Η αιματηρή κληρονομιά του εκατοντάχρονου κυρίου Κίσινγκερ
1923 - 29.11.2023
Ο Χένρι Κίσινγκερ είναι ένας αποκρουστικός εγκληματίας πολέμου. Και η σήψη πάει βαθύτερα από αυτόν.
Ben Burgis
Jacobin - 27.05.2023
Σήμερα είναι τα 100α γενέθλια του Χένρι Κίσινγκερ. Το γεγονός ότι αυτό το τέρας γιορτάζεται αντί να είναι στη φυλακή, μας λέει ότι είναι μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου προβλήματος - και αυτό το πρόβλημα είναι η παγκόσμια αυτοκρατορία της Αμερικής.
Ο αλησμόνητος Anthony Bourdain έγραψε το 2001 ότι "έτσι και βρεθείς στην Καμπότζη, δεν θα πάψεις ποτέ να θέλεις να σκοτώσεις τον Χένρι Κίσινγκερ με τα γυμνά σου χέρια".
Όσο κι αν πολλοί άνθρωποι μπορεί να ήθελαν να το κάνουν αυτό κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, ο Κίσινγκερ παραμένει μαζί μας. Σήμερα είναι τα εκατό του γενέθλια. Και συνεχίζει να αντιμετωπίζεται ως ένας σεβαστός ηλικιωμένος πολιτικός άνδρας. Αυτό θα πρέπει να σας λέει όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την παγκόσμια αυτοκρατορία της Αμερικής.
Αν μη τι άλλο του αρέσουν τα σπορ
Τα αφιερώματα για τον Δρ Κίσινγκερ ήταν καταιγιστικά όλη την εβδομάδα. Στο CNN, ο ξένος ανταποκριτής David Andelman ενθουσιάζεται ότι "στα 100 του χρόνια, ο Χένρι Κίσινγκερ εξακολουθεί να μας διδάσκει την αξία του "Weltanschaüng"". (Το Weltanschaüng μεταφράζεται περίπου ως "κοσμοθεωρία" και εδώ σημαίνει κάτι σαν "μια ολοκληρωμένη κατανόηση του πώς λειτουργεί ο κόσμος"). Στον ιστότοπο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, ο πρόεδρος της ΔΟΕ Τόμας Μπαχ αποκαλεί τον Κίσινγκερ "μεγάλο πολιτικό άνδρα" και "πολιτική ιδιοφυΐα", ο οποίος είναι επίσης "μεγάλος λάτρης του αθλητισμού" και ασχολείται εδώ και καιρό με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να αναφέρει τα διάφορα εγκλήματά του.
Ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ρίτσαρντ Νίξον -και στη συνέχεια υπουργός Εξωτερικών, ρόλο που ανέλαβε χωρίς να εγκαταλείψει την αρχική του θέση- ο Κίσινγκερ επέβλεψε προσωπικά μια εκστρατεία βομβαρδισμών που σκότωσε 150.000 αμάχους στην Καμπότζη. Και μεταξύ πολλών άλλων φρικαλεοτήτων στις οποίες συνέδραμε, βοήθησε στην ανατροπή του Σαλβαδόρ Αλιέντε, του δημοκρατικά εκλεγμένου σοσιαλιστή προέδρου της Χιλής. Ο Κίσινγκερ δήλωσε ως γνωστόν ότι δεν έβλεπε "γιατί πρέπει να καθόμαστε και να παρακολουθούμε μια χώρα να γίνεται κομμουνιστική λόγω της ανευθυνότητας του λαού της".
Οι αποδείξεις για τα εγκλήματα αυτά δεν αμφισβητήθηκαν ποτέ. Είναι όλα δημόσια καταγεγραμμένα. Γιατί λοιπόν ο "Dr K" δεν έχει δει ποτέ το εσωτερικό ενός κελιού φυλακής;
Η πιο άσχημη αλήθεια για τον Κίσινγκερ είναι ότι δεν είναι ένα μοναδικό τέρας. Είναι ένας ασυνήθιστα ξεκάθαρος εκπρόσωπος ενός τερατώδους συστήματος παγκόσμιας ηγεμονίας των ΗΠΑ.
