Ο «δημόσιος» Μελ Γκίμπσον έχει γελοιοποιηθεί με τα ρατσιστικά και μισαλλόδοξα σχόλιά του αλλά, ανεξαρτήτως αλκοολισμού ή κάλου στον εγκέφαλο, ο σκηνοθέτης Γκίμπσον κάθε άλλο παρά τυχαίος είναι. Τα Πάθη του Χριστού άνοιξαν τη βαλίτσα της ανατροφής του: σχολαστικά, μονομερή και τόσο δογματικά που δεν άφηναν περιθώριο σε οποιαδήποτε πνευματική ηλιαχτίδα να διαπεράσει τη σπλάτερ διάθεση που πότιζε τον Άνθρωπο που θα γινόταν Θεός (κάτι που ο Γκίμπσον δεν μπόρεσε να διαβάσει λόγω της θεολογικής του μυωπίας).
Η τέταρτη ταινία που σκηνοθετεί, το Apocalypto, συνδυάζει τις μόνιμες επωδούς, δηλαδή τη βία και την οικογένεια, με τη μεταφυσική του απορία μήπως η απώλεια της πολιτισμένης κοινωνίας συνδέεται με την υβριστική συμπεριφορά του ανθρώπου προς τα θεία. Με ρεαλιστικούς όρους και μια βιωμένη δομή για το πώς πρέπει να γυρίζεται μια περιπέτεια, όποιο κι αν είναι το θέμα της, ο Γκίμπσον δεν παραλείπει να εφαρμόσει όλους τους κανόνες της δράσης στο Apocalypto, το οποίο θυμίζει πολύ το Μαντ Μαξ και τον Φυγά μεταφερμένα σε παρελθούσα εποχή, με διάλογο στη νεκρή γλώσσα των Μάγια.
Ο ήρωας ενσαρκώνει την αθωότητα ενός ημιπρωτόγονου κυνηγού που προμηθεύει με θηράματα την οικογένεια και σέβεται τις παραδόσεις, αν και δεν είναι τέλειος. Την ηρεμία της φυλής του ανατρέπει ανεπιστρεπτί η επιδρομή μιας άγνωστης ομάδας πολεμιστών, οι οποίοι σκοτώνουν αδιακρίτως όποιον αντιστέκεται και αιχμαλωτίζουν τους νέους άντρες, για να τους μεταφέρουν στην πρωτεύουσα και να τους παραδώσουν στους ιερείς. Σκοπός είναι να ξεριζωθεί η καρδιά τους, να κοπούν τα κεφάλια τους, έτσι ώστε να εξευμενιστούν οι οργισμένοι θεοί.
Στην αρχή ο Γκίμπσον μάς υπενθυμίζει πως ένας λαός σε παρακμή πριν παραδοθεί στους κατακτητές έχει φροντίσει να αυτοκαταστραφεί και, για να το εφαρμόσει, σπέρνει το προσφιλές και ασφαλές στοιχείο του φόβου σε όλες τις εκφάνσεις της ταινίας. Επειδή χρονικά η περιπέτεια τοποθετείται στην αυγή του εκχριστιανισμού της Κεντρικής Αμερικής, ο πολιτισμός των Μάγια μόλις είχε διαλυθεί για μυστηριώδεις λόγους, και ο Γκίμπσον επιχειρεί μια μυθοπλαστική εξήγηση και, παράλληλα, μια αλληγορία για τα έθνη που στον 21ο αιώνα βάζουν τα χέρια τους και βγάζουν τα μάτια τους, πριν γίνουν βορά στους ξένους. Τι μας λέει λοιπόν, σε απλά αγγλικά; Ίσως πως το Ιράκ και οι συν αυτώ δεν χρειάστηκαν τη σπάθα των Αμερικανών ως πρόφαση για την κατάκτησή τους, αφού η χρεωκοπία της τυραννίας τους προδίκασε νομοτελειακά την επερχόμενη καταστροφή. Όταν, στο τέλος, ο η σύζυγος του ήρωα βλέπει τις ισπανικές γαλέρες με ευδιάκριτο σήμα τον χριστιανικό σταυρό να έρχονται στη στεριά και ρωτάει τον άντρα της αν πρέπει να πάνε προς αυτούς, εκείνος της προτείνει να κατευθυνθούν στο δάσος που γνωρίζουν καλά και να κάνουν μια νέα αρχή. Έντεχνα αποφεύγει να κολακέψει την αγαπημένη του θρησκεία (αφού εκ του αποτελέσματος γνωρίζει την αιματηρή έκβαση του εκχριστιανισμού), αλλά τηρεί αμφίβολη στάση στο υπό συζήτηση θέμα του εκδημοκρατισμού. Πρέπει, κατά το ευαγγέλιο του Γκίμπσον, τα λαβωμένα κράτη να δέχονται την παρέμβαση των κατακτητών, ή οφείλουν να προχωρήσουν σε μια ουσιαστική αυτοδιαχείριση;
Το σίγουρο στοιχείο, και εδώ, είναι η πίστη του στη στέρεη οικογένεια (βλέπε Οιωνός του Σιάμαλαν) και η προσήλωσή του στην κινηματογραφική δύναμη της βίας. Στο Apocalyptoδεν φείδεται οδυνηρών σκηνών, για τα μάτια του θεατή που δεν έχει συνηθίσει στους αποκεφαλισμούς και τα ξεκοιλιάσματα. Με έξυπνο τρόπο και γοργό μοντάζ, αποφεύγει να υποπέσει στην πορνογραφία της βίας - η ανάπτυξη του θέματός του τον βοηθά. Μερικές φορές παραπέμπει σε μια πνευματική ανάγνωση της ταινίας, σαν να είναι όλα τμήμα μιας κατάρας ή μιας προφητείας, αλλά δεν ξεφεύγει από το ζουμί και τους χαρακτήρες. Άλλωστε είναι πολύ εκτεταμένο το κυνηγητό για περαιτέρω ερμηνείες και ανώφελες στάσεις για σκέψεις και αμφιβολίες. Σκοπεύει, σκουπίζεται, τελειώνει και καταφέρνει στα μάτια πολλών να βγάλει και το παρατσούκλι του επαναστάτη. Ο Γκίμπσον μπορεί να είναι ικανός, αλλά rebel δεν είναι. Σε ένα επίσημο δείπνο που θα παρέθετε η βασίλισσα, δεν θα κατέβαζε ποτέ τα βρακιά του. Απλώς, θα κατουρούσε στραβά στην τουαλέτα.
- Facebook
- Twitter
- E-mail
0