Η φωτογραφική εβδομάδα
2. Ιστορία και αισθητική του μίνι γκολφ
Στο Σαλάντι Αργολίδας είχε λειτουργήσει τη δεκαετία του 1980 το ξενοδοχείο "Ακτή Σαλάντι", το μοναδικό ξενοδοχείο που απευθυνόταν αποκλειστικά σε γυμνιστές. Το ξενοδοχείο είχε 924 κλίνες, βρισκόταν κοντά στην παραλία και διέθετε υποδομές για ΑΜΕΑ, πάρκινγκ 100 θέσεων, περιοχή μίνι γκολφ, γήπεδο τένις και βόλεϊ, παιδική χαρά, πισίνα ενηλίκων, παιδική πισίνα, αμφιθέατρο, βιολογικό καθαρισμό δυνατότητας 2.000 ατόμων. Στο χώρο γύρω από το ξενοδοχείο έχουν φυτευτεί 1.000 ρίζες ελιές και 500 λεμονιές. Το ξενοδοχείο όμως έκλεισε ύστερα από έντονες αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας και εκπροσώπων της εκκλησίας. Πλέον τα κτήρια του ξενοδοχείου έχουν εγκαταλειφθεί και έχουν λεηλατηθεί.
[Wikipedia]
Freya Bainbridge
Messy Nessy - 07.07.2022
Στις Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν μεγάλα πράγματα - ακόμη και όταν πρόκειται για μικροπράγματα. Και ίσως αυτό να μην ισχύει πουθενά περισσότερο από ό,τι σε ένα ιδιαίτερα κιτς δείγμα της αμερικανικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, το γήπεδο μίνι γκολφ. Η ευημερία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μια ιστορική περίοδο που καθορίστηκε από το αυτοκίνητο και την ευκολία των ταξιδιών που επέτρεψε, οδήγησε σε μια έκρηξη της προαστιοποίησης και της επέκτασης των ασφαλτοστρωμένων δρόμων σε όλη τη χώρα. Για να κατοικηθούν αυτές οι νέες διαδρομές, άρχισαν να δημιουργούνται εμπορικές και οδικές κατασκευές- τουριστική αρχιτεκτονική για το αναδυόμενο αμερικανικό road trip. Οι κατασκευές αυτές ήταν συχνά καινοφανείς - σκεφτείτε τα εστιατόρια σε σχήμα καφετιέρας, τον γιγαντιαίο καουμπόη από fiber glass που κρατάει όπλο - και αποτέλεσαν βασικό στοιχείο του αμερικανικού τοπίου για δεκαετίες, μέχρι που ο μοντερνισμός μπήκε στην πόλη. Ο μοντερνισμός και η επέκταση του διαπολιτειακού δικτύου. Στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα, ο βετεράνος ντοκιμαντερίστας της Αμερικής των δρόμων John Margolies ξεκίνησε να αποτυπώνει αυτό το κομμάτι της Βόρειας Αμερικής που, όπως όλα τα καλύτερα πράγματα στη ζωή, πέθαινε. Από όλες τις κατασκευές που κατέγραψε ο Margolies, φάνηκε να έχει αδυναμία στο γήπεδο μίνι γκολφ. Παρακολουθώντας τα σε όλη τη χώρα, από την Καλιφόρνια μέχρι το Τέξας και τη Φλόριντα, ο Margolies τα απαθανάτισε σε όλη την κιτς δόξα τους με τις χαρακτηριστικές αποχρώσεις Kodachrome.
Το κολοσσιαίο αρχείο (για το οποίο έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν) των 11.710 έγχρωμων διαφανειών που παρήγαγε ο Margolies με την πιστή του Canon FT μέσα σε μια περίοδο 40 ετών στεγάζεται πλέον στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου μετά το θάνατό του το 2016.
Μια περιήγηση στο αρχείο θα σας μεταφέρει από μια παραθαλάσσια φάλαινα στο Γκάλβεστον του Τέξας, σε ένα διαστημικό λεωφορείο στο Fountain Valley της Καλιφόρνια, σε μια ρέπλικα ιαπωνικής παγόδας στο Σαν Ντιέγκο. Ένα πειρατικό πλοίο βρίσκεται εύστοχα στο Ocean City του Maryland.
Κι' έπειτα υπάρχουν και τα κάστρα.