Ο Κίσινγκερ και ο Νίξον
Ο Νίξον δεν έζησε για να δει τα εκατό του γενέθλια. Πέθανε σε ηλικία ογδόντα ενός ετών το 1994. Αλλά μια μεταθανάτια γιορτή για την εκατοστή επέτειο των γενεθλίων του πραγματοποιήθηκε για τον ατιμασμένο πρώην πρόεδρο το 2013. Ο Κίσινγκερ μίλησε σε εκείνη την εκδήλωση, και αφού ολοκλήρωσε τις παρατηρήσεις του, πρότεινε μία πρόποση για τον Νίξον ως "πατριώτη, πρόεδρο και, πάνω απ' όλα, ειρηνοποιό".
Είναι αλήθεια ότι ο Νίξον ήταν πρόθυμος να επιδιώξει ρεαλιστικές διενέξεις με τους αντιπάλους της αμερικανικής υπερδύναμης, την Κίνα και τη Σοβιετική Ένωση. Αλλά όταν είδα το κλιπ με την πρόποση του Κίσινγκερ για τον "ειρηνοποιό", το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ ήταν ένα διαβόητο απόσπασμα από τη συνομιλία του 1970 μεταξύ του Κίσινγκερ και του αναπληρωτή του Αλεξάντερ Χέιγκ, στο οποίο ο Κίσινγκερ μεταφέρει τις οδηγίες του Νίξον για τον βομβαρδισμό της Καμπότζης. Ο Κίσινγκερ γνώριζε ότι ορισμένα μέλη της κυβέρνησης μπορεί να είχαν ενδοιασμούς για την επέκταση του πολέμου σε μια ουδέτερη χώρα, αλλά κατέστησε σαφές ότι ο αρχιστράτηγος δεν θα έπρεπε να παρακούσει την εντολή.
Κ: Δεύτερον, θέλει μια μαζική εκστρατεία βομβαρδισμών στην Καμπότζη. Δεν θέλει να ακούσει τίποτα. Είναι διαταγή, πρέπει να γίνει. Οτιδήποτε πετάει σε οτιδήποτε κινείται. Το καταλάβατε αυτό;
Χ: (Η απάντηση είναι δυσδιάκριτη, αλλά ο Χέιγκ ακούστηκε σαν να γελούσε).
Λίγα χρόνια αργότερα, ο Νίξον και ο Κίσινγκερ θα παριστάνουν τους "ειρηνοποιούς", ρίχνοντας τελικά την "πετσέτα" μετά από αρκετά χρόνια αυξανόμενης αιματοχυσίας στο Βιετνάμ, το Λάος και την Καμπότζη. Ίσως αυτό είναι το επίτευγμα που θυμόταν με συγκίνηση ο Κίσινγκερ όταν έκανε την πρόποση στη μνήμη του παλιού του αφεντικού.
Αν είναι έτσι, ο Κίσινγκερ ξεχνούσε βολικά ότι αυτός και ο Νίξον απέφευγαν ουσιαστικά την ίδια συμφωνία όσο κλιμάκωναν τον πόλεμο. Στην πραγματικότητα, ακόμη και πριν ο Νίξον φτάσει στον Λευκό Οίκο, είχε φροντίσει να σαμποτάρει τις ειρηνευτικές συνομιλίες του προκατόχου του Λίντον Τζόνσον στο Παρίσι - ενθαρρύνοντας την αντιπροσωπεία του Νοτίου Βιετνάμ να κωφεύει, με την ελπίδα να επιτύχει μια καλύτερη συμφωνία όταν ο Νίξον θα αναλάμβανε τα καθήκοντά του.
Αυτό κανείς δεν προσπαθεί να το αρνηθεί. Υπάρχει κάποια διαμάχη σχετικά με την έκταση του ρόλου του Δρ Κίσινγκερ. Στο αφιέρωμά του στο CNN, ο David Andelman υπερασπίζεται τον Κίσινγκερ προβάλλοντας ότι ενώ "ορισμένοι έχουν υποστηρίξει ότι ο Κίσινγκερ ήταν αυτός που προσπάθησε να επιβραδύνει τη διαδικασία προς την ειρήνη κατά τη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας του Νίξον", τα στοιχεία από τις κασέτες του Λευκού Οίκου δείχνουν τον H. R. Haldeman ως τον κύριο συνεργάτη του Νίξον στις συνομιλίες "μαϊμού". Αλλά ακόμη και ο Adelman παραδέχεται ότι ο Δρ Κίσινγκερ "μπορεί κάλλιστα να είχε ενημερώσει την ομάδα της προεκλογικής εκστρατείας του Νίξον για τις σκέψεις του Τζόνσον".
