«Το αντίθετο της φτώχιας δεν είναι πλούτος αλλά η δικαιοσύνη» καταλήγει στον επίλογο του δράματος Αγώνας για δικαιοσύνη ο Μπράιαν Στίβενσον, ο δικηγόρος που ενσαρκώνει ο Μάικλ Μπ. Τζόρνταν, και ο οποίος στην πραγματικότητα συνεχίζει να αγωνίζεται ώστε να ανακληθούν εσφαλμένες αποφάσεις που στέλνουν κατευθείαν στον θάνατο αθώους κατηγορούμενους στον επάρατο Νότο των ΗΠΑ.

 

Η περίπτωση που πραγματεύεται ο σκηνοθέτης Ντεστίν Ντανιέλ Κρετόν είναι εκείνη του Γουόλτερ Μακμίλιαν (Τζέιμι Φοξ), ενός Αφροαμερικανού που καταδικάστηκε για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε ποτέ από έναν δικαστή που χρησιμοποίησε το δικαίωμά του για judicial override, δηλαδή την αυθαίρετη δύναμη που του παρέχει ο νόμος να ακυρώσει την ισχύουσα απόφαση και να την προσαρμόσει, κατά τη βούλησή του, συνήθως επιβάλλοντας χειρότερη ποινή από την προηγούμενη.

 

Μετατρέποντας τα ισόβια σε θάνατο, ο δικαστής χρησιμοποίησε πλαστές μαρτυρίες και ελλιπέστατα στοιχεία σε μια υπόθεση που φέρνει στον νου το κλασικό Σκιές και Σιωπή διόλου τυχαία. Η ιστορία διαδραματίζεται στο ίδιο χωριό στην Αλαμπάμα, το Μονρόβιλ, απ' όπου κατάγεται η Χάρπερ Λι, η συγγραφέας του μυθιστορήματος που κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ και αποτελεί τη βάση για την ταινία-σταθμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με πρωταγωνιστή τον Γκρέγκορι Πεκ ως Άτικους Φιντς, σε μία από τις αξέχαστες ερμηνείες του φιλελεύθερου Χόλιγουντ το 1962.

 

Αν και βρισκόμαστε στα τέλη των '80s, η Αμερική του Τζιμ Κρόου, της ακραίας προκατάληψης και της θεσμικής κακοδικίας, καλά κρατεί, και αν δεν επέμενε ο Στίβενσον σε συνεργασία με την ιδρύτρια της Πρωτοβουλίας για Ισονομία, Ίβα Άνσλεϊ (Μπρι Λάρσον), για μια σοβαρή δεύτερη ευκαιρία σε κανονική δίκη, άνθρωποι άσχετοι με τα εγκλήματα που έκαναν άλλοι θα είχαν οδηγηθεί σαν σκλάβοι στη σφαγή, και μάλιστα κάτω από δυσχερείς, απαράδεκτες συνθήκες εγκλεισμού ‒ υπολογίζεται πως ο Στίβενσον έχει σώσει ή αποτρέψει από την εσχάτη των ποινών περίπου 140 θανατοποινίτες.

 

Μετά τις πρώτες αποτυχημένες εφέσεις, ένα καίριο ρεπορτάζ της επιδραστικής ενημερωτικής εκπομπής «60 minutes» αφύπνισε την κοινή γνώμη και διευκόλυνε την ανατροπή της καταδικαστικής απόφασης. Ο Τζέιμι Φοξ ταυτίστηκε ιδιαίτερα με τον χαρακτήρα του Μακμίλιαν, καθώς ο πατέρας του είχε πέσει θύμα παρόμοιας, αν και όχι τόσο μεγάλης κλίμακας στρεψοδικίας, όταν έφαγε ποινή δυσανάλογη του αδίκηματός του (είχε συλληφθεί για κατοχή μικρής ποσότητας ουσιών).

 

Η ερμηνεία του είναι αφοσιωμένη και για πρώτη φορά μετά τον διπλό του θρίαμβο σε μία χρονιά, με το Ray και το Collateral, δείχνει πως δεν είναι απλώς ένας προικισμένος διασκεδαστής αλλά ηθοποιός με δύναμη και ένταση. Ωστόσο, ο ρόλος δεν τον βοηθά να απογειωθεί, γιατί η ταινία του Κρετόν ακολουθεί, διακριτικά μεν, πιστά δε, τη φόρμουλα των δικαστικών liberal δραμάτων στην οποία έχει παράδοση ο αμερικανικός κινηματογράφος, από το A time to kill μέχρι την Έριν Μπρόκοβιτς.

 

Με σταρ παγκόσμιας απήχησης και πρόσφατων επιτυχιών (ο Τζόρνταν του Μαύρου Πάνθηρα και του Creed) να κουβαλά την πλοκή, ο Αγώνας για δικαιοσύνη περισσότερο ευαισθητοποιεί για ένα ακανθώδες θέμα που δυστυχώς διαιωνίζεται, ανεξάρτητα από τα θετικά βήματα που έχουν γίνει, παρά διεκδικεί δάφνες κινηματογραφικής πρωτοτυπίας ή στοιχείων έκπληξης στον χειρισμό και τη δομή του.