήτησης στην Τουρκία δείχνει πώς σε ένα καταπιεστικό περιβάλλον στο οποίο εμποδίζεται η συλλογική δράση, είναι δυνατό κινητοποιήσεις αμφισβήτησης να δημιουργηθούν και να διαχυθούν τόσο από γεωγραφική όσο και από κοινωνική άποψη. Οι κατασταλτικοί μηχανισμοί δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την ανάδειξη, τη γενίκευση και το νεωτερισμό των κοινωνικών αμφισβητήσεων. Από τη δεκαετία του 1960, η άνοδος των λαϊκών κινητοποιήσεων που κατευθύνονταν από τα επαναστατικά κινήματα μπλοκαρίστηκε από την ακραία κρατική βία των πολυάριθμων στρατιωτικών πραξικοπημάτων. Κυρίως εκείνο του 1980 τραυμάτισε πολλές γενιές. Όμως, η αντίσταση δεν συνετρίβη, συνεχίστηκε μέσα στις φυλακές, στα βουνά και κυρίως, μετασχηματίστηκε, εμπλουτίστηκε και ενισχύθηκε. Εδώ και περίπου σαράντα χρόνια, παρά τις μεγάλες εσωτερικές και εξωτερικές εντάσεις και την κρατική βία των διαφόρων συντηρητικών κυβερνήσεων, ο χώρος των κοινωνικών αγώνων γνώρισε τη γέννηση και ενίσχυση νέων λογικών αμφισβήτησης, που χαρακτηρίζονται από την πολλαπλότητά τους, τη δημιουργικότητά τους και τον αντιστασιακό τους φιλειρηνισμό.
Το τουρκικό κατασταλτικό καθεστώς χαρακτηρίζεται από το μονισμό που κυριαρχεί σε όλους τους τομείς, από την εθνοτικότητα, από τους τρόπους διαβίωσης και τον τρόπο ντυσίματος, από τις σχέσεις μεταξύ των φύλων. Και αυτός ο μονισμός ενθαρρύνει τις συμμαχίες ανάμεσα στα διάφορα φεμινιστικά, LGBT, αντιμιλιταριστικά, οικολογικά, ελευθεριακά, αριστερά, κουρδικά, αρμένικα κινήματα, παρά τις συγκρούσεις που μπορεί να υπάρχουν μεταξύ τους. Αυτές οι συμμαχίες προκαλούν μεταβολές θέτοντας σε αμφισβήτηση τα θεωρητικά πλαίσια πάνω στα οποία στηρίζονται αυτά τα κινήματα, προκειμένου να λάβουν περισσότερο υπόψιν τους τις άλλες σχέσεις κυριαρχίας. Οι κοινοί αγώνες μεταμόρφωσαν τις ομάδες αμφισβήτησης και όλο το χώρο των κοινωνικών αγώνων όπου οι έννοιες και τα ρεπερτόρια, οι ιδέες, οι εμπειρίες ταξιδεύουν. Χαρακτηρίζεται σήμερα από πολλαπλότητα σχέσεων, μέσα σε ένα ενδιάμεσο και ρευστό χώρο όπου είναι δυνατό να συνεχίσεις να πορεύεσαι.
Θα μπορέσει αυτή η ρευστότητα να αντέξει στον πόλεμο, στα νέα κατασταλτικά μέτρα, στον έρποντα αυταρχισμό ενός ισλαμο-συντηρητικού καθεστώτος που εφαρμόζει μια πολιτική επαναϊσλαμοποίησης της κοινωνίας και οικονομικής, δικαστικής και κοινωνικής απορρύθμισης; Μπορεί αυτή η μεταμόρφωση να δώσει μια κάποια ελπίδα σε μια χώρα που έχει παγιδευτεί, εδώ και μερικά χρόνια, μέσα σε ένα τούνελ φρίκης; Παραδόξως, σε αυτό το τούνελ, είναι πάντα δυνατό να συνεχίσεις το δρόμο σου. Όμως σήμερα, αυτό το κίνημα έχει όλο και πιο πολύ ανάγκη από διεθνή ορατότητα και αλληλεγγύη.