Ένα μικρό στοιχείο, ίσως, για να το κρατήσει κανείς απέναντι σε έναν Σημαντικό Πολιτικό 'Ανδρα που πετάει γύρω του λέξεις όπως Weltanschaüng.
Μια ιστορία συνέχειας
Όταν το Κογκρέσο άσκησε δίωξη κατά του Νίξον για διαφθορά και παρεμπόδιση της δικαιοσύνης, ο Δημοκρατικός εκπρόσωπος του Μίσιγκαν John Conyers πρότεινε να συμπεριληφθεί ένα άρθρο σχετικά με τον παράνομο βομβαρδισμό της Καμπότζης - ο οποίος αρχικά είχε κρατηθεί μυστικός από το αμερικανικό κοινό. Η πρόταση απορρίφθηκε με 26 ψήφους έναντι 12. Όπως σημείωνε ο Conyers σε άρθρο του αργότερα την ίδια εκείνη χρονιά, αυτό μπορεί να συνέβη επειδή η ανάδειξη του θέματος των εγκλημάτων πολέμου στη Νοτιοανατολική Ασία θα έθιγε "τις προηγούμενες κυβερνήσεις" και την αποτυχία του ίδιου του Κογκρέσου να περιορίσει την προεδρική πολεμική εξουσία.
Όταν ο Νίξον εγκατέλειψε την εξουσία, ο Κίσινγκερ παρέμεινε, συνεχίζοντας να υπηρετεί τον εξαιρετικά ασυνήθιστο διπλό του ρόλο ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας και υπουργός Εξωτερικών για τον διάδοχο του Νίξον Τζέραλντ Φορντ. Και κάθε πρόεδρος από τον Φορντ μέχρι τον Τζο Μπάιντεν -Δημοκράτες και Ρεπουμπλικάνοι- απηύθυνε κάποια στιγμή πρόσκληση στον Δρ Κ. να έρθει στον Λευκό Οίκο για να συζητήσει θέματα πολέμου και διπλωματίας.
Ορισμένες από αυτές τις επισκέψεις μπορεί να έδωσαν στον Κίσινγκερ την ευκαιρία να συναντήσει παλιούς φίλους. Μήπως κι εκείνο το φάντασμα που γελούσε σιγανά στην άλλη άκρη της γραμμής όταν ο Κίσινγκερ μετέδιδε τις οδηγίες του Νίξον για την αδιάκριτη μαζική δολοφονία αμάχων της Καμπότζης, τον Αλεξάντερ Χέιγκ; Ο Χέιγκ διετέλεσε διοικητής της Ευρωπαϊκής Διοίκησης των ΗΠΑ και ανώτατος διοικητής των συμμάχων του ΝΑΤΟ για το μεγαλύτερο μέρος της προεδρίας του Τζίμι Κάρτερ. Ο Ρόναλντ Ρέιγκαν τον έκανε υπουργό Εξωτερικών.
Ο Κίσινγκερ δεν είναι ο μόνος Κίσινγκερ
Περιέργως, ο Κίσινγκερ δεν έχει επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο του Μπάιντεν, ή τουλάχιστον όχι ακόμη. Θέλω να πιστεύω ότι ο σημερινός πρόεδρος ενοχλείται από τη μακρά ιστορία εμπλοκής του Κίσινγκερ σε διωκόμενα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Αλλά η ιστορία του Μπάιντεν υποδηλώνει το αντίθετο.
Μήπως ενοχλεί τον Μπάιντεν ότι ο Κίσινγκερ σκότωσε πολλούς αμάχους στην Καμπότζη; Ο γερουσιαστής Μπάιντεν δεν έδειξε τέτοιους ενδοιασμούς για τους βομβαρδισμούς "σοκ και δέος" στο Ιράκ, όταν υποστήριξε αυτόν τον πόλεμο το 2003.
Μήπως ενοχλεί τον Μπάιντεν ότι ο Κίσινγκερ σχεδίαζε πραξικοπήματα εναντίον εκλεγμένων αριστερών στη Λατινική Αμερική; Ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν δεν φαίνεται να εξέφρασε ούτε μια φωνή διαμαρτυρίας όταν ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και η υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον υποστήριξαν το πραξικόπημα κατά του προέδρου της Ονδούρας Μανουέλ Ζελάγια.