Σκεφτείτε τη Disney ζωρίς τα κάστρα. Το εξωφρενικό Mystic Castle βρίσκεται στο Golf N' Stuff, ένα λούνα παρκ στη Ventura που λειτουργεί εδώ και πενήντα χρόνια, ενώ στο Fresno υπάρχει ένα μικρότερο, αλλά όχι λιγότερο γοητευτικό κάστρο που μπορείτε να βρείτε στην πίστα Storybook στο Blackbeard's Mini Golf. Στο Boomers! στο Fountain Valley, το οποίο έχει πλέον κλείσει, θα μπορούσατε να βρείτε ένα κάστρο που θυμίζει ξεκάθαρα κουτί παιχνιδιών, με ροζ τούβλα και πολύχρωμους πύργους. Αποδεικνύεται ότι υπάρχουν τρία πράγματα για τα οποία μπορείτε να είστε σίγουροι στη ζωή: ο θάνατος, οι φόροι και τα κάστρα στα γήπεδα μίνι γκολφ.
Όπως και το ποδόσφαιρο, η προέλευση του μίνι γκολφ είναι ένα θέμα που αμφισβητείται έντονα. Ορισμένοι λένε ότι μπορεί να αναχθεί στην Κίνα του 9ου αιώνα, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι οι Ολλανδοί το εφηύραν μερικές εκατοντάδες χρόνια αργότερα. Οι Γάλλοι λένε ότι εξελίχθηκε από ένα παιχνίδι που ονομάζεται pallemail, δημοφιλές τον 15ο αιώνα. Οι Σκωτσέζοι, εν τω μεταξύ, ισχυρίζονται ότι η προέλευσή του είναι το Ladies Putting Club, το οποίο ιδρύθηκε το 1827 και συνδέθηκε με το γήπεδο γκολφ του St. Andrews για αποκλειστική χρήση από γυναίκες. Το πλήρες παιχνίδι προοριζόταν προφανώς για τα μεγάλα αγόρια.
Συγκεκριμένα στοιχεία, ωστόσο, άρχισαν να εμφανίζονται μόλις στις αρχές του εικοστού αιώνα. Η πρώτη τεκμηριωμένη αναφορά σε γήπεδο γίνεται στην έκδοση της 8ης Ιουνίου 1912 της εφημερίδας The Illustrated London News, ενώ ακολούθησε το πρώτο τυποποιημένο γήπεδο μίνι γκολφ που εισήλθε σε μαζική παραγωγή το 1916 στη Βόρεια Καρολίνα. Αλλά η επανάσταση στο παιχνίδι ήρθε το 1922 όταν εφευρέθηκε το τεχνητό πράσινο - ένα μείγμα από φλοιούς βαμβακόσπορου, άμμο, λάδι και βαφή - που σήμαινε ότι μπορούσε να παιχτεί οπουδήποτε και με οποιονδήποτε καιρό. Μπορούσε να παιχτεί ακόμη και σε ταράτσες, και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '20 υπήρχαν περισσότερα από εκατό μόνο στη Νέα Υόρκη.
Ωστόσο, το μίνι γκολφ δυσκολεύτηκε να βρει έδαφος στη Δυτική Ακτή, όπου τα μεγάλα αφεντικά του Χόλιγουντ άρχισαν να ανησυχούν ότι αποτελούσε πολύ μεγάλη απειλή για τους θεατές των κινηματογράφων - σε τέτοιο βαθμό που λέγεται ότι συμπεριέλαβαν ειδικές ρήτρες στα συμβόλαια των αστέρων των ταινιών τους που τους απαγόρευαν να φωτογραφίζονται παίζοντας το παιχνίδι. Το ξέσπασμα της ύφεσης, ωστόσο, ανέστειλε τα σχέδια όλων για το putting, με σχεδόν όλα τα υπάρχοντα γήπεδα να κλείνουν και να κατεδαφίζονται πριν από το τέλος της δεκαετίας του '30.