Είναι μερικά χρόνια που το τουρκικό φεμινιστικό κίνημα παλεύει στην πρώτη γραμμή για να υπερασπιστεί τις δημοκρατικές ελευθερίες και δικαιώματα στη Τουρκία. Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε τη μακροβιότητα αυτού του φεμινιστικού κινήματος και το γεγονός ότι βρίσκεται στη πρωτοπορία των κοινωνικών αγώνων, παρόλο που αναγκάζεται να παλεύει στις χειρότερες δυνατές συνθήκες ;
Ναι, παραπάνω από μερικά χρόνια...αλλά δεν είναι ένα γερασμένο κίνημα… Οι ρίζες του φεμινισμού σε αυτή τη χώρα βυθίζονται βαθιά μέσα στην ιστορία, αλλά δεν είναι παρά 35 χρόνια που υπάρχει σαν κοινωνικό κίνημα. Η κοινωνική ιστορία του φεμινισμού στη Τουρκία αποκαλύπτει, παραδόξως, τη δύναμη της κεμαλικής πατριαρχίας και την ενέργεια που απαιτεί η αποδόμηση των κοινοτοπιών της. Το φεμινιστικό κίνημα εκφράζει μια πρωτόγνωρη αντίθεση στη δομή του δημοκρατικού καθεστώτος. Το σχέδιο του που πάει πολύ πιο πέρα από την πάλη για την ισότητα, θέτει υπό αμφισβήτηση, για πρώτη φορά, όλη την κοινωνική τάξη πραγμάτων που οικοδόμησε ο κοινωνικό-δαρβινισμός. Από τη μέρα της εμφάνισής του, κατάγγειλε τον φαλλοκρατισμό του κεμαλισμού και την εικόνα της ψευτο-απελευθερωμένης "γυναίκας" που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει τις εθνικιστικές βλέψεις ενός πατριαρχικού καθεστώτος καθώς και τις ιδεολογικές αλήθειες των αριστερών κινημάτων. Άρχισε λοιπόν την αποδόμηση της κυρίαρχης γνώσης και της βεβαιότητας της "αλήθειας", σπάζοντας τους θεσμοθετημένους κανόνες στους κοινωνικούς ρόλους, ξεπερνώντας τους κανόνες του πολιτικού συστήματος και κάνοντας επίθεση στην ίδια τη δομή των κοινωνικών σχέσεων. Το φεμινιστικό κίνημα ξεκίνησε μια νέα διαδικασία στον αγωνιστικό χώρο στη Τουρκία επειδή ευνόησε τη μετάλλαξη των μορφών κινητοποίησης και την εμφάνιση ενός νέου λεξιλόγιου μέσα σε αυτό το πλαίσιο που επεκτείνεται σε νέους χώρους συζήτησης. Είναι το κίνημα που ξεκινάει ένα νέο κύκλο αμφισβήτησης, λειτουργώντας σαν θερμοκοιτίδα για την εμφάνιση, από τη δεκαετία του 1990 και πέρα, των διαφόρων οικολογικών, ελευθεριακών, αντιμιλιταριστικών και LGBT κινημάτων που υιοθετούν τον τρόπο του οργάνωσης και δράσης. Και ο πρωταγωνιστικός του ρόλος συνεχίζεται και σήμερα : Η πάλη ενάντια στην πατριαρχία, τον ετεροσεξισμό και τον εθνικισμό, που διεξάγεται σε πολλά μέτωπα και από διάφορα ρεύματα, συνεχίζει να θέτει βασικά υπό αμφισβήτηση την κοινωνική και πολιτική τάξη πραγμάτων στην Τουρκία.