Και μιας και μιλάμε για τη Χίλαρι Κλίντον, αξίζει να θυμηθούμε ότι διαφήμισε τη σχέση της με τον Χένρι Κίσινγκερ -τον οποίο αποκάλεσε φίλο και έμπιστο σύμβουλο- όταν έθετε υποψηφιότητα για την προεδρία το 2016. Όταν ο προκριματικός της αντίπαλος Μπέρνι Σάντερς απάντησε αναφέροντας τον Σαλβαδόρ Αλιέντε, η απάντηση τόσο της Κλίντον όσο και του συντονιστή θα μπορούσε κάλλιστα να είναι: "Ποιος Σαλβαδόρ;".
Ο Κίσινγκερ δεν καταδέχτηκε ποτέ να αποκρύψει τη συνενοχή του σε σαφείς παραβιάσεις του αμερικανικού και του διεθνούς δικαίου που σκότωσαν τεράστιο αριθμό αθώων ανθρώπων. Το γεγονός ότι έφθασε στην ηλικία των εκατό ετών ως ελεύθερος άνθρωπος δεν είναι μια αβλεψία- είναι σύμπτωμα μιας πολύ βαθύτερης παθολογίας.
Η προθυμία του να παραβιάσει τους παγκόσμιους κανόνες - να διατάξει μια δολοφονία εδώ, να σφαγιάσει μερικούς χωρικούς εκεί, να καθαιρέσει έναν ή δύο εκλεγμένους αριστερούς σε χώρες που, ελάτε τώρα, δεν έχουν σημασία ούτως ή άλλως - ήταν αναπόσπαστο μέρος του τρόπου με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες διαχειρίζονταν τις σφαίρες επιρροής τους σε όλο τον κόσμο πολύ πριν εμφανιστεί στη σκηνή ο Χένρι Κίσινγκερ.
Δεν είναι ότι ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ χρειαζόταν συμβουλές από τον Χένρι Κίσινγκερ, ο οποίος μόλις είχε τελειώσει το μεταπτυχιακό του εκείνη την εποχή, όταν αποφάσισε να προστατεύσει τα συμφέροντα της United Fruit Company ανατρέποντας την κυβέρνηση της Γουατεμάλας το 1954. Και η υπουργός Κλίντον μπορεί να σήκωσε ή να μην σήκωσε το τηλέφωνο για να συμβουλευτεί έναν πολύ ηλικιωμένο Δρ Κ. για το πώς να χειριστεί την κρίση στην Ονδούρα.
Σίγουρα δεν θα χύσω δάκρυα όταν ο Δρ Κίσινγκερ τελικά πεθάνει. Και θα εκστασιαστώ - αν και θα σοκαριστώ - αν δει το εσωτερικό μιας δικαστικής αίθουσας πριν συμβεί αυτό. Αλλά δεν πρέπει να ξεγελιόμαστε νομίζοντας ότι είναι μοναδικός. Δεν διοικείς μια αυτοκρατορία που εκτείνεται σε όλο τον κόσμο για τόσες πολλές δεκαετίες, χτυπώντας γεωπολιτικούς αντιπάλους, αγροτικές επαναστάσεις, εξεγέρσεις σε κατεχόμενες χώρες και ενοχλητικούς ψηφοφόρους σε κρίσιμα πελατειακά κράτη, χωρίς πολλούς ανθρώπους να στελεχώνουν τον αυτοκρατορικό σου μηχανισμό και να σκέφτονται όπως ο Χένρι Κίσινγκερ.
Μπορεί να υπάρχει κάτι σχεδόν δαιμονικό στο πόσο ατάραχος είναι ο Δρ Κ. απέναντι στα εγκλήματά του. 'Οταν όμως μιλάμε για τη βασική του επιδίωξη να αγνοηθούν τα νομικά και ηθικά εμπόδια που δεν αφήνουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να εφαρμόσουν στον κόσμο αυτό που θέλουν, τότε μιλάμε ξεκάθαρα για τον Κίσινγκερ.
Ο Ben Burgis είναι αρθρογράφος του Jacobin, επίκουρος καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Rutgers και οικοδεσπότης της εκπομπής στο YouTube και του podcast Give Them An Argument. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων, με πιο πρόσφατο το Christopher Hitchens: What He Got Right, How He Went Wrong, and Why He Still Matters.
