Ο γάιδαρος, το καλό και η «μεγάλη εικόνα»

Ο γάιδαρος, το καλό και η «μεγάλη εικόνα» Facebook Twitter
Το μίσος, ο φθόνος, η πλεονεξία, είναι δικός μας κλήρος. Ο γάιδαρος είναι εκτός Ιστορίας και εντός Παραδείσου, έτσι τουλάχιστον θέλουμε να τον φανταζόμαστε με τα συναισθήματά μας.
0

ΕΝΑΣ ΓΑΪΔΑΡΟΣ ΔΕΜΕΝΟΣ ΣΤΟ αγροτικό αμάξι ενός τοπικού κτηνοτρόφου και αντιδημάρχου, κακοποιημένος, το αίμα του έχει απλωθεί στην άσφαλτο. Γίνεται ένα από τα θέματα των ημερών, γεννάει ένα βαθύτερα χριστιανικό σκίτσο του Χρήστου Παπανίκου μέσα στο κύμα της οργής και της συγκίνησης των θεατών σε αναρίθμητες μεγάλες και μικρότερες οθόνες των ηλεκτρονικών πλατειών.

Στην αργή και γεμάτη εμπόδια πορεία προς την αναγνώριση της αυτοδύναμης σημασίας του ζώου, ο γάιδαρος παραπέμπει σε μια άλλη εκδοχή της καλοσύνης. Δεν είναι βέβαια ο αμνός του Θεού, αλλά έχει κατακτήσει το βάθρο του στη χριστιανική φαντασία. Ζώο παραγωγικό στα αγροτικά νοικοκυριά για χιλιετίες, έχουμε αρχίσει να το βλέπουμε ως δυνάμει κατοικίδιο, ως ζώο συντροφιάς κι αυτό.

Γίνεται έτσι όλο και πιο αφόρητος όχι μόνο ο βασανισμός του, όπως στην προκείμενη περίπτωση, αλλά και αυτή καθαυτή η χρήση του ως «εργάτη» στην οικονομία του νοσταλγικού τουρισμού ή στα φορτώματα και στις μεταφορές των χωριών.

Εμείς, ένα αστικό, κατά τεκμήριο, κοινό, ζητάμε την απελευθέρωση του ζώου από τον κλοιό της χρησιμότητας και της εκμετάλλευσης, την εξύψωσή του στο status του φίλου του ανθρώπου, του υπό προστασία τρυφερού πλάσματος.

Με έναν παράξενο τρόπο, έτσι, αυτοί οι σκληροί καιροί όπου έχει επιστρέψει η «γεωπολιτική» Ιστορία (με πολέμους, κρίσεις, πρωτοφανή προβλήματα) μας βρίσκουν όλο και πιο απροκάλυπτα συναισθηματικούς. Ο γαϊδαράκος της Ζίτσας και οι πληγές του γίνονται, ερήμην του, μια μεταφορά αυτής της μετατόπισης των ευαισθησιών που, με αντιφατικό τρόπο, αναζητούν πλέον μια άλλη συνθήκη ζωής: πιο ήρεμη, πιο συμπονετική, πέρα από τη βία και την απληστία

Με έναν παράξενο τρόπο, έτσι, αυτοί οι σκληροί καιροί όπου έχει επιστρέψει η «γεωπολιτική» Ιστορία (με πολέμους, κρίσεις, πρωτοφανή προβλήματα) μας βρίσκουν όλο και πιο απροκάλυπτα συναισθηματικούς.

Ο γαϊδαράκος της Ζίτσας και οι πληγές του γίνονται, ερήμην του, μια μεταφορά αυτής της μετατόπισης των ευαισθησιών που, με αντιφατικό τρόπο, αναζητούν πλέον μια άλλη συνθήκη ζωής: πιο ήρεμη, πιο συμπονετική, πέρα από τη βία και την απληστία. Και δεν είναι τυχαίο που στο συγκεκριμένο ζώο βλέπουμε την ίδια την ιδέα της καλοκάγαθης αθωότητας που υποφέρει από διάφορες μορφές παλιανθρωπιάς.

Θα πει κανείς πως αυτά τα μικρά ίχνη και οι εκστρατείες συγκίνησης, που συχνά δεν μένουν πιστές στα πραγματικά γεγονότα, αφού ακολουθούν με πείσμα μια καινούργια ηθική και όχι πάντα την αλήθεια των όσων συνέβησαν (τα χυμένα σπλάχνα στο δρόμο δεν ήταν του γαϊδάρου αλλά κάποιου άλλου ζώου), θα πει κανείς πως αυτά τα ίχνη μάς βγάζουν έξω από τα μεγάλα, σοβαρά, πολιτικά και κοινωνικά μας θέματα. Αποπροσανατολισμός. Σύγχυση. Υπερβολές μιας δημοκρατίας των συγκινήσεων και των ρεφλέξ, φτιαγμένης από εφήμερους θυμούς και εξίσου περαστικές δόσεις ανακούφισης.

Επειδή όμως στη μεγάλη εικόνα και στα τεκταινόμενά της δεν βρίσκουμε αθωότητα και καλοσύνη, ψάχνουμε άλλες πηγές. Και το γαϊδουράκι που υποφέρει και ένα τέτοιο μαρτύριο μοιάζει να μας αφορά με ιδιαίτερο τρόπο.

