«Hecuba not Hecuba»: Μια σύγχρονη Εκάβη στην Επίδαυρο

«Hecuba not Hecuba»: Μια σύγχρονη Εκάβη στην Επίδαυρο Facebook Twitter
«Δεν χρειάζεται καθόλου να αποδείξω αν η αρχαία ελληνική τραγωδία παραμένει επίκαιρη». Φωτ.: Jean Louis Fernandez
0

Ο ΠΟΡΤΟΓΑΛΟΣ ΤΙΑΓΚΟ ΡΟΝΤΡΙΓΚΕΣ, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν και λάτρης της αρχαίας τραγωδίας, ανεβάζει με την Comédie-Française για πρώτη φορά δουλειά του στην Επίδαυρο, την αλληγορική παράσταση «Hecuba, not Hecuba», η οποία βασίζεται μεν στην «Εκάβη» του Ευριπίδη αλλά εστιάζει στη διπλή δοκιμασία μιας ηθοποιού που την ερμηνεύει στη σκηνή ενώ ταυτόχρονα τρέχει στα δικαστήρια καταγγέλλοντας την κακοποίηση του αυτιστικού παιδιού της από το ίδρυμα που το φρόντιζε. Ενώ βρίσκεται σε εντατικές προετοιμασίες για την παράσταση, που θα κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα της στην Αβινιόν και αμέσως μετά στο αργολικό θέατρο, ο Ροντρίγκες μάς έδωσε μερικές πρώτες πληροφορίες γι’ αυτό το πολλά υποσχόμενο εγχείρημα.

— Στο «Hecuba, not Hecuba» ο κεντρικός χαρακτήρας, η Νάντια, πηγαινοέρχεται διαρκώς από τη θεατρική σκηνή στη δικαστική αίθουσα. Κάνει, διαβάζω, πρόβες για την Εκάβη του Ευριπίδη, ενώ παράλληλα αγωνίζεται για τη δικαίωση του αυτιστικού γιου της, τον οποίο κακομεταχειριζόταν το ίδρυμα που υποτίθεται ότι θα τον φρόντιζε. Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη ηρωίδα του Ευριπίδη γι’ αυτή την «παραβολή»;
Η Εκάβη είναι μία από τις μεγάλες τραγικές ηρωίδες που μιλούν για τη δικαιοσύνη και τη μητρότητα, οπότε το ότι αυτές οι δύο ιστορίες –της Νάντιας και της Εκάβης, την οποία υποδύεται– συμπλέκονται ταυτίζεται με το πώς το θέατρο μπορεί να επηρεάσει, ακόμα και να αλλάξει ριζικά τις ζωές μας. Στην ερμηνεία της Εκάβης η Νάντια επηρεάζεται από το δικό της προσωπικό δράμα, καθώς επιδιώκει να δημοσιοποιήσει την υπόθεση κακοποίησης του παιδιού της, προσφεύγοντας δικαστικά κατά του ιδρύματος, το οποίο προσπαθεί να τη συγκαλύψει.

Αντίστοιχα, η Νάντια στην πραγματική ζωή εμπνέεται από τη στάση της τραγικής ηρωίδας για να ενθαρρυνθεί και να συνεχίσει τον αγώνα της. Μέσα από το έργο αυτό θέλω να μιλήσω για τη δικαιοσύνη αφενός, για το πώς η λογοτεχνία και το θέατρο μπορούν να ασκήσουν καταλυτική επίδραση πάνω μας αφετέρου, ακόμα και να μας παρακινήσουν να απαιτήσουμε δικαιοσύνη. 

«Είμαι περίεργος να δω πώς θα υποδεχτούν την Εκάβη μου στην Επίδαυρο, ένα εμβληματικό θέατρο όπου έχω την τύχη να παρουσιάζω έργο μου για πρώτη φορά στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, όχι χωρίς κάποιο τρακ είναι αλήθεια, παρά τον πελώριο ενθουσιασμό μου»!

