Πλήρης ρετροσπεκτίβα του έργου της Κλερ Ντενί στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας

Σε ένα αφιέρωμα υπό τον τίτλο «Η Γεωγραφία του Πόθου» το 23ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας παρουσιάζει το συνολικό έργο της σπουδαίας Γαλλίδας δημιουργού

The LiFO team, 27.7.2017 | 11:58

Με αφορμή την ολοκαίνουργια ταινία της με τίτλο «Η Λιακάδα Μέσα μου», η οποία έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών, το 23ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας πραγματοποιεί ένα αφιέρωμα το οποίο επιθυμούσε να κάνει από καιρό: μια πλήρη ρετροσπεκτίβα στο (σχεδόν εξ ολοκλήρου απρόβλητο στις ελληνικές αίθουσες) έργο της σπουδαιότερης γυναίκας σκηνοθέτη στον κόσμο όπου, εκτός από την πανελλήνια πρώτη της πολυαναμενόμενης νέας της ταινίας, θα φιλοξενηθούν όλες οι μεγάλου μήκους δημιουργίες της.

Σε μια από τις ωραιότερες σκηνές από το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Κλερ Ντενί, το «Chocolat» του 1988, ένα μικρό λευκό κορίτσι αντικρίζει τον καταγάλανο ορίζοντα που απλώνεται πάνω από την αφρικανική γη και αναρωτιέται μέχρι πού εκτείνεται. «Αυτό που βλέπεις δεν υπάρχει», σπεύδει να της εξηγήσει ο πατέρας της. «Όσο πλησιάζεις τη γραμμή αυτή, άλλο τόσο εκείνη θα απομακρύνεται».

Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά, στην ολοκαίνουργια μεγάλου μήκους ταινία της, την υπαρξιακή κομεντί που τιτλοφορείται «Η Λιακάδα Μέσα μου» («Un beau soleil intérieur»), η Ζιλιέτ Μπινός αναζητά την αγάπη και τη ρομαντική ουτοπία στους δρόμους, τα καφέ και τα διαμερίσματα του Παρισιού.

Ανάμεσα στις δυο αυτές εικόνες, το σινεμά της Ντενί έχει κατορθώσει να τροφοδοτήσει το πιστό κοινό του με μερικές από τις πιο αξέχαστες σκηνές και ιστορίες που έχει καταγράψει το σινεμά των τελευταίων ετών.

Πλήρης ρετροσπεκτίβα του έργου της Κλερ Ντενί στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας

Beau travail

Ανάμεσά τους την απελπισμένη φιγούρα του ερωτοχτυπημένου Ντενί Λαβάν καθώς ξεσπά σε ένα μοναχικό, σπασμωδικό χορό, στο φινάλε του εκπληκτικού «Beau travail». Την Ιζαμπέλ Ιπέρ, περήφανη και πεισματάρα Ευρωπαία στο «White Material», να αγωνίζεται για τη ζωή της ίδιας και των ανθρώπων της σε μια αδιευκρίνιστη γωνιά της Αφρικής που τελεί υπό καθεστώς εμφυλίου αναβρασμού. Τη Βαλερί Λεμερσιέ του «Friday Night» να γνωρίζεται με ένα μυστηριώδη άγνωστο στη διάρκεια ενός πολύωρου παρισινού μποτιλιαρίσματος και να παρασύρεται μαζί του σε ανεξερεύνητα νυχτερινά μονοπάτια. Ή την διψασμένη για αίμα και σάρκα Μπεατρίς Νταλ να παρασύρει με τα ερωτικά της θέλγητρα ανυποψίαστα αρσενικά θύματα, προτού τα κατασπαράξει στο «Τrouble Every Day».

Όλες αυτές τις εικόνες το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να τις απολαύσει για πρώτη φορά συγκεντρωμένες στη μεγάλη οθόνη, γνωρίζοντας στην ολοκληρία του το εξαίρετο έργο μιας από τις κορυφαίες σκηνοθέτιδες στα χρονικά του σινεμά, οι δημιουργίες της οποίας συγκεντρώνουν αποθεωτικούς επαίνους από τους κριτικούς του εξωτερικού (με πιο πρόσφατη την εφημερίδα New York Times η οποία τοποθέτησε το «White Material» στη λίστα της με τις καλύτερες ταινίες του 21ου αιώνα μέχρι στιγμής), απασχολούν αξιοσέβαστα κινηματογραφικά έντυπα και ιστοσελίδες και έχουν μια θέση μονίμως κρατημένη στο διαγωνιστικό τμήμα των μεγάλων φεστιβάλ του κόσμου.

White Material

Στο σύνολο μιας συναρπαστικής φιλμογραφίας, η εικονογραφική δύναμη της οποίας ελάχιστα συναντάται πλέον, εντοπίζει κανείς αρκετές από τις αιτίες για τις οποίες η γαλλικής καταγωγής σκηνοθέτης (και πρώην συνεργάτης του Τζιμ Τζάρμους, του Ζακ Ριβέτ, του Ντούσαν Μακαβέγιεφ) απολαμβάνει τέτοιου σεβασμού.

Το φιλμικό σύμπαν της δονείται από πάθος και από παρόρμηση, δανείζεται συχνά από τη ρευστή αλληλουχία των ονείρων, ανοίγει ενστικτωδώς δρόμο μέσα από διηγήσεις για ολέθρια πάθη, για νυχτερινές αποπλανήσεις, για εύθραυστους οικογενειακούς δεσμούς, για χαρακτήρες που ζουν στο περιθώριο, για βαμπιρικές σεξουαλικές επαφές, για πολυφυλετικές κοινότητες στην καρδιά αφιλόξενων αστικών κέντρων.

Η Ντενί ουδέποτε καταπιάστηκε με κάτι, αν δεν παθιαζόταν μαζί του. Όπως έχει παραδεχτεί η ίδια, άλλωστε, «το σινεμά για μένα δεν βρίσκεται στις εξηγήσεις. Βρίσκεται στην εξερεύνηση ενός συναισθήματος, μιας αντίληψης για το πώς θα έπρεπε να μοιάζει μια ιστορία. Είναι μια διαδικασία προσωπική, εσωτερική και όχι εύκολο να περιγραφεί. Περισσότερο τη νιώθεις μέσα σου. Κι αυτό προσπαθώ να μεταδώσω κι εγώ μέσα από το φιλμ. Θέλω να ξεφορτωθώ την τυραννία του να πρέπει να εξηγείς τα πάντα. Γιατί μόνο τότε μπορείς να εμπιστευτείς το δικό σου κριτήριο, τα αισθητήρια όργανά σου και να φτάσεις σε συμπεράσματα που δεν φανταζόσουν ότι υπήρχαν».