Στο blender περιπέτειας και μνήμης που ο σκηνοθέτης Ματ Ριβς τελειοποιεί στον Πλανήτη των Πιθήκων: Η Σύγκρουση, ο αρχηγός των πιθήκων, ο Σίζαρ, είναι ένας πρώην σκλάβος που υποδουλώνεται ξανά και οδηγείται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης μαζί με τους «δικούς» του. Δηλαδή, ένας Αφρικανός ως Εβραίος κρατούμενος, σε μια κατεστραμμένη, ηθικά μολυσμένη Αμερική. Ο αδίστακτος συνταγματάρχης (χωρίς όνομα, ερμηνευμένος με γούστο από τον Γούντι Χάρελσον) σκοτώνει τον γιο και τη σύζυγο του Σίζαρ, ο οποίος ζητά εκδίκηση και εκλαμβάνει συναισθηματικά μια υπόθεση που δεν είναι απλώς προσωπική αλλά αφορά μια γενικευμένη σύρραξη ανάμεσα σε ανθρώπους και πιθήκους και που ενδεχομένως θα δώσει τέλος στο συσσωρευμένο μίσος. Η φαγωμάρα, ένθεν και ένθεν, συνιστά εμφύλιο σε πολλά μέτωπα και ο Ριβς διακλαδίζει το ηθικό αφήγημα και τη δραματική αφήγηση, κρατώντας όλες τις ισορροπίες. Οι άνθρωποι ορίζονται από προσταγές και την αίσθηση του τέλους, μιας Αποκάλυψης βουυτηγμένης στην άρνηση, γι' αυτό και ενοχοποιούν τους Άλλους. Οι πίθηκοι δεν είναι ομοιογενείς σε σύνθεση σκέψης και είδους, προδίδουν και προδίδονται και δεν έχουν όλοι αποβάλει τη λογική της σκλαβιάς από το τροποποιημένο με τον χρόνο DNA τους.

 

Αν και το σενάριο οδηγεί προς τη σύγκρουση, ο τόνος δεν είναι μιλιταριστικός, καθώς ο Ριβς σκύβει πάνω στην ανθρωπιά των πιθήκων

 

Οι δύο ενδιαφέρουσες προσθήκες της ταινίας είναι ο Ντόνκι, ένας γορίλας δεσμοφύλακας, που ο Σίζαρ χτυπά στο φυλετικό του φιλότιμο «αν του έχει απομείνει κάτι για να περισώσει», και ο «Κακός Πίθηκος», ένας πρώην τρόφιμος ζωολογικού κήπου, ο οποίος έχει συνηθίσει στη δουλοπρέπεια, στην αυτο-ακύρωση της προσωπικότητάς του και στη λογική του συμβιβασμένου μαύρου πρότερων δεκαετιών, οπότε ο μπαρμπαθωμαδισμός γινόταν αποδεκτός έναντι της επικίνδυνης, παρεξηγήσιμης πρόκλησης. Βέβαια, το παιχνίδι αφορά τους δύο αντιπάλους στη σκακιέρα της στρατηγικής και της επιβίωσης. Ο Σίζαρ φοβάται πως αναπαράγει τα σκοτεινά, αδιέξοδα ένστικτα του Κόμπα που είχε εξουδετερώσει στην Αυγή του Πλανήτη των Πιθήκων. Οι σύντροφοί του τον θέλουν στον ηγετικό του ρόλο, για να τους οδηγήσει ως βιβλικός προφήτης στη Γη που δικαιούνται. Ο συνταγματάρχης φοβάται κι αυτός τη μετάλλαξη που προκαλείται από τη διάδοση ενός μικροβίου και που, σύμφωνα με την αυθαίρετη θεωρία του, θα στερήσει από τους ανθρώπους που θα προσβληθούν τις ικανότητες που τους κατατάσσουν ψηλότερα από τα ζώα – συμπεριφέρεται σαν πλανεμένος Ναζί ή τρελαμένο παραπαίδι του Captain Curtz από το Αποκάλυψη Τώρα. Περιμένει επίθεση από άλλους και ταμπουρώνεται πίσω από την αντάρτικη εξουσία του και την απλουστευτική πεποίθηση πως τα πιθηκοειδή, βασικά, φταίνε για όλα.

 

Αν και το σενάριο οδηγεί προς τη σύγκρουση, ο τόνος δεν είναι μιλιταριστικός, καθώς ο Ριβς σκύβει πάνω στην ανθρωπιά των πιθήκων - αυτό το ευφάνταστο οξύμωρο που κρατάει στη ζωή και στην επικαιρότητα τους χαρακτήρες που πρωτοείδαμε στο σινεμά 50 ολόκληρα χρόνια πριν. Το ξάφνιασμα του πρωτότυπου concept απουσιάζει, και λογικό είναι μετά από τόσα επεισόδια, αλλά η τριλογία ολοκληρώνεται με μια τελευταία διαδρομή που διατηρεί την πολυπλοκότητα που προέκυψε στη μακρά πορεία, με την πολυφωνία, τις δευτερεύουσες πλοκές, τις νέες αντιπαλότητες και τις εκατέρωθεν σχέσεις να υφαίνουν έναν ιστό οπτικοακουστικής δράσης και ηθικής σύγκρουσης γύρω από τον Σίζαρ, έναν αλλιώτικο Αβραάμ, του οποίου οι αμφιβολίες αποτελούν τη συνισταμένη μιας διπλής συνείδησης, της εκ γενετής και της επίκτητης. Τα χαρακτηριστικά που διαχέονται και έρχονται ξανά στην επιφάνεια διυλίζονται από τις εκφράσεις του μοναδικού Άντι Σέρκις, του γνωστότερου και σπουδαιότερου performance capture ηθοποιού. Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο, πως η ερμηνεία του ως Σίζαρ, αλλά και ως Κινγκ Κονγκ και Γκόλουμ παλιότερα, δεν είναι προϊόν τεχνολογίας αλλά υλοποιείται από τα τεχνικά μέσα. Κανονικά, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ' όψιν για την πεντάδα του α' ρόλου στα Όσκαρ. Αλλιώς, ένα ειδικό βραβείο θα φαντάζει... ρατσιστικό.