Ολοκληρώνεται ο φετινός κύκλος προβολών «Σινεμά με τον Φρόυντ»

Η Ελληνική Ψυχαναλυτική Εταιρεία συνεχίζει και ολοκληρώνει τον φετινό κύκλο των προβολών ταινιών με τίτλο «Σινεμά με τον Φρόυντ. Ελληνικός κινηματογράφος, πλάνα της εξωτερικής και εσωτερικής μας πραγματικότητας» που πραγματοποιεί σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Παρακολουθούμε ταινίες Ελλήνων δημιουργών και τις σχολιάζουμε με συντελεστές της ταινίας, ψυχαναλυτές και κριτικούς κινηματογράφου.

Την Κυριακή, 31/1/16 στις 12.00 το μεσημέρι προβάλλεται η ταινία «Το Βλέμμα του Οδυσσέα» (1995) του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Θα προλογίσει ο κριτικός κινηματογράφου Γ. Μπράμος και θα διαβαστεί εκ μέρους της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταρείας κείμενο της ψυχαναλύτριας Άννας Ποταμιάνου. Συζητούν η Φοίβη Αγγελοπούλου, παραγωγός κινηματογράφου και ο Κώστας Μπαζαρίδης, ψυχαναλυτής. Την συζήτηση συντονίζει η ψυχαναλύτρια Μ. Χατζηανδρέου.

Ο Ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης Α. (Χάρβεϊ Καϊτέλ), επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια στην πατρίδα του, για να παραστεί στην προβολή της τελευταίας του ταινίας που προκάλεσε τη βίαιη αντίδραση φανατικών θρησκευόμενων. Ο πραγματικός όμως λόγος της επιστροφής του είναι η αναζήτηση τριών κουτιών ανεμφάνιστου φιλμ των αδελφών Μανάκι, πρώτων κινηματογραφιστών στα Βαλκάνια. O σκηνοθέτης, alter ego του Θόδωρου Αγγελόπουλου, φθάνει στην Φλώρινα, αγαπημένη πόλη του Αγγελόπουλου αλλά και πόλη που συνδέθηκε με μια δύσκολη προσωπική του εμπειρία όταν γύριζε το "Μετέωρο Βήμα του Πελαργού" όπου πολλοί κάτοικοι της πόλης, υπό την καθοδήγηση του τοπικού μητροπολίτη, ξόρκιζαν τον "αμαρτωλό" και άθεο Αγγελόπουλο.

Από τη Φλώρινα αρχίζει το οδοιπορικό του Α στα Βαλκάνια του τέλους του αιώνα, προς ανεύρεση των χαμένων κουτιών ανεμφάνιστου φίλμ: Κορυτσά, παλιό Μοναστήρι, Φιλιππούπολη, μέχρι το Βουκουρέστι, τη Μαύρη Θάλασσα, και από εκεί στο Βελιγράδι και στο Σεράγεβο. Ο ήρωας του Αγγελόπουλου, ζώντας την δική του Οδύσσεια και με πλήθος αναφορών στην ομηρική Οδύσσεια, θα κάνει το ταξίδι της αναζήτησης, με μοναδικό στόχο να ανασύρει το πρώτο κινηματογραφικό βλέμμα που άγγιξε τη γη των Βαλκανίων. Θα ζήσει την εξωτερική περιπέτεια που συγκλονίζει τα Βαλκάνια (που, υπαινίσσεται ο Αγγελόπουλος, είναι η κοινή πατρίδα μας) την ολική πτώση των ιδεολογιών, με τις εξαιρετικές κινηματογραφικά σκηνές της "κηδείας" του τεμαχισμένου αγάλματος του Λένιν και την ανθρώπινη εξαθλίωση του πολέμου αλλά θα παραμείνει αφοσιωμένος στην εσωτερική του περιπλάνηση. Σ' αυτήν την εσωτερική περιπλάνηση ο αντικειμενικός χρόνος αντικαθίσταται από τον υποκειμενικό χρόνο, τον χρόνο της μνήμης και των εσωτερικών αισθήσεων. Ο ήρωας στρατεύεται στην περιπέτεια της διάσωσης των χαμένων φιλμ κι αυτό φαίνεται να είναι το τελευταίο ιδανικό που απόμεινε όρθιο. Το να διασώσεις το παρθενικό βλέμμα του κινηματογράφου, το βλέμμα που συνδέεται χρονικά με την αρχή του αιώνα και την αρχή των ιδεολογιών είναι ίσως ο μόνος τρόπος να οδηγηθείς στην σωτηρία της ψυχής. Ίσως τελικά η διάσωση του ανθρώπου να έρθει μέσα από την διάσωση της καθαρής, παρθενικής του ματιάς, της ματιάς που έρχεται μέσα από τα βάθη του χρόνου και του ψυχισμού.

Σενάριο: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Tonino Guerra, Πέτρος Μάρκαρης.

Φωτογραφία: Γιώργος Αρβανίτης, Ανδρέας Σινάνος.

Μοντάζ: Γιάννης Τσιτσόπουλος.

Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Harvey Keitel, Maia Morgenstern, Erland Josephson, Θανάσης Βέγγος, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Μάνια Παπαδημητρίου.

Η ταινία πήρε: το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής (Grand Prix du Jury) στο Φεστιβάλ Καννών, το Βραβείο της Διεθνούς Κριτικής στο Φεστιβάλ Καννών και το Βραβείο των Κριτικών στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Felix.