— Τι σας ώθησε να γράψετε ένα τέτοιο έργο; Έχετε συναντήσει ή συναναστραφεί αυτιστικά άτομα;
Προσωπικά όχι, βρισκόμουν όμως πρόπερσι στην Ελβετία για δουλειά όταν αποκαλύφθηκε ένα σκάνδαλο με κακοποιήσεις αυτιστικών παιδιών – μία από τις ηθοποιούς μου τυχαίνει μητέρα ενός από αυτά. Στο έργο δεν παρουσιάζω τη συγκεκριμένη ιστορία αλλά σίγουρα με ενέπνευσε στη σύλληψή του, ειδικά στο πώς ένα προσωπικό δράμα μπορεί να συσχετιστεί με ένα θεατρικό.

«Hecuba not Hecuba»: Μια σύγχρονη Εκάβη στην Επίδαυρο Facebook Twitter
«Eλπίζω ότι μπορούμε να αναδείξουμε και ένα χιουμοριστικό στοιχείο, όχι γιατί η Comédie-Française πρέπει απαραίτητα να εστιάζει σε αυτό αλλά επειδή μου αρέσει μερικές φορές να υπάρχουν στιγμές ελαφρότητας ακόμα και σε δραματικά έργα». Φωτ.: Jean Louis Fernandez

Άρχισα, λοιπόν, να ενδιαφέρομαι για τον αυτισμό, για τον οποίο υπάρχει μεγάλη άγνοια, γεγονός που υποθάλπει τέτοιες συμπεριφορές, και να αναζητώ ανάλογες περιπτώσεις παραμέλησης ή κακομεταχείρισης αυτιστικών, ηλικιωμένων ή ανάπηρων ανθρώπων από τους φροντιστές τους σε σπίτια ή σε ιδρύματα. Με αναστάτωσε η ιδέα ότι παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα ακόμα και σε ανεπτυγμένες κοινωνίες, ότι τα ευάλωτα άτομα ούτε σε αυτές δεν προστατεύονται ικανοποιητικά. Θα μπορούσα να γράψω ένα δυνατό καταγγελτικό κείμενο, επειδή όμως είμαι άνθρωπος του θεάτρου, προτίμησα να εκθέσω αυτούς τους προβληματισμούς μέσα από την τέχνη.     

— Δεδομένου ότι το έργο παίζεται από ηθοποιούς της Comédie-Française, θα λέγατε ότι υπάρχει χιούμορ σε αυτό το έργο, παρά τη δραματική του διάσταση;
Ναι, ελπίζω ότι μπορούμε να αναδείξουμε και ένα χιουμοριστικό στοιχείο, όχι γιατί η Comédie-Française πρέπει απαραίτητα να εστιάζει σε αυτό αλλά επειδή μου αρέσει μερικές φορές να υπάρχουν στιγμές ελαφρότητας ακόμα και σε δραματικά έργα. Ο Σοφοκλής, για παράδειγμα, που έγραψε μερικές από τις συγκλονιστικότερες τραγωδίες, ήταν στην προσωπική του ζωή ένας άνθρωπος αρκετά αστείος και διασκεδαστικός, όπως λένε οι πηγές. Με κεντρίζουν αυτές οι αντιθέσεις και είναι, πιστεύω, πολύ ανθρώπινο το να κάνεις χιούμορ ή να το αναζητάς ως αντίβαρο και στις πιο σκοτεινές στιγμές. Πιστεύω επίσης ότι πρέπει να είμαστε πεσιμιστές στο θέατρο για να είμαστε οπτιμιστές στην πραγματική ζωή.  

— Εμπνέεστε συχνά στο έργο σας από την αρχαία ελληνική τραγωδία. Τι είναι αυτό που την καθιστά διαχρονικά επίκαιρη;
Μου έχει ξαναγίνει αυτή η ερώτηση και πάντοτε λέω ότι θα έπρεπε να διατυπωθεί αλλιώς. Δεν χρειάζεται καθόλου να αποδείξω αν η αρχαία ελληνική τραγωδία παραμένει επίκαιρη. Είναι μια τέχνη τόσο βαθιά συνδεδεμένη με τα πιο μύχια στοιχεία της ανθρώπινης εμπειρίας ώστε εκείνο που θα έπρεπε να αναρωτηθούμε είναι πόση αίσθηση κάνουν οι δικές μας ζωές και ο δικός μας κόσμος αν τα δούμε μέσα από τα μάτια των μεγάλων τραγικών.

— Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό τόσο των ομηρικών έργων όσο και της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας είναι ότι οι συγγραφείς συχνά μπαίνουν στη θέση των εχθρών και συμπάσχουν μαζί τους. Η Εκάβη στην Ιλιάδα, για παράδειγμα, παρουσιάζεται με τεράστια συμπάθεια, παρότι είναι η βασίλισσα των Τρώων. Αληθεύει ότι πρόκειται για μια «ελληνική ιδιαιτερότητα»;
Αποτελεί πράγματι μια ιδιαιτερότητα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας αυτή η προσέγγιση, η οποία είναι εμφανής όχι μόνο στην Εκάβη του Ευριπίδη αλλά και σε αρκετά ακόμη έργα, στους Πέρσες του Αισχύλου, για παράδειγμα, που είναι και η παλαιότερη σωζόμενη. Μην ξεχνάμε ότι οι τραγωδίες δεν παίζονταν, διδάσκονταν, και το να προσπαθήσεις να μπεις στα παπούτσια του άλλου, ακόμα και του εχθρού σου, ώστε να τον κατανοήσεις, καθότι στην τελική είναι άνθρωπος σαν εσένα, είναι μια προσέγγιση την οποία θα ’πρεπε να υιοθετήσουμε κι εμείς σήμερα, και στο θέατρο και στην πολιτική και στις ανθρώπινες σχέσεις.

Είναι ένα από εκείνα ακριβώς τα χαρακτηριστικά που με κάνουν να παθιάζομαι τόσο με το θέατρο στην αρχαία Ελλάδα· ένα άλλο είναι ο βαθύς ανθρωπισμός των συγγραφέων αυτών των έργων, που υπερβαίνει τον χώρο και τον χρόνο. Διότι όσοι αιώνες κι αν περάσουν, πάντοτε θα εμφανίζεται μια Αντιγόνη, μια Κασσάνδρα, μια Ιφιγένεια, μια Εκάβη.  

«Hecuba not Hecuba»: Μια σύγχρονη Εκάβη στην Επίδαυρο Facebook Twitter
«Η Εκάβη είναι μια διαφορετική περίπτωση που μάλλον θα συγκινήσει και θα δημιουργήσει αισθήματα συμπάθειας στη μεγάλη πλειοψηφία των θεατών». Φωτ.: Jean Louis Fernandez

— Η προηγούμενη δουλειά σας, η Καταρίνα, είχε ξεσηκώσει πολλές αντιδράσεις. Λέτε να υπάρξει θέμα και με το Εκάβη, όχι Εκάβη;
Κοιτάξτε, η Καταρίνα ήταν μια ιδιαίτερη παράσταση με συγκεκριμένη θεματολογία που ήταν αναμενόμενο να δημιουργήσει μεγάλο θόρυβο. Η Εκάβη είναι μια διαφορετική περίπτωση που μάλλον θα συγκινήσει και θα δημιουργήσει αισθήματα συμπάθειας στη μεγάλη πλειοψηφία των θεατών. Πάντοτε, ωστόσο, ήδη από τις πρόβες ενός έργου, σκέφτομαι την υποδοχή του κοινού, οι αντιδράσεις του οποίου είναι συχνά απρόβλεπτες.

Και είμαι περίεργος να δω πώς θα υποδεχτούν την Εκάβη μου στην Επίδαυρο, ένα εμβληματικό θέατρο όπου έχω την τύχη να παρουσιάζω έργο μου για πρώτη φορά στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, όχι χωρίς κάποιο τρακ είναι αλήθεια, παρά τον πελώριο ενθουσιασμό μου! Έπειτα, όπως είπαμε, δεν πρόκειται για την Εκάβη του Ευριπίδη αλλά για μια παράσταση εμπνευσμένη από αυτή, δεν ξέρω λοιπόν πώς μπορεί να την εκλάβουν κάποιοι θεατές – θετικά, ελπίζω!

