Βασισμένη στο ομώνυμο ιστορικό μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, η ταινία Καπετάν Μιχάλης καταγράφει την προσπάθεια των Κρητών να απελευθερωθούν από τον ζυγό της οθωμανικής αυτοκρατορίας σε μια σειρά γεγονότων που θα κλιμακώνονταν στην επανάσταση του 1889, ενώ παράλληλα αποτυπώνει χαρακτήρες αντιπροσωπευτικούς του φλογερού κλίματος και της εποχής μιας επιτακτικής αλλαγής.

 

Ο σκηνοθέτης Κώστας Χαραλάμπους σέβεται τον Καζαντζάκη, τους βασικούς άξονες και τους χαρακτήρες του έργου, το πνεύμα αναταραχής και ανάτασης, τον συχνά τραχύ λόγο αλλά και την αισθηματική πλοκή, με τον Καπετάν Μιχάλη (Χειλάκης) να σαγηνεύεται από την Εμινέ (Καζάκου), τη γυναίκα του αδελφοποιτού του, Νουρήμπεη (Συσσοβίτης), ο οποίος τραυματίστηκε στη μονομαχία του με τον Μανούσακα και εκείνη τον απάτησε με τον καπετάν Πολυξίγκη (Μπουγιούρης) για την ανικανότητά του, ώσπου απήχθη λίγο πριν από τον γάμο της, για αντίποινα.

 

Ο ήρωας, κατ’ ουσίαν το πρόσωπο του πατέρα του Καζαντζάκη, όπως το εξιδανίκευσε ο συγγραφέας στο βιβλίο που έγραψε στην τελευταία φάση της λογοτεχνικής του πορείας, όντως παρουσιάζεται σαν θεριό ανήμερο, ανυπότακτος και ασυμβίβαστος, σύμβολο και όραμα, βαρύ φορτίο στους ώμους του Αιμίλιου Χειλάκη, ο οποίος προσηλώνεται στην αγριάδα του και περιφρονεί όποιον δεν συμφωνεί με τις αξίες και τις αρχές του, ακόμη και τη δική του αδυναμία για την έλξη του προς τη φιλήδονη Εμινέ. Αντιστιτικά, ο Παναγιώτης Μπουγιούρης διατηρεί μια ευελιξία στη συμπεριφορά του Πολυξίγκη, δείχνοντας την πιο ανάλαφρη πλευρά της κρητικής θυμοσοφίας.

 

Οι δυο ηθοποιοί μονοπωλούν το ενδιαφέρον στις σκηνές τους, σε μια ταινία που ωστόσο αυτοπεριορίζεται σε κλίμακα, μακρηγορεί στους διαλόγους, δείχνει να μην απορροφά τις διαφορετικές της υφές και ελάχιστα αποδίδει την επική διάσταση και το δραματικό σασπένς που περιγράφουν τα γεγονότα.