Στα τέλη της δεκαετίας του '60, τα απανωτά και αναίτια χτυπήματα ενός δολοφόνου έδωσαν τη χαριστική βολή στην ψευδαίσθηση της αθωότητας στη μακάρια, λουλουδοπόπ Αμερική. Η ταινία του Φίντσερ -που θα μπορούσε να λέγεται εναλλακτικά Το δέντρο και το δάσος- ξεκινάει δείχνοντάς μας δύο έφηβους σε ένα αυτοκίνητο, ένα ζευγαράκι που θυμίζει τα πρώτα σκιρτήματα όπως έχουν επανειλημμένως απεικονιστεί στη δεκαετία του '50 και λίγο αργότερα. Ο σφαγιασμός τους σφραγίζει το rock'n'roll και μας εισάγει στο σκληρό ροκ, με την απορία και το προθανάτιο ξάφνιασμα ζωγραφισμένο στα πρόσωπά τους. Ο δράστης στέλνει κωδικοποιημένα μηνύματα στη San Francisco Chronicle, προσπαθώντας να παραπλανήσει και να κοροϊδέψει τις Αρχές και τον Τύπο. Καταχωρείται πλέον ως Zodiac, λόγω του συσχετισμού των συμβόλων του με το ζωδιακό κύκλο. Το αίμα συνεχίζει να ρέει με σαδιστική αφθονία και όλοι σπαζοκεφαλιάζουν, ψάχνοντας για κίνητρα. Το μοντέλο του κατ' εξακολούθηση δολοφόνου δεν υπάρχει, και το φρικιαστικό πεδίο στη σύγχρονη εγκληματολογία παίρνει μπρος με τον χειρότερο τρόπο.
Η έμφαση δεν δίνεται στην αναμενόμενη εξιχνίαση ενός παρανοϊκού ή στο αστυνομικό κυνηγητό που τη συνοδεύει. Φυσικά, το Zodiacκάνει το καθήκον του και περιέχει αστυνομική πλοκή, κυρίως στην αρχή, προσπάθειες εντοπισμού, ανακρίσεις και το σασπένς που προκύπτει από τις λανθασμένες πίστες πληροφοριών και τους ψευδείς συναγερμούς που οδηγούν σε αμφιβολίες και πλανεμένα συμπεράσματα. Το θέμα δεν είναι ακριβώς αυτό. Σημασία για τον Φίντσερ έχει η μεταδοτικότητα της παθολογίας και η αργή διάβρωση των ανθρώπων που εμπλέκονται άμεσα ή χαλαρά στην υπόθεση. Αρχικά, η αστυνομία έρχεται αντιμέτωπη με μια μοναδική περίπτωση. Η απουσία κινήτρων τους αποδιοργανώνει. Προσπαθούν, αλλά οι ύποπτοι δεν είναι αρκετά ύποπτοι ή στοιχειοθετημένα ένοχοι για να διωχτούν. Μπερδεύονται και κουράζονται. Στη συνέχεια, ή και παράλληλα, οι δημοσιογράφοι από την εφημερίδα παίζουν το ρόλο λαγωνικού, αλλά ο ενθουσιασμός τους κάμπτεται και η φρίκη τους κυριεύει. Μέσα από τα σημειώματα και τους γρίφους, δεν είναι σίγουροι τι και ποιον ψάχνουν.
Ο τελευταίος παραλήπτης της σκυτάλης είναι ένα αουτσάιντερ, ο σκιτσογράφος και σχετικά πρωτάρης, που στην αρχή παρακολουθεί την υπόθεση και μετά έλκεται σαν υπνωτισμένος - τον υποδύεται ο Τζέικ Τζίλενχαλ με την ευπρόσδεκτη και αποτελεσματική καθαρότητα, τέλεια αντίστιξη στο angst που εκλύει ο Ρόμπερτ Ντάουνι. Όταν η μπαταρία των υπολοίπων τελειώνει, εκείνος συνεχίζει. Είναι σχολαστικός και υπομονετικός. Συνθέτει την εικόνα με τη ματιά του παρατηρητή και τη νοοτροπία του σχολιαστή που ξαφνικά μπαίνει στο παιχνίδι των πρωταγωνιστών. Στο πρόσωπό του βλέπουμε την έκπληξη του κοινού ανθρώπου, ενός νέου οικογενειάρχη. Μια αόρατη απειλή πλήττει την ψυχραιμία και την ισορροπία του, αλλά και την πίστη στις ικανότητές του και στη διάθεσή του να κάνει κάτι για το καλό της κοινότητας στην οποία ανήκει. Εκπροσωπεί το σπόρο του παλιού κόσμου, όπως μεγαλώνει στα μπερδεμένα χώματα της ασάφειας. Δε θα μάθει ποτέ το γιατί, με τον ίδιο τρόπο που η κοινότητα δεν έμαθε ποιος ήταν αυτός που έσπειρε το φόβο και τον πανικό, σκοτώνοντας επίσημα 6 και ανεπίσημα 50 ανθρώπους στην περιοχή.
Ο Ντέιβιντ Φίντσερ τρελαίνεται για αινίγματα (Seven), λαβύρινθους (Panic Room)και παραισθησιακές εμμονές. Δεν επαναλαμβάνει την εντυπωσιακά σκηνοθετημένη, κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, που τόσο καλά γνωρίζει και έχει κάνει στο παρελθόν. Αν, δηλαδή, ψάχνετε ένα καθαρόαιμο αστυνομικό έργο με ανατροπές και κόλπα, μπορείτε άνετα να προσπεράσετε. Εδώ, η εσωστρέφεια έχει πρασινωπό χρώμα, τη ρευστότητα της κινηματογράφησης του Χάρις Σαβίδις (γνωστός από τις δουλειές του με τον Γκας Βαν Σαντ), ο οποίος σ' αυτή την ταινία λειτουργεί περισσότερο ως διευθυντής φωτογραφίας, και μια διαδικαστική τυπολογία, ένα γραφειοκρατικό τελετουργικό που δίνει πίστωση χρόνου στο δράστη και του αφήνει χώρο να διαφύγει. Αυτό που πετυχαίνει ο Φίντσερ είναι να μας πείσει σε δύο μέρη, ότι, αν ο Zodiac πραγματικά ήθελε να προκαλέσει mindfuck στους δυνατούς λύτες ενός μακάβριου σταυρόλεξου, το κατάφερε μόνο και μόνο γιατί μπορούσε, χωρίς λόγο και αφορμή, διαβρώνοντας την ψυχή των ανθρώπων που τσίμπησαν από τον τρόπο (το δέντρο) και έχασαν το δάσος.
- Facebook
- Twitter
- E-mail
0