— Έχετε ξαναπάει στην Επίδαυρο, έτσι δεν είναι;
Ως θεατής ναι, όχι όμως ως δημιουργός. Ανυπομονώ, λοιπόν, να δείξω τη δουλειά μου στο ελληνικό κοινό σε αυτό το φανταστικό μέρος. Η Επίδαυρος θα είναι ο δεύτερος χώρος όπου θα παρουσιαστεί μετά την Αβινιόν και το θέατρο Carrière de Boulbon – να σημειώσω εδώ ότι είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζω μια δική μου δουλειά στο Φεστιβάλ της Αβινιόν αφότου ανέλαβα καλλιτεχνικός διευθυντής του και μάλιστα με την Comédie-Française, από τους κορυφαίους θεατρικούς θεσμούς της Γαλλίας. Ανυπομονώ, επίσης, να δειπνήσω στην ταβέρνα «Λεωνίδας», που τόσο μου άρεσε σε προηγούμενες επισκέψεις μου στην Επίδαυρο! Και, φυσικά, ελπίζω το κοινό να ευχαριστηθεί πραγματικά αυτό που έχουμε ετοιμάσει.    

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέατρο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ηow to resuscitate a dinosaur/ Έι, Romeo, πώς δίνεις το φιλί της ζωής σε έναν δεινόσαυρο;

Guest Editors / «Ο Καστελούτσι σκηνοθετεί μια υπόσχεση· και κάνει τέχνη εκκλησιαστική»

«Πέρασαν μέρες από την πρώτη μου επαφή με τη Βερενίκη. Μάντρωσα ένα κοπάδι σκέψεις» – ο Κυριάκος Χαρίτος γράφει για μια από τις πολυσυζητημένες παραστάσεις της σεζόν, που ανέβηκε στη Στέγη.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ
Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Θέατρο / Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Ένα νέο, αλλιώτικο σύμπαν για τον «χορό» ξεδιπλώνεται από τις 3 έως τις 6 Απριλίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, μέσα από τα πρωτοποριακά έργα τεσσάρων κορυφαίων Ελλήνων χορογράφων και του διεθνούς φήμης Damien Jalet.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κώστας Νικούλι

Θέατρο / «Μπορώ να καταλάβω το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος»

Ο 30χρονος Κώστας Νικούλι μιλά για την πορεία του μετά το «Ξενία» που του χάρισε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού όταν ήταν ακόμα έφηβος, για το πόσο Έλληνας νιώθει, για την πρόκληση του να παίζει τρεις γκέι ρόλους και για το πόσο τον έχει αλλάξει το παιδί του.
M. HULOT
Μέσα στον θησαυρό με τις εμβληματικές φορεσιές της Δόρας Στράτου

Θέατρο / «Κάποτε έδιναν τις φορεσιές για έναν πλαστικό κουβά, που ήταν ό,τι πιο μοντέρνο»

Μια γνωριμία με τη μεγάλη κληρονομιά της Δόρας Στράτου μέσα από τον πλούτο αυθεντικών ενδυμάτων που δεν μπορούν να ξαναραφτούν σήμερα και συντηρούνται με μεγάλο κόπο, χάρη στην αφοσίωση και την εθελοντική προσφορά μιας ομάδας ανθρώπων που πιστεύουν και συνεχίζουν το όραμά της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Οι Αθηναίοι / Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα που συνοδεύουν τους ανθρώπους με αναπηρία, η Βασιλική Δρίβα περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τις χαρές, και μπορεί πλέον να δηλώνει, έστω δειλά, πως είναι ηθοποιός. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ξαναγράφοντας τον Ίψεν