Τα πρώτα γήπεδα μίνι γκολφ δεν ήταν όπως τα φανταζόμαστε σήμερα. Ήταν πολύ πιο πρόχειρα. Η οικονομική ύφεση συνέβαλε στο να χρησιμοποιούνται παλιά κομμάτια σωληνώσεων και επαναχρησιμοποιημένο χώμα ως εμπόδια, και τα γήπεδα συχνά τοποθετούνταν στρατηγικά κοντά σε διαφημιστικές πινακίδες ή καλά φωτισμένες περιοχές, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να συνεχίζουν να παίζουν τη νύχτα χωρίς οι ιδιοκτήτες των γηπέδων να πληρώνουν το λογαριασμό. Τα ίδια τα γήπεδα στις ταράτσες προέκυψαν σε μεγάλο βαθμό επειδή μπορούσε έτσι να αξιοποιηθεί η αχρησιμοποίητη και ανεκμετάλλευτη ακίνητη περιουσία στην κορυφή των κτιρίων. Τα σταματημένα εργοτάξια ήταν ένα άλλο αγαπημένο στέκι των τολμηρών παικτών του μίνι γκολφ, οι οποίοι μπορούσαν να ενσωματώσουν τα οικοδομικά υλικά που είχαν απομείνει σε μοναδικούς συνδυασμούς εμποδίων. Ακόμα και πολυτελή εστιατόρια ανέλαβαν δράση όταν οι πελάτες τους στέρεψαν, αντικαθιστώντας τα τραπέζια με μια εντελώς διαφορετική διαδρομή από αυτή που συνήθιζαν να σερβίρουν. Το μίνι γκολφ ήταν για πολλούς ένα μέσο για να βγάλουν λίγα χρήματα που θα τους βοηθούσε να ξεπεράσουν τα επακόλουθα του κραχ του 1929, αξιοποιώντας ακίνητα που είχαν χάσει την αγοραστική τους αξία και αποτελούσαν τα λεγόμενα πλασματικά ακίνητα.
Καθώς η παλιά φρουρά μάζευε τις βαλίτσες της στο τέλος της δεκαετίας του '30, ένα νέο είδος μίνι γκολφ εμφανίστηκε στη σκηνή. Το 1938 ο Joseph και ο Robert Taylor - οι μελλοντικοί βασιλιάδες του κλάδου - άρχισαν να δημιουργούν και να λειτουργούν τα δικά τους γήπεδα. Κρατώντας τα "εμπόδια" των προκατόχων τους της εποχής της ύφεσης, αλλά χωρίς την κυριολεκτική "ύφεση", αυτά τα γήπεδα είχαν τοπίο, και ανεμόμυλους, και πηγάδια ευχών, και ναι, κάστρα. Τα νέα κυκλοφόρησαν και σύντομα τα κατασκεύαζαν και για άλλους - φτιάχτηκε ακόμη και μια προκατασκευασμένη πίστα για τον στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών που μπορούσε να μεταφερθεί στο εξωτερικό.
Τα γήπεδα του μίνι γκολφ έγιναν εξωφρενική υπόθεση, μοιάζοντας περισσότερο με λούνα παρκ παρά με ένα κομμάτι τεχνητού χλοοτάπητα με μερικές τρύπες. Συχνά ακολουθούσαν θεματικές ενότητες, όπως στο Storybook Land Golf στο Σαν Ντιέγκο, όπου εκπροσωπούνταν διάφορα μέρη του κόσμου, από την Αίγυπτο μέχρι την Ιαπωνία, αν και σε μικρότερη κλίμακα. Και αυτά ήταν τόποι παραμυθιών για πολλούς εκείνη την εποχή, το είδος των τόπων που είχαν δει μόνο στις σελίδες εικονογραφημένων μυθιστορημάτων. Κατά κάποιο τρόπο, ήταν ένα είδος προδρόμου για μέρη όπως το Tianducheng στην Κίνα με το αντίγραφο του Παρισιού, ή εκείνη η πόλη με τα ψεύτικα γαλλικά châteaux στην Τουρκία.
Το Putt away παρέμεινε στη μόδα καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του '60 και στη δεκαετία του '70, αποτελώντας μάλιστα ένα αξιοσέβαστο άθλημα με τους δικούς του επίλεκτους παίκτες να κερδίζουν μεγάλα χρηματικά ποσά (μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια). Υπήρξαν και καλλιστεία Miss Putt-Putt. Αλλά προς το τέλος της δεκαετίας του '70 το παιχνίδι έγινε λιγότερο πόλος έλξης για σοβαρούς ενήλικες που ασχολούνταν με το γκολφ και περισσότερο σημείο συνάντησης για τους τοπικούς εφήβους και καθημερινή έξοδο για τις οικογένειες.
