Παμφίρ είναι το παρατσούκλι του Λεονίντ, ενός άνδρα που επιστρέφει μετά από παρατεταμένη παραμονή στο εξωτερικό λόγω δουλειάς στη γυναίκα και τον έφηβο γιo του στο χωριό του, στη δυτική Ουκρανία, στα σύνορα με τη Ρουμανία. Η απουσία του έγινε αισθητή: η σύζυγός του τον επιθυμεί όπως παλιά και ο γιος του λαχταρά την παρέα του δυνατού προτύπου που αναδίδει με την αμεσότητα και την πρακτικότητά του.

 

Όταν όμως ο ήδη απρόθυμος να συμμετάσχει στη χορωδία της ενορίας Ναζάρ βάζει φωτιά στην τοπική εκκλησία, η τιμωρία βαραίνει τον πατέρα, ο οποίος πέφτει θύμα εκβιασμού από τη συμμορία της περιοχής. Κι όσο κι αν τα βάζει με όλους, ρωμαλέος, ατρόμητος και ενισχυμένος από στεροειδή (που του προκαλούν ως και πριαπισμό, σε μία από τις εμβόλιμες κωμικές σκηνές μιας καθ’ όλα ζοφερής ταινίας), η διαδρομή του Λεονίντ προς την προσωπική λύτρωση είναι σπαρμένη με τις παγίδες του αγοραίου ολιγάρχη Ορέστε και τις υπερμεγέθεις δυσκολίες από την αριθμητική κυριαρχία των αντιπάλων του, που ο εικαστικά και αφηγηματικά ταλαντούχος Σουκολίτσκι-Σομπτσούκ τοποθετεί σαν νάρκες στο ομιχλώδες τοπίο των Καρπαθίων, με πρωτότυπο φόντο την πρωτοχρονιάτικη παράδοση της παραμεθόριας περιοχής της Μπουκοβίνα, κατά την οποία δαιμονικά πνεύματα απειλούν τις ευαίσθητες ψυχές.

 

Το καρναβάλι της Μάλανκα, ένα μείγμα παγανιστικής ιεροτελεστίας και χριστιανικής γιορτής, λειτουργεί ως ολισθηρή πίστα μαγικού ρεαλισμού για ένα θρίλερ εκδίκησης και θυσίας στην καρδιά ενός οικογενειακού δράματος με έναν πρωταγωνιστή, κεντρικό πρόσωπο της «αγίας» πυρηνικής τριάδας, που μόνο ήρωας δεν είναι και έχει καθαρές προθέσεις, βαρύ παρελθόν και στενό ορίζοντα. Ενδεδυμένες με τα τρομακτικά, ζωώδη κοστούμια τους, οι φιγούρες αναδίδουν απόκοσμο κίνδυνο που ο εξοικειωμένος με τη συγκεκριμένη παράδοση σκηνοθέτης (όπως μας έχει ξαναδείξει) αξιοποιεί για να δημιουργήσει απελπισία και απρόσωπη απόσταση ‒μια ιδεολογική μεταφορά για την πολυπολιτισμική διαφθορά και το αδιέξοδο μιας μικρής, αλλά ενδεικτικής κοινότητας‒, κληρονομώντας την αεικίνητη κάμερα του Αλεξέι Γκέρμαν και την παρατήρηση των χαρακτήρων του Σεργκέι Λόζνιτσα.

 

Παρότι ο «Όρκος του Παμφίρ» γυρίστηκε πριν από τον πόλεμο της Ρωσίας με την Ουκρανία και εξαιτίας των δραματικών γεγονότων κινδύνευσε να μείνει στο ράφι, τελικά ολοκληρώθηκε και προβλήθηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο Φεστιβάλ Καννών του 2022. Αν και τελικά δεν έχει σχέση με τη σύρραξη των δύο χωρών, έμμεσα αναφέρεται στη λεπτή ισορροπία μεταξύ της συμβίωσης ετερόκλητων ομάδων κοντά στα σύνορα και ενός προκαθορισμένου πέπλου βίας. Μάλιστα, η λύση που προτείνει είναι η απόδραση…