Θέατρο / Ο Ίψεν στον Πειραιά, στο μουράγιο

«Δεν είναι εύκολο να είσαι ασυμβίβαστη. Όπως δεν είναι εύκολο να ξαναγράφεις τον Ίψεν» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση «Εχθρός του λαού» σε διασκευή και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Βασιλακόπουλου.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Lifo Videos / «Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Η ηθοποιός Παρασκευή Δουρουκλάκη μιλά για την εμπειρία της με τον Πέτερ Στάιν, τις προσωπικές της μάχες με το άγχος και την κατάθλιψη, καθώς και για το θέατρο ως διέξοδο από αυτές.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Θέατρο / Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Από τον ρόλο της Μάσα στην πραγματική ζωή, από το Ηράκλειο όπου μεγάλωσε μέχρι τη ζωή με τους ανθρώπους του θεάτρου, από τον φόβο στην ελευθερία, η ζωή της Μαρίας Σκουλά είναι ένας δρόμος μακρύς και δύσκολος που όμως την οδήγησε σε κάτι δυνατό και φωτεινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Θέατρο / Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Μέσα από την εναλλαγή αφηγήσεων, εμπειριών, αναπαραστάσεων, χορού, βίντεο και ήχου, η παράσταση του Γιώργου Βαλαή αναδεικνύει τις διαφορές αλλά και τις συνδέσεις που υπάρχουν μεταξύ των δυο διαφορετικών γενεών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρομέο Καστελούτσι: «Όπου παρεμβάλλεται το κράτος, δεν υπάρχει χώρος για τον έρωτα. Ο έρωτας είναι εναντίον του κράτους και το κράτος εναντίον του έρωτα».

Θέατρο / Ρομέο Καστελούτσι: «Πάντα κάποιος πολεμά τον έρωτα. Και οι εραστές είναι πάντα τα θύματα»

Ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης, λίγο πριν επιστρέψει στην Αθήνα και στη Στέγη για να παρουσιάσει τη «Βερενίκη» του, μας μίλησε για τον έρωτα, τη γλώσσα και τη μοναξιά, την πολιτική και την ανυπέρβλητη Ιζαμπέλ Ιπέρ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
CHECK How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της συστημικής ιστορίας

Θέατρο / How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της Iστορίας

Σκηνοθετημένη από έναν νέο δημιουργό, η παράσταση που βασίζεται στο τελευταίο κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη επιχειρεί έναν διάλογο με μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αγορίτσα Οικονόμου

Αγορίτσα Οικονόμου / «Πέφτω να κοιμηθώ και σκέφτομαι ότι κάτι έχω κάνει καλά»

Βρέθηκε να κυνηγάει το όνειρο της υποκριτικής, χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο, αλλά με τη βεβαιότητα ότι δεν ήθελε ποτέ να μείνει με την απορία «γιατί δεν το έκανα;». Μέσα από σκληρή δουλειά και πολλούς μικρούς ρόλους, κατάφερε να βρει τον δρόμο της στην τέχνη, στον οποίο προχωρά και αισθάνεται τυχερή. Η Αγορίτσα Οικονόμου είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ 

Θέατρο / «Αν κλάψω με ένα έργο, είμαι σε καλό δρόμο»

Ο Χρήστος Θεοδωρίδης, που έχει σκηνοθετήσει με επιτυχία δύο έργα φέτος, του Βιριπάγιεφ και της Αναγνωστάκη, εξηγεί γιατί τον ενδιαφέρουν τα κείμενα που μιλάνε στον άνθρωπο σήμερα, ακόμα κι αν σε αυτά ακούγονται ακραίες απόψεις που ενοχλούν και τον ίδιο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Να είσαι γκέι στη Νέα Υόρκη

Θέατρο / «Η Κληρονομιά μας»: Τι αποκομίσαμε από την εξάωρη παράσταση στο Εθνικό

«Μία ποπ queer saga, παραδομένη πότε στη μέθη των κοκτέιλ Μανχάταν και πότε στο πένθος μιας αλησμόνητης συλλογικής απώλειας» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το πολυβραβευμένο έργο του Μάθιου Λόπεζ, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον Γιάννη Μόσχο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή ούτε αιρετική»

Θέατρο / «Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή, ούτε αιρετική»

Μετά την Ορέστεια του Στρίντμπεργκ και τις πρόβες για το έργο του Βασίλη Βηλαρά, η Λένα Κιτσοπούλου μιλάει για προσδοκίες και αποφάσεις, για επιτυχίες και απορρίψεις, για το «σύστημα» μέσα στο οποίο δουλεύει και για όλους εκείνους τους χαρακτηρισμούς που της αποδίδουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