Και μετά ήρθε το διαπολιτειακό δίκτυο.
'Αρχισε να δημιουργείται από τη δεκαετία του '50. Ο αριθμός των ταξιδιωτών που χρησιμοποιούσαν τους τοπικούς αυτοκινητόδρομους όλο και μειωνόταν και τα γήπεδα μίνι γκολφ στην άκρη του δρόμου άρχισαν κυριολεκτικά να μαραζώνουν.
Παρά τη θεματολογία του, ο Margolies ήταν στην ουσία μη συναισθηματικός φωτογράφος. Φωτογράφιζε μετωπικά ή υπό γωνία για να τονίσει τις περιγραφικές λεπτομέρειες. Από τις φωτογραφίες του έλειπε το περιβαλλοντικό πλαίσιο, ώστε να αποπνέουν διαχρονικότητα. Είχε την πειθαρχία ενός εθνογράφου, και η δουλειά του δεν ήταν για αισθητική απόλαυση, αν και συχνά θεωρείται σήμερα ότι ενυπάρχει κι αυτή, αλλά ως μέσο για να καταγράψει και να διατηρήσει μια πτυχή του αμερικανικού πολιτισμού που ήξερε ότι δεν θα υπήρχε για πολύ καιρό ακόμη. Και το έργο του απέδωσε καρπούς - οι φωτογραφίες του έπαιξαν έναν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση να προστεθούν οι κτηριακές κατασκευές της άκρης των δρόμων στο Εθνικό Μητρώο Ιστορικών Τόπων. Τον έχουν συγκρίνει με τον Eugène Atget, τον Γάλλο φωτογράφο που, εβδομήντα χρόνια νωρίτερα, έκανε μια τρελή εξόρμηση γύρω από το Παρίσι για να το απαθανατίσει προτού έρθουν οι μπουλντόζες της νεωτερικότητας.
Αλλά ο Margolies δεν στερείτο εντελώς συναισθηματισμού στην προσέγγισή του. Η μέθοδος που προτιμούσε ήταν να βγαίνει νωρίς το πρωί, όταν ο ουρανός ήταν καθαρός και γαλάζιος. "Λατρεύω το φως εκείνη την ώρα της ημέρας- είναι σαν χρυσό σιρόπι", έγραψε στο βιβλίο του Roadside America, "Τα πάντα είναι φρέσκα και κανείς δεν είναι εκεί για να σε ενοχλήσει". Αν το φως δεν ήταν σωστό, παρέλειπε απλά τις τοποθεσίες. Και δούλευε πάντα με φιλμ των 25 ASA για να επιτύχει αυτόν τον πλούσιο κορεσμό των χρωμάτων. Ο Margolies υποστήριζε ότι μ' αυτό που έκανε είχε κατά νου την τεκμηρίωση, αλλά όταν τις κοιτάζει κανείς σήμερα τις φωτογραφίες του, μοιάζουν να βγάζουν μια νοσταλγία, σχεδόν από τη στιγμή που τραβήχτηκαν - σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τοποθεσίες που φωτογράφιζε ισοπεδώνονταν μόλις λίγες ημέρες αργότερα.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '80, ο John Margolies τοποθετούσε τον εαυτό του και την Canon FT ανάμεσα στα "θαυμαστικά σημεία του τοπίου" και το σκοτάδι, σύμφωνα με τον κριτικό αρχιτεκτονικής Paul Goldberg. Όμως ο αυτοκινητόδρομος -και η γέννηση των φθηνών αεροπορικών ταξιδιών- δεν τα σκότωσε όλα. Το Golf N' Stuff στη Ventura της Καλιφόρνια παραμένει μια χαρά ζωντανό, όπως και το Backbeard's Minigolf του Fresno. Το Old Pro Golf - "Have a Ball!" - ευδοκιμεί με πολλαπλές τοποθεσίες στο Ocean City του Maryland.
Όσο για τους λιγότερο τυχερούς, όπως ο Rick και η Ilsa [ήρωες της ταινίας Casablanca - σ.σ.], θα έχουν πάντα το Παρίσι, και εμείς θα έχουμε πάντα τις φωτογραφίες του Margolies, μόνιμες στάσεις στην πορεία του χρόνου προς τα εμπρός, όπου ο ουρανός είναι για πάντα γαλάζιος.