Το μαρτυρικό ή θνήσκον ζώο γίνεται όχημα λύτρωσης από όλους τους απάνθρωπους μηχανισμούς που μας πολιορκούν και συχνά αποτελούμε κι εμείς μέρος τους. Πληγωμένο, χτυπημένο στην άκρη ενός δρόμου, το ζώο μάς κοιτάζει με παράπονο, όχι όμως με μίσος. Το μίσος, ο φθόνος, η πλεονεξία, είναι δικός μας κλήρος. Ο γάιδαρος είναι εκτός Ιστορίας και εντός Παραδείσου, έτσι τουλάχιστον θέλουμε να τον φανταζόμαστε με τα συναισθήματά μας.

Κάθε τόσο θα εμφανίζεται αιφνίδια μια τέτοια ιστορία οδύνης, η φρικίαση, και από την άλλη η χαρά για τη θεραπεία, για τη διάσωση, για την επούλωση των πληγών του ζώου. Δεν είμαστε ακόμα πρόθυμοι ή ικανοί να φανταστούμε μια κοινωνία δίχως σκόπιμο πόνο και βία. Η αθωότητα, λοιπόν, μπορεί να βρίσκεται εκεί έξω, στο ζώο που ξεψυχά και θέλουμε να αναστηθεί για χάρη μας. Όπως ακριβώς ο γαϊδαράκος της ιστορίας μας.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Ο Μασκ δεν είναι Ναζί ακριβώς, αλλά μπορεί να είναι κάτι ακόμα χειρότερο»

Οπτική Γωνία / «Ο Μασκ δεν είναι Ναζί ακριβώς, αλλά μπορεί να είναι κάτι ακόμα χειρότερο»

Viral έχει γίνει η ανάρτηση του πρώην φίλου και συνεργάτη του Έλον Μασκ, Φίλιπ Λόου, επιφανή νευροεπιστήμονα, ιδρυτή της εταιρείας Neurovigil και εφευρέτη του iBrain, όπου γράφει μεταξύ άλλων ότι λίγη σημασία έχει τελικά αν κάποιος είναι πραγματικά Ναζί από τη στιγμή που ενεργεί ως Ναζί.
THE LIFO TEAM
«Αν κλείσει το TikTok, δεν θα θυμάσαι καν ποιος είμαι»

Social media / «Αν κλείσει το TikTok, δεν θα θυμάσαι καν ποιος είμαι»

Ο σεφ Eraldo μιλά για τους ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς που επανοικειοποιείται και χρησιμοποιεί ως «όπλο» στα viral βίντεό του στο TikTok, αλλά και για την πιθανότητα η εφαρμογή μια μέρα απλώς να εξαφανιστεί.
ΠΕΝΝΥ ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΥ
Τέμπη: Πού βρισκόμαστε δύο χρόνια μετά

Βασιλική Σιούτη / Τέμπη: Πού βρισκόμαστε δύο χρόνια μετά

Η δικαστική έρευνα είναι σε εξέλιξη, αλλά η κοινωνία πιέζει να αποδοθούν ευθύνες στους υπαίτιους. Τα αναπάντητα ερωτήματα είναι αρκετά και η κυβέρνηση δεν έχει πείσει πως έχει κάνει ό,τι χρειάζεται για να διευκολύνει την έρευνα της Δικαιοσύνης.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο Κηφισός και τα αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική «μπάζουν νερά»;

Ρεπορτάζ / Ο Κηφισός και τα αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική «μπάζουν νερά»;

Πώς ιεραρχούνται τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στην Αττική; Είναι στη σωστή κατεύθυνση; Θα ήταν εφικτό ο πλημμυρικός κίνδυνος να αντιμετωπιστεί με λύσεις βασισμένες στη φύση, και τι μπορεί να γίνει στον Κηφισό;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ναι, δεν υπάρχουν μόνο δύο φύλα»

Οπτική Γωνία / «Όχι, δεν υπάρχουν μόνο δύο φύλα»

Το επικοινωνιολόγ@ Jay Ραΐσης και η κλινική ψυχολόγος, συνιδρύτρια του Orlando LGBT+, Νάνσυ Παπαθανασίου εξηγούν γιατί το κοινωνικό φύλο είναι ένα κατασκεύασμα και πώς η ρητορική μίσους κανονικοποιεί και ενδυναμώνει την άσκηση κάθε είδους βίας στην καθημερινότητα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ανελκυστήρες: Τα ατυχήματα και τα θολά σημεία

Ρεπορτάζ / Δημόσιοι ανελκυστήρες: Τα ατυχήματα και το περίπλοκο νομικό πλαίσιο

Γιατί χιλιάδες ανελκυστήρες είναι άγνωστοι σήμερα στην πολιτεία; Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις συντήρησης και πιστοποίησής τους; Με αφορμή τα πρόσφατα ατυχήματα σε δύο νοσοκομεία, αναζητήσαμε απαντήσεις.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Το εκκρεμές του Μαξίμου και η τυραννία της μειοψηφίας και της πλειοψηφίας 

Βασιλική Σιούτη / Το εκκρεμές του Μαξίμου και η τυραννία της μειοψηφίας και της πλειοψηφίας 

Μία μέρα μετά την ορκωμοσία του Τραμπ ο πρωθυπουργός δήλωσε πως τυχαίνει να πιστεύει κι αυτός ότι υπάρχουν δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Πριν από δύο χρόνια όμως έλεγε άλλα. Τι πιστεύει τελικά; 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