Στις 5 Ιουνίου στη Νίκαια της Γαλλίας, έγινε μια μεγάλη διεθνής φεμινιστική διαδήλωση για μια Ευρώπη χωρίς τείχη, για το δικαίωμα στο άσυλο των γυναικών προσφύγων και LGBTQI+ που έχουν υποστεί έμφυλη βία. Μιλήστε μας για αυτή τη διεθνή δράση της οποίας είστε εμπνεύστρια σε μεγάλο βαθμό.
Στις 5 Ιουνίου στη Νίκαια, έγινε μια διεθνής φεμινιστική δράση για μία Ευρώπη χωρίς τείχη. 'Ημασταν πάνω από 7.000 παρά τις δυσκολίες, όπως το μπλοκάρισμα των ιταλικών συνόρων για να εμποδιστούν να έλθουν οι Ιταλίδες διαδηλώτριες. Ένα μέρος κατάφερε όμως να έλθει, όπως εξάλλου και άλλες...Χιλιάδες και χιλιάδες, από όλες τις γωνιές της Ευρώπης πορεύτηκαν κοντά στα ιταλικά σύνορα για να αρνηθούν τις πολιτικές ποινικοποίησης των μεταναστεύσεων που σκοτώνουν, που βασανίζουν τους μη ευρωπαϊκούς πληθυσμούς και που πλήττουν κυρίως τις γυναίκες, ειδικά τις λεσβίες και τα πρόσωπα τρανς. Μέσα από πολυάριθμες δημιουργικές δράσεις, πετύχαμε να κάνουμε ορατό αυτό που δεν είναι. Είναι ανοιχτό σε όλο το κόσμο, αλλά αυτή τη φορά το θηλυκό θα υπερισχύσει του αρσενικού: οι εξόριστες γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 54% των προσφύγων στην Ευρώπη. Αόρατες. Σε αυτή την αορατότητα θέλουν να τις καταδικάσουν τα ευρωπαϊκά Κράτη, σε μια ύπαρξη χωρίς δικαιώματα, στην εκμετάλλευση και στη βία. Ωστόσο...ωστόσο, μέσα σε αυτή την αορατότητα υπάρχει επίσης και η αντίσταση που ομορφαίνει τις διαδρομές μας. Η συλλογική αντίσταση που ομορφαίνει τη ζωή μας. Η φεμινιστική αντίσταση που ομορφαίνει τον κόσμο μας. Σαν παρελάσεις χαρταετών. Ναι, πετάξαμε χιλιάδες χαρταετούς στις 5 Ιουνίου, από τη θάλασσα που είναι κι αυτή επίσης ένα φονικό σύνορο. Η γαλάζια θάλασσα της Κυανής Ακτής που είναι πια ένας τάφος. Οι χρωματιστοί χαρταετοί θα χορέψουν πάνω από τη θάλασσα για να χαιρετήσουν τους νεκρούς, για να χαιρετίσουν τις Οδύσσειες της εποχής μας. Και επίσης, για να αναπαραστήσουν τις γυναίκες που διασχίζουν σύνορα πετώντας, ταξιδεύοντας, δημιουργώντας, ελεύθερες. Και στις 5 Ιουνίου στη Νίκαια, δείξαμε πως αυτός οι θλιβερός κόσμος μπορεί να είναι ένας χώρος γιορτής! Ένας χώρος ελευθερίας. Με αυτή την παρέμβαση, ξεκινήσαμε το πρώτο επεισόδιο. Ή το ξεκίνημα μιας μακράς φεμινιστικής εκστρατείας μέχρι να κατακτήσουμε μια ελεύθερη Ευρώπη. Το δεύτερο επεισόδιο θα οργανωθεί γύρω από μια λίστα υπογραφών που θα απευθύνουμε στους διεθνείς θεσμούς. Την ετοιμάζουμε και θα την έχουμε σύντομα! Καλούμε τις Ελληνίδες συντρόφισσές μας να μπουν σε αυτό το κίνημα. Θα είμαστε πολύ πιο δυνατές, μαζί!
